Nước, là một thứ vật chất không thể thiếu trong đời sống hằng ngày của con người, trong chăn nuôi, trồng trọt và thậm chí là cả trong chế biến, sản xuất công nghiệp… Tuy nhiên, nước sạch đang ngày càng trở thành thứ thiết yếu, mang tính cấp thiết trong đời sống của con người.
Những năm gần đây, nhiều dự án khai thác, cung cấp nước sạch, thông qua hệ thống đưa nước sạch về vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, những vùng bị nhiễm phèn mặn… nên tỷ lệ hộ dân được tiếp cận nguồn nước sạch ngày càng tăng lên, đời sống người dân ngày càng được cải thiện, đã hạn chế được tình trạng bệnh tật do có liên quan đến nguồn nước. Nước sạch ở đây được hiểu theo đúng nghĩa, đó là đã qua xử lý, lắng lọc do các trạm bơm ở địa phương trực tiếp cung cấp đến từng hộ dân, nguồn nước thiết yếu này không chỉ dùng trong sinh hoạt đời sống hằng ngày của người dân, mà nó hoàn toàn còn có thể uống được. Và tất nhiên là người sử dụng phải trả tiền theo định mức mà nhà nước địa phương đã quy định.
Nước là loại tài nguyên tái tạo, nhưng để có được nguồn tài nguyên nước sạch theo đúng chuẩn, phục vụ hằng ngày trong đời sống của con người, thì đòi hỏi phải có sự đầu tư cả về trang thiết bị, vật tư lẫn chi phí. Vì vậy, về mặt lý thuyết nếu như chúng ta không biết sử dụng nguồn tài nguyên này một cách tiết kiệm, hợp lý thì hậu quả là chúng ta tự tướt đoạt đi nhu cầu thiết yếu của chính mình. Chúng ta phải hiểu rằng, nước sạch là tài nguyên quý giá, nhưng không phải là vô tận. Nước là cần thiết cho sự sống nhưng một khi bị biến đổi, ô nhiễm có thể gây ra những hiểm họa khôn lường cho con người. Bởi nước sạch không thể thiếu trong đời sống của con người, hằng ngày chúng ta sinh hoạt đều phải sử dụng nguồn nước sạch từ ăn uống, tắm rửa, giặt giũ, vệ sinh… Ngoài ra, việc sử dụng nước sạch trong sản xuất công nghiệp, nông nghiệp để tạo ra các thực phẩm sạch cũng là yếu tố tối quan trọng quyết định sức khỏe của con người.
Vậy khái niệm nước sạch là gì?
Nước sạch là nước hợp vệ sinh, đảm bảo an toàn cho sức khỏe, nước trong, không màu, không mùi, không vị, không chứa vi sinh vật gây bệnh và các chất độc hại gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.
Tuy vậy, không phải ai cũng được tiếp cận và sử dụng nguồn nước sạch. Đa số người dân đều nhận xét nguồn nước sạch hay bị ô nhiễm chỉ đơn giản bằng cảm quan, mà không dựa trên cơ sở khoa học. Nguồn nước sạch mà người dân sử dụng phổ biến là nước máy, nước uống đóng chai, nước đã qua xử lý bằng hệ thống lọc đã được công bố chất lượng. Thực tế cho thấy, nước sạch đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể người, vì nước chiếm đến 70 – 80% trọng lượng cơ thể. Người ta đã chứng minh rằng, một người trưởng thành có thể nhịn ăn trong vòng vài ngày, thậm chí vài tuần nhưng không thể không uống nước trong 3 – 4 ngày. Nước không những có khả năng cung cấp nguồn chất khoáng, vận chuyển chất dinh dưỡng cần thiết cho các tế bào, nuôi dưỡng tế bào trong mọi hoạt động trong cơ thể, mà nước sạch hằng ngày chúng ta thường sử dụng còn có chứa rất nhiều các chất khoáng có lợi cho sức khỏe. Chẳng thế mà người ta nói rằng: Nước sạch được coi là dung môi sống của các phản ứng hóa học trong cơ thể, nó tham gia quá trình chuyển hóa và các phản ứng trao đối chất nhằm xây dựng và duy trì tế bào. Các tế bào có thể hoạt động và thực hiện các chức năng của mình là do được hòa tan trong dung môi.
Rõ ràng, nước đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong đời sống hằng ngày của con người. Vì khi chúng ta sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm, sẽ gây ra các bệnh về đường ruột như: tả, lỵ, thương hàn, các bệnh về da liễu, mắt, phụ khoa… Thậm chí là hắc lào, nấm, lang ben, ghẻ, chàm, đau mắt đỏ, đau mắt hột, viêm kết mạc, viêm màng tiếp hợp, viêm âm đạo… Các bệnh này có thể lây bệnh sang người lành do nguyên nhân chính là thiếu nước và sử dụng chung nguồn nước bị ô nhiễm để sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra, sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm các kim loại nặng lâu ngày còn có thể gây ra các bệnh ung thư.
Vì vậy, để hạn chế sự ô nhiễm nguồn nước có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người, thì tại mỗi gia đình phải có biện pháp xử lý nước đơn giản như lọc nước, đặc biệt phải có ý thức bảo vệ nguồn nước. Trong đó việc nâng cao ý thức cộng đồng để giữ sạch nguồn nước bằng cách không vứt rác, phóng uế bừa bãi ảnh hưởng đến nguồn nước sạch; không dùng phân tươi làm phân bón; sử dụng thuốc trừ sâu đúng hướng dẫn… là quan trọng. Không những thế, việc tiết kiệm nguồn nước sạch có thể bằng cách giảm lãng phí khi sử dụng nước vào các sinh hoạt hàng ngày. Ở mỗi địa phương, cần tích cực trong việc vận động người dân ứng dụng tốt các giải pháp để xây dựng các loại nhà tiêu hợp vệ sinh
Hướng dẫn người dân trong việc thu gom xác động vật, phân gia súc, gia cầm với hố ủ hợp vệ sinh. Xây dựng chuồng trại phải cách xa nguồn nước theo qui định vệ sinh… Đăc biệt là cần phải xử lý nước thải, thông qua hệ thống xử lý nước thải do sinh hoạt (cống ngầm kín) rồi đổ ra hệ thống cống chung, đồng ruộng hoặc sông rạch sau khi đã được xử lý chung hoặc riêng.
Có như vậy, thì nguồn nước sạch mới có thể đảm bảo đủ chất lượng để phục vụ cho đời sống thiết yếu hằng ngày của chúng ta.
Mậu Ngọ