Chăm sóc răng miệng cho trẻ rất quan trọng, tuy nhiên một số thói quen xấu của trẻ có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển răng miệng. 4 thói quen xấu hay gặp ở trẻ có nguy cơ mắc các bệnh lý về răng miệng khi trưởng thành
– Thở bằng miệng
Thở bằng miệng cả ngày hoặc khi ngủ là thói quen gặp ở cả người lớn và trẻ em, điều này dẫn đến nhiều tác hại không ngờ, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, nếu tình trạng này không được khắc phục có thể sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng sau này.
Trẻ thở miệng có thể cấu trúc môi trên ngắn nên miệng vẫn hở khi thở bằng mũi hoặc do trẻ gặp vấn đề về đường thở, ví dụ trẻ mắc bệnh lý hô hấp… Nếu trẻ gặp vấn đề về đường thở, phụ huynh nên cho trẻ đi khám tai mũi họng để được chẩn đoán chính xác và có phương án điều trị phù hợp, loại bỏ thói quen thở miệng.
Thở bằng miệng sẽ làm khô niêm mạc miệng, dễ gây sâu răng, làm lệch lạc răng và hàm của trẻ sẽ bị hô. Tật thở bằng miệng sẽ làm hệ thống xương mặt phát triển không cân đối và cũng dễ dẫn đến những rối loạn về khớp cắn.
– Trẻ ngậm khi ăn
Nhiều trẻ có thói quen ngậm khi ăn, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó có thể là do thức ăn không phù hợp với khẩu vị, sở thích của trẻ khiến trẻ lười nuốt, hay ăn ngậm. Trẻ có thói quen lười nhai do được ăn thức ăn xay nhuyễn quá lâu. Khi trẻ không chịu nhai đồng nghĩa với việc men tiêu hóa sẽ không được kích thích và bài tiết đủ, điều này sẽ làm cho trẻ biếng ăn và hay ngậm khi ăn.
Thói quen ngậm khi ăn thường gặp ở trẻ mới mọc răng hoặc ở cả trẻ lớn biếng ăn. Ngoài việc khiến cơ thể không thể hấp thụ các chất dinh dưỡng có trong thức ăn, việc ngậm lâu khi ăn có thể làm thức ăn trong miệng chuyển hóa thành đường, từ đó bám vào răng và gây sâu răng.
Chính vì vậy, cha mẹ cần cho trẻ ăn dặm đúng độ tuổi, thường xuyên thay đổi thực đơn cũng như cách trang trí món ăn thật nhiều màu sắc để thu hút trẻ, từ đó sẽ giúp trẻ ăn ngon miệng hơn và cải thiện đáng kể tình trạng ngậm thức ăn. Không cho trẻ vừa ăn vừa chơi, vừa sử dụng các thiết bị điện tử như tivi, ipad… thay vào đó cần tập thói quen cho trẻ phải tập trung ăn cho đến khi xong mới được làm việc khác.
– Thường xuyên ăn vặt hoặc đồ ngọt
Thường xuyên ăn vặt, ăn đồ ngọt sẽ khiến vi khuẩn thường trú trong miệng phân hủy cacbohydrate còn sót lại giữa các kẽ răng, lấy đó làm thức ăn và sinh sôi hàng loạt. Nếu mảng bám tích tụ theo thời gian, vi khuẩn và nước bọt sẽ gây sâu răng từ quá trình bào mòn men răng. Các lỗ nhỏ trên răng là giai đoạn đầu tiên của sâu răng.
Chính vì trẻ nhỏ thường thích các món ăn vặt hoặc đồ ngọt… và điều này không những làm trẻ ngang bụng, dễ bỏ bữa, tăng cân hay béo phì mà còn dễ bị sâu răng nếu chăm sóc răng miệng không đúng cách.
– Cắn chặt răng, nghiến răng
Nghiến răng được xem như phản ứng đối với sự căng thẳng thần kinh và hiện tượng này xảy ra phần lớn ở những trẻ có hệ thần kinh dễ bị kích thích. Ngoài ra, tật nghiến răng còn gặp khi trẻ bệnh động kinh, viêm não hay xáo trộn tiêu hóa.
Tật nghiến răng xảy ra ở trẻ thường có liên quan đến sự tăng trưởng và phát triển của chúng như răng phát triển không đều, mọc răng… Hầu hết trẻ bị tật này lúc 6 tháng tuổi khi răng sữa bắt đầu mọc và trẻ hay bị lại lúc trẻ 5 tuổi có răng vĩnh viễn mọc. Tuy khoảng thời gian nghiến răng ở trẻ thường không lâu dài nhưng tật nghiến răng có thể làm ảnh hưởng xấu đến sự phát triển hệ răng hàm. Đa số trẻ hết tự nhiên lúc khoảng 12 tuổi.
Tình trạng nghiến răng kéo dài có thể đưa đến những hậu quả xấu, ảnh hưởng tới các hệ thống nhai như răng, cơ, hàm và khớp thái dương hàm. Một số trẻ nghiến siết các răng mạnh đến nỗi làm vỡ men bờ cắn của các răng sữa hoặc gây mòn nhiều răng, dẫn đến cắn sâu. Nghiến răng nhiều có thể làm nướu và hàm răng thay đổi, gây đau và rối loạn khớp thái dương hàm, nhiều khi sẽ khó nhai và há miệng khó, trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến biến đổi hình dạng khuôn mặt, tạo ra vẻ mặt mất cân xứng.
Trường hợp trẻ có tật nghiến răng nên cho đi khám bác sĩ chuyên khoa răng hàm mặt để kiểm tra tình trạng về các khớp cắn, tình trạng viêm nhiễm vùng răng, nướu… Bác sĩ chỉnh hình răng hàm mặt đôi khi phải làm khí cụ cho trẻ đeo mới có thể bỏ được các tật xấu này.
Ngọc Nga (tổng hợp)