Bệnh sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút Dengue gây ra. Bệnh có thể gây ra dịch lớn với nhiều người mắc gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế – xã hội, các trường hợp bệnh nặng có thể gây tử vong, đặc biệt là ở trẻ em. Tuy nhiên, nếu biết cách phòng và nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh có thể ngăn chặn được căn bệnh này hoặc hạn chế được diễn biến nặng của bệnh.
Bệnh sốt xuất huyết Dengue là gì?
Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có thể gây thành dịch do vi rút Dengue gây ra. Bệnh lây lan do muỗi vằn đốt người bệnh nhiễm vi rút sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt.
Đặc điểm của muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue
Là loài muỗi nhỏ, có màu đen hoặc nâu đen, thân và chân có những vằn trắng, thường được gọi là muỗi vằn.
Muỗi vằn cái đốt người vào ban ngày, đốt mạnh nhất là vào sáng sớm và chiều tối.
Muỗi vằn thường trú đậu ở các góc tối trong nhà, trên quần áo, chăn màn, dây phơi và các đồ dùng. Muỗi vằn thích đẻ trứng ở các ao, vũng nước hoặc các dụng cụ chứa nước sạch ở trong và xung quanh nhà, như: chum, vại, bể nước mưa,… Các dụng cụ phế thải có chứa nước như: vỏ dừa, lốp xe, vật dụng gia đình bỏ không, các hốc cây, kẽ lá, hốc tre nứa… Muỗi vằn phát triển mạnh vào mùa mưa, khi nhiệt độ trung bình hàng tháng vượt trên 20ºC.
Dấu hiệu cơ bản nhận biết bệnh sốt xuất huyết Dengue
Bệnh sốt xuất huyết Dengue chia làm 3 mức độ: Sốt xuất huyết Dengue, Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo và Sốt xuất huyết Dengue nặng. Bệnh có những biểu hiện khác nhau tùy mức độ nhiễm bệnh của từng người. Dưới đây là những dấu hiệu cơ bản nhất của bệnh sốt xuất huyết Dengue.
Sốt: Biểu hiện đầu tiên của bệnh sốt xuất huyết là tình trạng sốt cao, đột ngột, kéo dài liên tục từ 2 đến 7 ngày, nhiệt độ có khi 39 – 400 C.
Xuất huyết: tùy theo mức độ của bệnh
Xuất huyết dưới da: biểu hiện những chấm, nốt màu đỏ hoặc những đám bầm tím trên da, thường ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, bụng, đùi, mạng sườn.
Xuất huyết niêm mạc: biểu hiện bằng hiện tượng chảy máu cam, chảy máu chân răng, đi tiểu ra máu, kinh nguyệt kéo dài hoặc xuất hiện sớm…
Xuất huyết nội tạng: xuất huyết tiêu hóa với biểu hiện nôn hoặc đi đại tiện ra máu (nước ói có màu đỏ tươi hoặc màu nâu, phân như bã cà phê hoặc đỏ tươi nếu chảy máu nhiều), xuất huyết phổi, xuất huyết não…
Một số triệu chứng khác: Đau đầu, chán ăn, buồn nôn, đau cơ, đau khớp, nhức hai hố mắt, đau bụng…
Khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo: Vật vã, li bì, đau bụng vùng gan, nôn nhiều, xuất huyết niêm mặc, tiểu ít. Người bệnh phải được theo dõi mạch, huyết áp, nước tiểu, số lượng tiểu cầu để có chỉ định truyền dịch kịp thời tránh xảy ra sốc do mất thể tích tuần hoàn.
Dấu hiệu sốc: Sốc là dấu hiệu nặng của bệnh sốt xuất huyết, thường xuất hiện từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 6 của bệnh. Đặc biệt lúc trẻ đang sốt cao chuyển sang hết sốt và có thể xảy ra kể cả khi không thấy rõ dấu hiệu xuất huyết. Biểu hiện: mạch nhanh nhỏ, huyết áp kẹt hoặc tụt, kèm theo các triệu chứng như: da lạnh, ẩm, bứt rứt hoặc vật vã li bì.
Biện pháp phòng bệnh;
Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh. Để tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra, cách phòng bệnh hiệu quả nhất là diệt bọ gậy, muỗi và phòng chống muỗi đốt.
– Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt bọ gậy bằng cách:
+ Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
+ Thả cá hoặc mê zô vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng, chum, vại…) để diệt bọ gậy.
+ Thau rửa các dụng cụ chức nước vừa và nhỏ hàng tuần.
+ Thu gom, phá hủy các vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh nhà, như: chai, lọ, mảnh chai, mảnh vại vỡ, ống bơ, vỏ dừa, lốp xe cũ, hốc tre, bẹ lá… Dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến.
+ Bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn, tủ đựng chén bát; thay nước bình hoa, bình bông.
– Phòng chống muỗi đốt:
+ Mặc quần áo dài tay.
+ Ngủ trong màn, kể cả ban ngày.
+ Dùng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi…
+ Dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi.
+ Cho người bị sốt xuất huyết nằm trong màn, tránh muỗi đốt để tránh lây lan bệnh cho người khác.
– Tổ chức các chiến dịch vệ sinh môi trường, phun hóa chất chủ động phòng chống dịch Sốt xuất huyết với sự tham gia tích cực của cộng đồng, chính quyền địa phương và ngành y tế.
– Khi bị mắc sốt xuất huyết hoặc nghi ngờ sốt xuất huyết hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để khám, tư vấn và điều trị.
Thạc sỹ Trần Đắc Tiến