Khi thời tiết chuyển lạnh, nền nhiệt độ chênh lệch lớn giữa ngày và đêm ảnh hưởng đến sức khỏe những người cao tuổi. Theo các chuyên gia, người cao tuổi cần thực hiện các khuyến cáo sau để bảo vệ sức khỏe của mình trong điều kiện thời tiết lạnh giá.
Phòng trách những biến chứng khó lường
Theo các chuyên gia, việc thay đổi thời tiết từ thu sang đông ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nếu cơ thể con người không kịp thích nghi, nhất là ở người cao tuổi. Khi trời chuyển lạnh, người cao tuổi dễ mắc các bệnh như: Cảm lạnh, cúm, viêm họng, viêm phổi, đau nhức xương khớp, da khô nứt nẻ, hạ thân nhiệt, tăng huyếp áp, tim mạch, đột quỵ. Do đó, khi phát hiện những bất thường ở người cao tuổi, gia đình phải đưa đi khám bệnh sớm, vì bệnh chỉ ngày một nặng thêm chứ khó tự vượt qua được do sức đề kháng của cơ thể đã suy yếu.
Thời tiết giao mùa như hiện nay đôi khi trở thành hiểm họa cho người mắc bệnh tim mạch, bởi những biến chứng nguy hiểm dễ dàng xảy ra như: Tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, đột quỵ… Đặc biệt, ở những người cao tuổi có bệnh mạn tính, sự thay đổi thời tiết sẽ làm bệnh nặng lên. Thêm vào đó, khi thời tiết chuyển lạnh, huyết áp bao giờ cũng có xu hướng tăng cao, có nguy cơ đột quỵ. Thứ hai là khi trời lạnh, cơ thể của chúng ta thường có hiện tượng co mạch, từ đó máu dễ bị đông hơn nên rất dễ gây tắc nghẽn mạch và đó chính là nguyên nhân gây đột quỵ. Thứ ba là trong môi trường lạnh, người bệnh thường dễ bị mắc các bệnh nhiễm trùng và cúm. Điều này làm cho những người bị mắc các bệnh nền trước đó dễ dàng bị đột quỵ hơn những bệnh nhân thông thường. Đột quỵ là căn bệnh cấp tính, đột ngột, có tính chất nguy hiểm cao. Bệnh có thể khiến cho phần não liên quan bị tổn thương, không thể hoạt động được. Người bị đột quỵ rơi vào tình trạng bỗng dưng đổ gục xuống, hôn mê và đối mặt với di chứng tàn tật, thậm chí tử vong.
Việc phát hiện sớm những dấu hiệu của bệnh để giảm thiểu những biến chứng nguy hiểm và hạn chế tối đa nguy cơ tử vong. Do đó, “thời gian vàng” cấp cứu đột quỵ là khoảng từ 3 đến 5 giờ, tính từ lúc bệnh nhân xuất hiện các dấu hiệu như: Méo miệng, nói đớ, nhìn mờ, đột ngột yếu, tê mặt, tay chân, đau đầu, chóng mặt dữ dội… Khi phát hiện người bị đột quỵ nên gọi cấp cứu và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế càng sớm, càng tốt. Tuyệt đối không để bệnh nhân ở nhà, dùng thuốc không rõ nguồn gốc hoặc sử dụng phương pháp dân gian trị bệnh. Trong lúc chờ xe cấp cứu nên để bệnh nhân ở tư thế nằm nghiêng, gối cao đầu, nới rộng quần áo vùng cổ. Nếu bệnh nhân có răng giả thì phải lấy ra. Tuyệt đối không cho bệnh nhân ăn hay uống bất kỳ thứ gì để tránh bị sặc.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Với những lưu ý nêu trên, ở người cao tuổi việc phòng bệnh quan trọng hơn chữa bệnh. Để giảm thiểu nguy cơ bị nhiễm bệnh trong điều kiện thời tiết như hiện nay, người cao tuổi cần hạn chế đi ra ngoài khi thời tiết quá lạnh và gió mạnh (từ 21h đêm đến 6h sáng). Ngoài ra, người cao tuổi cần bỏ thói quen dậy sớm tập thể dục, nhất là với những người có tiền sử bệnh cao huyết áp, bệnh mạch vành, bệnh về mạch máu và các bệnh mạn tính phổ biến… Bởi vào sáng sớm, khi nhiệt độ xuống thấp, nguy cơ mắc đột quỵ rất cao. Nguyên nhân do sau giấc ngủ đêm, huyết áp cơ thể giảm, các mảng vữa hình thành ở các mạch máu có thể làm tăng huyết áp đột ngột. Cùng với đó là các bệnh như: Cảm lạnh, viêm khớp, viêm phổi… dễ xảy ra do đi ra ngoài trời quá lâu vào buổi sáng sớm. Thậm chí, một số người còn bị trúng gió, méo mặt, viêm xoang, đau tim, hạ thân nhiệt đột ngột… do nhiễm lạnh.
Mặt khác, cần tránh tiếp xúc với khói thuốc, khói bếp than; không nên uống rượu, bia vì uống rượu càng làm co thắt mạch máu gây tăng huyết áp, có thể dẫn tới đột quỵ, tử vong. Không nên tắm sau 22h, tắm quá lâu hoặc tắm nơi không kín gió vì dễ bị sốc nhiệt, nguy hiểm đến tính mạng.
Hằng ngày, người cao tuổi cần vệ sinh miệng, họng sạch sẽ, nhất là súc miệng bằng nước ấm có pha muối loãng giúp sát trùng cổ, họng và hạn chế viêm họng. Thường xuyên rửa tay với xà phòng để loại bỏ vi khuẩn. Ngoài ra, người cao tuổi cần xây dựng một chế độ ăn, uống đủ chất bảo đảm năng lượng cho cơ thể chống rét. Trong bữa ăn hằng ngày cần bổ sung đầy đủ bốn nhóm chất cơ bản, gồm: Tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Tránh ăn uống đồ lạnh, đồ ăn vừa lấy từ tủ lạnh ra vì dễ làm cơ thể nhiễm lạnh.
Để phòng bệnh hiệu quả, người cao tuổi cần phải bảo đảm ăn uống đúng giờ, đúng bữa, giữ nếp sinh hoạt bình thường. Ngoài ra, người già cần chú ý uống đủ nước dù trời lạnh, nên dùng nước nấu chín, các loại nước ép trái cây tươi. Ở trong nhà cũng như khi ra ngoài, người già cần chú ý giữ ấm đầu, cổ, bàn chân; tránh ở lâu ngoài trời, thức khuya trong những ngày trời lạnh để phòng bệnh cảm lạnh, viêm phổi, tim mạch… Người cao tuổi vẫn cần duy trì chế độ tập thể dục, dưỡng sinh, hoặc đi lại, vận động cơ thể nhưng không nên ra khỏi nhà khi thời tiết còn lạnh, nhất là lúc đang có gió mùa.
Hồng Hạnh