Giúp Cam-pu-chia phòng, chống dịch Covid-19
Ngày 24-12, tại cửa khẩu quốc tế Dinh Bà (xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân Hồng, Đồng Tháp), Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Đồng Tháp tổ chức trao tặng kinh phí và nhu yếu phẩm hỗ trợ phòng, chống dịch Covid-19 cho lực lượng bảo vệ biên giới tỉnh Prâyveng, Campuchia.
Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Đồng Tháp đã trao kinh phí 100 triệu đồng hỗ trợ Tiểu khu quân sự và 80 triệu đồng hỗ trợ Bộ Chỉ huy Hiến binh tỉnh Prâyveng cùng một số nhu yếu phẩm phòng, chống dịch Covid-19.
Thay mặt lực lượng bảo vệ biên giới tỉnh Prâyveng, Trung tướng Moeun Samon và Thiếu tướng Chhoun Kimsan cảm ơn tình cảm tốt đẹp, sự quan tâm, giúp đỡ quý báu và thiết thực của Bộ Chỉ huy BĐBP Đồng Tháp đối với lực lượng bảo vệ biên giới tỉnh Prâyveng trong nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19. Đây không chỉ là sự ủng hộ về vật chất mà còn là nguồn động viên tinh thần to lớn giúp lực lượng bảo vệ biên giới tỉnh Prâyveng thực hiện tốt nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19.
Dịp này, hai bên đã trao đổi thông tin cho nhau về tình hình quản lý bảo vệ biên giới, phòng, chống dịch Covid-19 của mỗi bên; đồng thời, nhất trí sẽ tăng cường hợp tác, cùng nhau chia sẻ thông tin để hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý bảo vệ biên giới và phòng, chống dịch Covid-19, không để dịch lây lan qua biên giới. (Nhân dân, trang 3).
Kiểm tra ATTP tết tại 12 tỉnh thành trọng điểm
Ngày 24-12, Ban Chỉ đạo Trung ương về an toàn thực phẩm (ATTP) đã quyết định thành lập 6 đoàn kiểm tra liên ngành ATTP tiến hành kiểm tra tại 12 tỉnh, thành phố trọng điểm, gồm: Hà Nội, Hưng Yên, Bình Định, Phú Yên, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Lào Cai, Yên Bái, TPHCM, Đồng Nai, Trà Vinh và Hậu Giangz.
Theo kế hoạch, các đoàn liên ngành sẽ bắt đầu kiểm tra từ ngày 1-1 đến hết 20-3-2021.
Ở cấp địa phương, từ cấp tỉnh đến cấp xã phường sẽ thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành của địa phương về ATTP trong dịp tết.
Lực lượng chức năng tập trung kiểm tra những cơ sở sản xuất, kinh doanh các mặt hàng thực phẩm được sử dụng nhiều như các sản phẩm từ thịt, đồ uống có cồn, nước giải khát, bánh, mứt, kẹo, rau, củ, quả, phụ gia thực phẩm… và các cơ sở dịch vụ ăn uống. (Sài Gòn giải phóng, trang 1).
Cùng chủ đề Báo Sức khỏe & Đời sống, trang 3: “Ra quân tổng lực kiểm tra an toàn thực phẩm dịp cuối năm và tết Tân Sửu”.
Thận trọng trước loạt biến thể virus SARS-CoV-2
Ngày 24-12, Anh phát hiện thêm một biến thể mới của virus SARS-CoV-2, tại Bồ Đào Nha cũng phát hiện 3 biến thể mới của virus này. Hàng loạt biến thể được phát hiện trong bối cảnh nhiều nước khẩn trương tiêm vaccine đặt ra những câu hỏi về tính an toàn của vaccine.
Tốc độ lây lan cao
Theo Viện Y tế quốc gia mang tên Tiến sĩ Ricardo Jorge (INSA) của Bồ Đào Nha, 3 biến thể mới của virus SARS-CoV-2 trong đợt dịch Covid-19 thứ hai tại nước này đang trong “quá trình thích nghi với người”. Nhiều khả năng, chúng là nguyên nhân chính gây ra đợt dịch thứ hai. Về khía cạnh lâm sàng, không có bằng chứng cho thấy các biến thể này làm cho bệnh nặng hơn, nhưng các ca lây nhiễm có thể gia tăng do tốc độ lây lan của biến thể này cao hơn. Trước đó, Anh cũng phát hiện thêm một biến thể mới của virus SARS-CoV-2 trên 2 bệnh nhân có tiếp xúc với những người đã từng tới Nam Phi.
Trên thực tế, các loại virus luôn đột biến theo thời gian.SARS-CoV-2 cũng không phải ngoại lệ và đã được giới khoa học dự đoán trước. Theo các nhà khoa học, biến thể mới được cho là lây lan nhanh hơn, song chưa có bằng chứng cho thấy biến thể này gây nguy cơ tử vong cao hơn hoặc kháng vaccine. Các vaccine đã được phát triển vẫn có hiệu quả trong phòng ngừa biến thể mới, dù giới chuyên môn đang kiểm tra để đảm bảo chắc chắn về điều này. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nhấn mạnh, việc hạn chế đi lại để kiểm soát dịch bệnh là biện pháp cần thiết cho đến khi có thông tin rõ ràng về biến thể mới của virus SARS-CoV-2.
Đại dịch Covid-19 đã lan sang Nam cực và như vậy không còn lục địa nào miễn nhiễm. Không khí đón Giáng sinh trên khắp thế giới rơi vào trầm lắng khi hàng triệu người buộc phải hủy các kế hoạch đi lại hoặc hạn chế mở tiệc hay lễ hội do nhà chức trách áp đặt lệnh phong tỏa. Giáo hoàng Francis có kế hoạch cử hành Thánh lễ đêm Giáng sinh sớm hơn 2 giờ so với thường lệ để giúp những người tham dự (với số lượng hạn chế) được về nhà trước 22 giờ – giờ giới nghiêm của Italy. Tại thành phố thánh địa Bethlehem, Thánh lễ Giáng sinh sẽ được tổ chức và phát trực tuyến, không có các tín đồ tham gia trực tiếp.
Ngày 24-12, Israel thông báo sẽ áp đặt lệnh phong tỏa trên toàn quốc trong vòng 2 tuần, bắt đầu từ ngày 27-12. Đây là lệnh phong tỏa thứ ba ở Israel nhằm ngăn chặn sự lây lan của đại dịch Covid-19, chỉ vài ngày sau khi nước này bắt đầu chương trình tiêm chủng phòng bệnh.
Bùng nổ tội phạm liên quan vaccine
Ngày 24-12, chuyến bay đặc biệt của Hãng hàng không quốc gia Aerolineas Argentinas của Argentina tới thủ đô Moscow (Nga) để tiếp nhận lô vaccine Sputnik V đầu tiên đã trở về nước sau khi nhận đủ 300.000 liều. Dự kiến, trong khoảng 21 ngày sau đó, Aerolineas Argentinas sẽ thực hiện chuyến bay thứ hai để tiếp nhận lô vaccine Sputnik V tương tự, đảm bảo những người trong nhóm được tiêm chủng lần đầu có thể được tiêm liều thứ 2 theo đúng lịch trình.
Trong khi nhiều nước tích cực đàm phán với một số công ty dược để có được một thỏa thuận cung cấp vaccine cụ thể, kịp thời tiêm chủng cho người dân, thì đã xuất hiện lo ngại sẽ xảy các vụ cướp vaccine trong quá trình di chuyển. Để ngăn chặn hành vi đánh cắp vaccine, các công ty dược phẩm đang xem xét khả năng gắn thiết bị theo dõi GPS, hoặc gửi xe tải rỗng nhằm ngụy trang trước các vụ tấn công đánh cắp.
Theo cảnh báo của Giám đốc Interpol Juergen Stock, tội phạm liên quan đến việc cướp vacccine phòng Covid-19 sẽ gia tăng mạnh. Theo đó, thế giới sẽ chứng kiến hàng loạt “vụ trộm cắp và đột nhập nhà kho và các cuộc tấn công vào các lô hàng vaccine”. Người đứng đầu Interpol cũng nhận định “tham nhũng sẽ tràn lan ở nhiều nơi để có được nhanh hơn các loại vaccine phòng Covid-19”.
Tính đến ngày 24-12, bên ngoài nước Anh, biến thể mới của virus SARS-CoV-2 đã được xác nhận xuất hiện tại Nam Phi, Israel, Ireland, CH Czech, Đan Mạch. Tại châu Á, biến thể mới của virus SARS-CoV-2 đã xuất hiện tại Singapore và Malaysia. (Sài Gòn giải phóng, trang 8).
Thêm 12 bệnh nhân Covid-19 là người nhập cảnh
Chiều nay, 24.12, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 (Ban Chỉ đạo) thông báo ghi nhận 12 bệnh nhân Covid-19 mới, là các ca nhập cảnh.
Theo Ban Chỉ đạo, 12 ca mắc mới là các bệnh nhân Covid-19 thứ 1.422 – 1.433 tại Việt Nam, được cách ly ngay tại Hà Nội 7 ca, Vĩnh Long 4 ca và Đà Nẵng 1 ca.
Trong đó, bệnh nhân 1422 (nữ, 25 tuổi, là chuyên gia, quốc tịch Nam Phi). Ngày 19.12, bệnh nhân từ Nam Phi quá cảnh Doha Qatar nhập cảnh sân bay Nội Bài (Hà Nội) trên chuyến bay QR976, được cách ly ngay, lấy mẫu xét nghiệm tại Hà Nội. Kết quả xét nghiệm lần 1 ngày 23.12, bệnh nhân dương tính với SARS-CoV-2. Hiện, bệnh nhân được cách ly, điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư cơ sở 2 tại H.Đông Anh (Hà Nội).
Bệnh nhân 1423 (nam, 19 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại P.3, TP. Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Bệnh nhân 1424 (nam, 65 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại xã Suối Nho, H.Định Quán, tỉnh Đồng Nai.
Bệnh nhân 1425 (nữ, 16 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại P.17, Q.Bình Thạnh, TP.HCM.
Bệnh nhân 1426 (nam, 53 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại xã Tân Hiệp, H.Hóc Môn, TP.HCM.
Bệnh nhân 1427 (nữ, 66 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại P.Lộc Thọ, TP.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Bệnh nhân 1428 (nữ, 25 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại P.Bạch Đằng, Q.Hai Bà Trưng, TP.Hà Nội.
Ngày 21.12, các bệnh nhân trên từ Mỹ quá cảnh Hàn Quốc nhập cảnh sân bay Nội Bài trên chuyến bay VN415, được cách ly ngay, lấy mẫu xét nghiệm tại Hà Nội. Kết quả xét nghiệm lần 1 ngày 23.12, các bệnh nhân dương tính với SARS-CoV-2. Hiện, các bệnh nhân được cách ly, điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư cơ sở Đông Anh. Trước đó, trên chuyến bay này đã ghi nhận 1 ca dương tính với SARS-CoV-2, được cách ly ngay tại Hà Nội.
Bệnh nhân 1429 (nam, 26 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ xã Cao Xá, H.Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
Bệnh nhân 1430 (nam, 17 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại P.Nguyễn Du, Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Bệnh nhân 1431 (nữ, 24 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại P.Đồng Phú, TP. Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.
Bệnh nhân 1432 (nữ, 25 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại P.Giảng Võ, Q.Ba Đình, Hà Nội.
Ngày 22.12, các bệnh nhân trên từ Anh nhập cảnh sân bay Cần Thơ trên chuyến bay VN50, được cách ly ngay, lấy mẫu xét nghiệm tại Vĩnh Long. Kết quả xét nghiệm lần 1 ngày 23.12, các bệnh nhân dương tính với SARS-CoV-2. Hiện, các bệnh nhân được cách ly điều trị tại Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh Vĩnh Long.
Bệnh nhân 1433 (nam, 19 tuổi, là công dân Việt Nam) có địa chỉ tại thị trấn Đồi Ngô, H.Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Ngày 6.12, bệnh nhân từ Mỹ quá cảnh Nhật Bản nhập cảnh sân bay Quốc tế Đà Nẵng trên chuyến bay VN319, được cách ly ngay, lấy mẫu xét nghiệm tại Đà Nẵng. Kết quả xét nghiệm ngày 24.12, bệnh nhân dương tính với SARS-CoV-2. Hiện bệnh nhân được cách ly, điều trị tại Bệnh viện Phổi Đà Nẵng. Trước đó, trên chuyến bay này đã ghi nhận 2 ca dương tính với SARS-CoV-2, được cách ly ngay tại Quảng Nam.
Theo Ban Chỉ đạo, trong số 1.433 bệnh nhân Covid-19 ghi nhận tại Việt Nam đến nay, 1.281 ca đã được điều trị khỏi.
Hiện, 16.226 người tiếp xúc gần ca bệnh và nhập cảnh từ vùng dịch đang được theo dõi sức khỏe, trong đó, 1.002 người cách ly tại nhà, nơi lưu trú. (Thanh niên, trang 3).
Cùng chủ đề Báo Hà Nội mới, trang 1: “Việt Nam đã ghi nhận 1.433 ca mắc Covid-19”; Công an Nhân dân, trang 1: “Ghi nhận 12 ca mắc Covid-19”.
Bệnh viện TP.HCM lo quá tải từ đầu năm 2021
Các bệnh viện ở TP.HCM đang lo từ đầu năm 2021 sẽ quá tải bệnh nhân từ các tỉnh đổ về, khi chính sách mới về thanh toán bảo hiểm y tế được thực hiện.
Theo quy định tại khoản 6, điều 22 luật Bảo hiểm y tế (BHYT), từ ngày 1.1.2021, người tham gia bảo BHYT đi khám chữa bệnh (KCB) tại cơ sở y tế tuyến tỉnh sẽ được BHYT chi trả chi phí điều trị nội trú theo phạm vi quyền lợi và mức hưởng ghi trên thẻ BHYT (80%, 95% hoặc 100%). Đây là điểm mới nhất của chính sách BHYT, vì trước thời điểm 1.1.2021, bệnh nhân (BN) đi điều trị nội trú tại bệnh viện (BV) tuyến trên (tuyến tỉnh) mà không có giấy chuyển viện là trái tuyến, BHYT chỉ chi trả 60%.
Bệnh nhân đến khám để nhập viện sẽ tăng
Hầu hết các BV tuyến tỉnh tại TP.HCM (trừ các BV thuộc T.Ư tại TP.HCM) đều dự đoán số lượt BN đến khám để nhập nội trú sẽ tăng khi thực hiện chính sách chi trả BHYT mới như trên.
Bác sĩ (BS) Trần Ngọc Hải, Phó giám đốc BV Từ Dũ TP.HCM, cho biết BV đã chuẩn bị về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu người bệnh. Dự đoán, BN đến KCB tại BV Từ Dũ sẽ tăng gấp rưỡi. Hiện số giường thực kê của BV Từ Dũ là 1.800 – 2.000, BV đang chuẩn bị gấp rút mọi việc, kể cả nhân sự để tiếp nhận BN đến nội trú, khám bệnh khi BN tăng.
Theo BS Diệp Bảo Tuấn, Phó giám đốc BV Ung bướu TP.HCM, hiện ở BV này có đến 75% BN từ các tỉnh. BV Ung bướu có những chuẩn bị cho việc quá tải BN: có thêm cơ sở 2 ở Q.9, sẽ thêm 1.000 giường bệnh (cộng với BV cũ hiện có 670 giường bệnh thực kê); khám sàng lọc kỹ, chỉ cho nhập viện đúng chỉ định. BV cũng chuẩn bị nhân sự dự phòng để khi phòng khám quá tải sẽ điều số nhân sự này giải quyết nhanh.
Còn BS Ngô Ngọc Quang Minh, Phó giám đốc BV Nhi đồng 1, cho hay BV cũng đã có một số chuẩn bị, như sẽ khám sàng lọc kỹ, chỉ cho nhập viện với những ca cần thiết; nếu không sẽ cho điều trị ngoại trú hoặc giới thiệu về BV địa phương; tăng cường điều trị ngoại trú. “BV Nhi đồng 1 hiện có hơn 70 phòng khám, mở tối đa vào buổi sáng và chỉ còn 1/3 vào buổi chiều. BV sẽ hẹn BN mắc các bệnh mạn tính đi khám vào buổi chiều. Về nội trú, nếu số BN vượt 1.650 giường thì sẽ nhờ Sở Y tế điều phối qua các BV có khoa nhi”, BS Quang Minh nói.
Theo BS Diệp Bảo Tuấn, Bộ Y tế đã ban hành nhiều quy định, chương trình hỗ trợ tuyến dưới, như chương trình 1816, BV vệ tinh cử BS tuyến trên giúp BV tuyến dưới… BV Ung bướu TP.HCM đã và đang đẩy mạnh việc hội chẩn, KCB từ xa với các BV các địa phương nhằm giảm tải cho BV tuyến trên.
“Hiện tại rất nhiều BV tuyến dưới làm tốt điều trị ung thư, do đó bà con vững tin BV địa phương, tránh dồn lên TP.HCM nếu chưa cần thiết. Chỉ trường hợp quá phạm vi chuyên môn tuyến tỉnh thì mới lên TP.HCM”, BS Tuấn khuyến cáo.
BS Quang Minh cũng cho biết với các bệnh mạn tính, BV Nhi đồng 1 điều trị ổn sẽ chuyển về địa phương. BV địa phương nào khó khăn trong chuyên môn thì Nhi đồng 1 sẽ xuống đào tạo, chuyển giao. Qua hội chẩn từ xa có thể giải quyết được 80 – 90% trường hợp.
Lo lắng hạn chế cho nội trú, vỡ quỹ?
Nhiều người lo lắng khi thực hiện chính sách mới nói trên, BV sẽ hạn chế chỉ định cho nhập viện nội trú để phòng vỡ quỹ KCB BHYT.
Về việc này, BS Diệp Bảo Tuấn cho hay hiện BV chưa có thông tin về phân bổ quỹ 2021. Nếu vượt quỹ KCB BHYT phải giải trình. BV sẽ không giới hạn BN nội trú nếu có bệnh lý phù hợp, nhưng BN sẽ chỉ định nội trú đúng theo thẩm quyền và “bản lĩnh” của BS. Chỉ cho nhập nội trú những BN cần điều trị liên tục trong BV và phải được điều trị bằng kỹ thuật, truyền dịch; BN có triệu chứng nặng, nguy hiểm cần theo dõi sát.
“Đối với BV và BS thì chuyên môn đặt lên hàng đầu, có tiền hay không tiền, có BHYT hay không BHYT tính sau. Thậm chí BN không có tiền vẫn cho nhập viện. BV không ngại quá tải, không ngại vượt dự toán và BHYT cũng sẽ hiểu vấn đề này. Người nhà nhiều khi không hiểu hết, nếu một trẻ viêm phổi thì điều trị ở BV nào cũng theo phác đồ. Nếu không đưa ra tiêu chuẩn nhập viện thì sẽ dẫn đến nhập viện tràn ngập, gây quá tải”, BS Quang Minh giải thích.
Theo BS Quang Minh, BN đến BV tăng sẽ dẫn đến cái lo khác là vượt dự toán chi vì hiện 80 – 90% BN nội trú có BHYT, đến ngày 1.1.2021 BN vượt tuyến hay đúng tuyến đều chi trả nội trú giống nhau thì BN BHYT sẽ tăng lên rất nhiều. BV sẽ làm việc với BHYT để nâng mức dự toán chi cho năm 2021.
TP.HCM đề nghị nâng dự toán chi BHYT
Ngày 23.12, PGS-TS Tăng Chí Thượng, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho biết Sở Y tế đã chỉ đạo các BV tuyến cuối của TP thực hiện “nhiệm vụ kép”: Làm tốt công tác KCB BHYT và triển khai có hiệu quả các giải pháp giảm tải BV. Trước tiên, Sở Y tế và BHXH TP tham mưu, đề xuất Bộ Y tế và BHXH Việt Nam bổ sung giao dự toán chi KCB BHYT năm 2021 (năm 2020 dự toán chi 19.004 tỉ đồng). Để có thể đánh giá cụ thể số lượt gia tăng, Sở Y tế và BHXH TP sẽ sơ kết tình hình KCB BHYT trên địa bàn theo từng quý trong năm 2021 để chủ động đề xuất điều chỉnh dự toán chi KCB BHYT cho phù hợp. Các BV thực hiện nghiêm việc tiếp tục tăng cường công tác quản lý, nâng cao chất lượng KCB BHYT, chú trọng cập nhật phác đồ, ứng dụng công nghệ thông tin, KCB từ xa… (Thanh niên, trang 5).
Bệnh viện không giấy tờ
10 bệnh viện đầu tiên trên toàn quốc đã áp dụng bệnh án điện tử. Đây là bước quan trọng để thực hiện “Bệnh viện không giấy tờ”.
Kiểm soát lạm dụng dịch vụ
PGS-TS Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin – Bộ Y tế, cho biết: Hiện 100% các bệnh viện (BV) trên toàn quốc đã triển khai hệ thống thông tin quản lý; 10 BV và 1 phòng khám đã triển khai bệnh án điện tử thay cho bệnh án giấy; 23 BV đã triển khai hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh (PACS) thay cho in phim. Một số BV đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán điều trị bệnh ung thư. Hơn 1.000 BV đã tham gia hệ thống khám chữa bệnh từ xa Telehealth.
TS Trần Quý Tường ước tính, mỗi BV cần trung bình 6 tháng để hoàn thiện phần mềm bệnh án điện tử, với điều kiện phần mềm hiện có. Chi phí đầu tư ban đầu cho các phần mềm trong BV mức cao nhất khoảng 160 tỉ đồng. Hầu hết các BV đều đã có nền tảng ban đầu, mức chi phí trung bình khoảng 20 – 30 tỉ đồng. Giá thành trong chi phí dịch vụ y tế chiếm khoảng 0,6 – 3% tổng doanh thu của BV. Đây là mức chi phí mà các BV có thể thực hiện được.
“Hiện có 10/1.400 BV trên cả nước đã thực hiện bệnh án điện tử thành công. Bệnh án điện tử phải quyết liệt mới làm được, bởi hồ sơ này không đơn thuần về y học, sức khỏe mà còn có tính pháp lý”, ông Tường cho biết thêm.
Theo quy định, bệnh án thông thường phải lưu trữ 10 năm; bệnh án đặc biệt liên quan pháp y, tranh chấp phải lưu trữ 20 năm. Trong suốt thời gian dài lưu trữ, BV phải đảm bảo tính bảo mật, không bị mất dữ liệu, trích xuất được khi cần.
Ông Tường đánh giá, bệnh án điện tử là yếu tố quan trọng để thực hiện BV thông minh, BV không giấy tờ, kiểm soát chi phí khám chữa bệnh, chất lượng dịch vụ y tế. Tại các đơn vị đã thực hiện, bệnh án điện tử cho hiệu quả rất rõ. Các vấn đề chưa phù hợp về chuyên môn nếu xảy ra (kê đơn thuốc, chỉ định sử dụng các dịch vụ cận lâm sàng…) được phát hiện kịp thời. “Bệnh án điện tử giúp kiểm soát lạm dụng kê đơn, chỉ định dịch vụ, vì tất cả các thông tin này đều thể hiện trên hệ thống”, ông Tường cho biết.
Theo chương trình chuyển đổi số y tế, đến năm 2025, 15% (khoảng 210) BV trên toàn quốc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử không sử dụng bệnh án giấy, thanh toán viện phí điện tử không dùng tiền mặt.
Có thể tiết kiệm cả ngàn tỉ đồng
Theo Cục Công nghệ thông tin – Bộ Y tế, phần lớn BV đã triển khai phần mềm tương tác thuốc, phần mềm xét nghiệm. Trong đó, phần mềm xét nghiệm là một trong các giải pháp hữu hiệu để kiểm soát lạm dụng xét nghiệm trong BV cũng như giữa các BV, khi có bệnh nhân được chuyển viện. Các dữ liệu liên thông giữa các BV cho phép theo dõi thời điểm thực hiện các dịch vụ cho bệnh nhân, kết quả xét nghiệm, từ đó có các chỉ định phù hợp, thay vì chỉ định thêm khi chưa cần thiết.
Đáng lưu ý, theo TS Trần Quý Tường: “Cả nước hiện có 23 BV đã có hệ thống lưu trữ và chuyển tải hình ảnh thay cho in phim, giảm chi phí cho dịch vụ chẩn đoán hình ảnh”. Mỗi năm, Việt Nam chi khoảng 4.000 tỉ đồng tiền mua phim. Khi PACS triển khai rộng rãi tại các BV, người bệnh sẽ tiết kiệm được chi phí rất lớn, vì các kết quả chụp chiếu đều được lưu giữ trên hệ thống. (Thanh niên, trang 15).
Trời lạnh, coi chừng huyết áp tăng cao
Thời tiết có tác động nhất định đến huyết áp. Trời lạnh là yếu tố bất lợi đối với người mắc bệnh tăng huyết áp. Bởi vì nhiệt độ thấp khiến các mao mạch co lại, huyết áp đột ngột tăng cao, dễ gây các biến chứng, đặc biệt là tim mạch, đột quỵ…
Bệnh tăng huyết áp (THA) thường gặp ở tuổi trung niên trở lên. Nhưng nay có không ít trường hợp trẻ tuổi cũng bị THA. Tai biến do THA dễ xảy ra khi thời tiết ngày càng lạnh. Do mùa đông nhiệt độ thấp, cơ thể vì muốn duy trì thân nhiệt ổn định, giảm bớt sự tỏa nhiệt, các mao mạch sẽ co lại khiến lực cản huyết quản điều tiết bên ngoài tăng lên. Đồng thời, nhiệt độ thấp nên ra mồ hôi ít, khiến dung lượng máu cũng tăng. Tình trạng co mạch làm lượng máu trở về tim tăng dẫn đến huyết áp tăng, co thắt các mạch vành. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều bệnh nhân có triệu chứng đau tức ngực khi không giữ ấm cơ thể, giữ ấm tay chân. Kể cả những người trẻ tuổi, trong những ngày giá rét, nếu không giữ ấm, sẽ bị tê bì tay chân, đau tức ngực, huyết áp tăng…
Huyết áp là áp lực của máu lên thành mạch, được xác định bằng 2 chỉ số là huyết áp tâm thu (chỉ số trên) và huyết áp tâm trương (chỉ số dưới). Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), huyết áp mục tiêu (huyết áp chuẩn nhất) là 120/80mmHg. THA là khi huyết áp tâm thu từ 140mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90mmHg trở lên. Ở người cao tuổi có thể gặp hình thái THA tâm thu đơn độc, nghĩa là huyết tâm thu lớn hơn hoặc bằng 140mmHg nhưng huyết áp tâm trương vẫn nhỏ hơn 90mmHg. Vì huyết áp có thể lên xuống trong những điều kiện nhất định, nên để biết một người có bị THA hay không, thì không thể xác định qua 1 lần đo, mà phải đo nhiều lần trong ngày. Khi đo, bệnh nhân phải tuân thủ những yêu cầu như không hút thuốc lá hoặc uống cà phê 15 – 30 phút trước khi đo, tinh thần thoải mái… và phải thực hiện đo đúng phương pháp.
Huyết áp thường có 2 thời khắc cao điểm, đó là khoảng 9h và 18h. Huyết áp tăng cao hay xuống thấp là tùy theo sự thay đổi của tinh thần và cơ thể, thông thường trong khi ngủ khoảng 3 – 4h là thấp nhất, sáng sớm dần dần tăng cao, đến 9h là ở đỉnh cao nhất. Buổi chiều xuống khá thấp, đến 18h lại trở lại cao điểm và trước khi ngủ lại về đáy.
Theo WHO, THA là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, mỗi năm cướp đi sinh mạng của hơn 7 triệu người. THA được coi là yếu tố nguy cơ chính đối với bệnh tim mạch, đặc biệt là nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Theo nghiên cứu tại Viện Tim mạch Việt Nam, cứ 10 người bị đột quỵ lần đầu thì 8 người mắc THA. Không chỉ gây ra đột quỵ, THA còn gây suy thận, nhồi máu cơ tim, suy tim, xơ vữa động mạch…
THA có diễn biến thầm lặng, ít có những biểu hiện rõ ràng nhưng những biến chứng mà nó đem lại thì rất nặng nề. Điều đáng nói là hiện nay, bệnh THA đang phổ biến trong cộng đồng. Thế nhưng, có nhiều người mắc bệnh mà không biết, tỷ lệ điều trị cũng rất thấp. Hiện có gần 60% người bị THA chưa được phát hiện và điều trị. Nhiều người khi đi khám phát hiện THA nhưng trước đó không hề nhận thấy dấu hiệu nào. Một số người thì có các triệu chứng như nhức đầu, chóng mặt, ù tai, mất ngủ mức độ nhẹ, hoa mắt… Tuy nhiên, tùy tường trường hợp mà cơn THA có triệu chứng dữ dội hơn, có thể đau vùng tim, giảm thị lực, người bệnh thở gấp, mặt đỏ bừng hoặc tái xanh, nôn ói, hồi hộp, hốt hoảng.
Do THA nguy hiểm như vậy, nên các chuyên gia tim mạch khuyên mọi người cần kiểm soát huyết áp cả khi không có triệu chứng. Mọi người đều có thể chủ động tự kiểm tra huyết áp, không đợi đến lúc có triệu chứng mới đo huyết áp. Nếu biết bệnh, phòng ngừa điều trị tốt sẽ giảm các biến chứng tim mạch. Chỉ cần giảm 2mmHg huyết áp sẽ giúp giảm 7% nguy cơ tử vong do bệnh mạch vành, 10% nguy cơ tử vong do đột quỵ…
Cách kiểm soát huyết áp trong mùa đông
Khi trời lạnh, người mắc bệnh THA cần phải mặc ấm, nhất là giữ ấm đầu, cổ, bàn chân, hạn chế ra ngoài khi thời tiết quá lạnh. Mặc đủ ấm ngay cả khi ở nhà và khi ra ngoài. Tạo môi trường ấm áp khi làm việc, tập luyện và nghỉ ngơi. Phòng ở phải đảm bảo thông thoáng nhưng ấm và tránh bị gió lùa. Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột, cơ thể không thích ứng kịp dẫn đến tai biến mạch não, nhồi máu cơ tim…
Mọi người không nên thức dậy quá sớm. Bởi sau một đêm nằm tĩnh trên giường, cơ thể thường kém đáp ứng với sự thay đổi bên ngoài, các mạch máu kém đàn hồi hơn và khí huyết lưu thông kém hơn. Nếu dậy quá sớm bước ra ngoài gặp gió lạnh sáng sớm cũng có thể khiến huyết áp tăng cao, dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim vào buổi sáng. Tình trạng này đã xảy ra nhiều ở người cao tuổi hoặc ở người có thói quen tập thể dục sáng sớm.
Người bệnh THA cần kiểm soát chế độ ăn, đặc biệt là cần ăn nhạt. Chỉ nên ăn dưới 5g muối/ngày với người trưởng thành. Người đã bị THA áp thì ăn càng nhạt càng tốt. Nên ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng như thịt nạc, gà, cá, sữa và chế phẩm từ đậu. Ăn nhiều rau xanh, quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt, ăn nhiều cam, quýt, bưởi dưa hấu là những thực phẩm giàu kali giúp lợi tiểu. Hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo giàu cholesterol (các loại nội tạng: tim, gan, óc, thận). Những thực phẩm có nhiều muối như dưa muối, thực phẩm chế biến sẵn không phù hợp với người bệnh THA. Không ăn quá nhiều chất đường, béo… vì chất này sẽ khiến khả năng hấp thụ và trữ nước trong cơ thể tăng, làm cho dung lượng máu trong cơ thể tăng theo. Không uống rượu, bia, cà phê, tuyệt đối không được hút thuốc lá.
Tập luyện đều đặn và phù hợp với sức khỏe là rất quan trọng đối với người bị THA, giúp nâng cao khả năng chống lạnh và ổn định huyết áp. Người bệnh nên chọn hình thức tập luyện nhẹ nhàng, vừa sức như đi bộ, tập dưỡng sinh, thái cực quyền và khí công… Khi tập thể dục cũng phải chọn chỗ kín gió, ấm áp. Khởi động kỹ trước khi tập luyện. Nếu thời tiết quá lạnh hay nhiều gió có thể tập thể dục nhẹ nhàng trong nhà.
Điều quan trọng hơn cả là, người bệnh cần tuân thủ việc khám, điều trị và uống thuốc đều đặn theo đơn của bác sĩ, để duy trì huyết áp ổn định. Không tự ý thay đổi thuốc, uống tăng liều thuốc hoặc tự ý thay đổi thuốc. Tuyệt đối không tự bỏ thuốc khi huyết áp đã về chỉ số bình thường mà không có ý kiến của bác sĩ điều trị. Việc dừng thuốc đột ngột, dễ làm huyết áp tăng cao đột biến, gây những biến chứng nguy hiểm. (Sức khỏe & Đời sống, trang 1).
Chuyển đổi số y tế: 100% bệnh viện sẽ tư vấn khám chữa bệnh từ xa, đặt lịch khám trực tuyến
Thực hiện chuyển đổi số y tế, tới đây 100% bệnh viện sẽ triển khai tư vấn khám chữa bệnh từ xa và đặt lịch khám chữa bệnh trực tuyến; 100% cơ sở y tế trên toàn quố thanh toán điện tử không dùng tiền mặt; 90% người dân có hồ sơ sức khoẻ điện tử…
Ngày 24/12, tai Hà Nội, Văn phòng Chính phủ, Bộ Y tế tổ chức họp báo Chương trình chuyển đổi số Y tế quốc gia 2020 – Ehealth Vietnam Summit thông tin về Chương trình Chuyển đổi số Y tế quốc gia 2020 sẽ diễn ra vào 29 và 30/12 tới, trong bối cảnh dịch COVID-19 và Việt Nam đã tận dụng tối ưu các thành tựu về ứng dụng công nghệ thông tin, huy động nguồn lực xã hội, tìm kiếm giải pháp thúc đẩy triển khai nhanh chóng kịp thời và hiệu quả.
Tại buổi họp báo, PGS.TS Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế cho biết, y tế là một trong những ngành đầu tiên thực hiện chuyển đổi số.
“Chuyển đổi số y tế là yêu cầu bắt buộc trước sự thay đổi mạnh mẽ của cách mạng công nghệ 4.0 với các công nghệ số như điện toán đám mây, dữ liệu lớn, internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo, in 3D… dẫn đến sự thay đổi tích cực toàn bộ hoạt động y tế trong chăm sóc sức khỏe”- PGS.TS Trần Quý Tường nhấn mạnh.
Trong thời gian qua, ngành Y tế đã đẩy mạnh và có bước phát triển đột phá trong ứng dụng công nghệ thông tin, tiếp cận các công nghệ số như vạn vật y tế kết nối, trí tuệ nhân tạo, thực tế ảo, điện toán đám mây, di động, phân tích dữ liệu lớn…
Đến thời điểm này, 100% bệnh viện trên toàn quốc đã triển khai hệ thống thông tin quản lý bệnh viện; có 10 bệnh viện và một phòng khám đã triển khai bệnh án điện tử thay cho bệnh án giấy, trong đó Quảng Ninh có tới 3 bệnh viện (BVĐK tỉnh, BV Bãi Cháy, BV Sản nhi), BVĐK tỉnh Phú Thọ, BVĐK khu vực Long Khánh, BVĐK khu vực An Giang…
Tại BVĐK An Giang, họp giao ban trên điện tử, mọi số liệu về số lượng bệnh nhân biến động trong ngày, đơn thuốc, thu chi… đều hiển thị đầy đủ nên lãnh đạo có thể can thiệp, điều chỉnh ngay hành vi của bác sĩ nếu có tình trạng lạm dụng kê đơn, chỉ định xét nghiệm quá mức…
“Ngoài ra, có 23 bệnh viện đã triển khai hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh (PACS) thay cho in phim. Một số bệnh viện đã sử dụng mạng xã hội trong tương tác bệnh nhân như TP Hà Nội, TP Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh; phát triển ứng dụng bệnh án điện tử cho bệnh nhân; ứng dụng điện toán đám mây ở Nghệ An, Tiền Giang, Kon Tum…”- Cục trưởng Trần Quý Tường cho biết.
Cùng với đó, Bộ Y tế đã phối hợp Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã triển khai thành công kết nối liên thông giữa các cơ sở khám chữa bệnh cả nước với cơ quan Bảo hiểm xã hội. Cho tới nay đã có 99,5% các cơ sở khám chữa bệnh trên cả nước đã kết nối liên thông với hệ thống giám định của Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
Trong năm 2020, ngành Y tế đã xây dựng được hệ thống tư vấn khám, chữa bệnh từ xa và đến nay đã có 1.300 cơ sở y tế khám chữa bệnh từ xa Telehealth.
Ngành Y tế cũng quan tâm triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo, ứng dụng rô bốt với bốn hệ thống rô bốt nổi bật được ứng dụng trong y học hiện đại. Đó là rô bốt phẫu thuật nội soi Da vinci, rô bốt phẫu thuật cột sống Renaissance, rô bốt phẫu thuật khớp gối và khớp háng Makoplasty và rô bốt phẫu thuật thần kinh Rosa. Ngành y tế đã thí điểm đưa ứng dụng “điện toán biết nhận thức” hỗ trợ điều trị ung thư tại một số bệnh viện như BVĐK Phú Thọ năm 2018, BVĐK Quảng Ninh năm 2018.
Trong lĩnh vực xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử, nhiều tỉnh, thành phố đã bước đầu triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử quản lý sức khỏe người dân liên tục, suốt đời như Phú Thọ, Bình Dương… Ngành cũng đã xây dựng phần mềm quản lý trạm y tế xã thống nhất; hình thành nền tảng quản lý, kết nối, chia sẻ dữ liệu y tế V20. Toàn ngành đã xây dựng thống kê y tế điện tử trên 36 tỉnh, thành phố. Trong năm 2021, sẽ đẩy mạnh tại toàn bộ 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Hiện ngành Y tế đang triển khai nhiều hệ thống thông tin lớn như mạng kết nối y tế Việt Nam (yte.gov.vn), hệ thống PACS cloud, ứng dụng đăng ký khám chữa bệnh trực tuyến và nhiều ứng dụng thiết thực khác, triển khai Hệ thống cơ sở dữ liệu Dược quốc gia, kết nối liên thông cơ sở dữ liệu cung ứng thuốc trên toàn quốc; triển khai hệ thống tiêm chủng quốc gia…, hướng tới chuyển đổi số toàn diện ngành y tế.
Đặc biệt, ngành Y tế đã có những bước đột phá trong ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19 như triển khai các phần mềm khai báo y tế tự nguyện (NCOVI), khai báo y tế bắt buộc cho người nhập cảnh (Vietnam Health Declaration), Bluezone, An toàn COVID-19…
Cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin cho biết, mục tiêu chuyển đổi số của ngành y tế 5 năm tới, phấn đấu 100% cơ sở y tế trên toàn quốc triển khai thanh toán điện tử không dùng tiền mặt; 90% người dân có hồ sơ sức khoẻ điện tử; 100% triển khai tư vấn khám chữa bệnh từ xa và đặt lịch khám chữa bệnh trực tuyến.
Đến năm 2025, 15% (khoảng 210 bệnh viện/1.400 bệnh viện) chuyển đổi số thành công và phấn đấu đến 2030, tỷ lệ này tăng lên 50%. (Sức khỏe & Đời sống, trang 2).
Bệnh viện không in phim, mỗi năm có thể tiết kiệm được 4.000 tỷ đồng
Bộ Y tế ngày 24-12 tổ chức họp báo về Chương trình chuyển đổi số y tế quốc gia. Ông Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Y tế) cho biết, thời gian qua, ngành Y tế đã triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính, khám, chữa bệnh.
Kết quả ban đầu, 100% bệnh viện trên toàn quốc đã áp dụng hệ thống thông tin quản lý bệnh viện; 10 bệnh viện và 1 phòng khám thay thế hoàn toàn bệnh án giấy bằng bệnh án điện tử. Ngoài ra, 23 bệnh viện đã dùng hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh (PACS) thay cho in phim. Cụ thể, không in phim sau khi chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ, chụp CT-Scanner và chụp mạch số hóa nền cho bệnh nhân, thay vào đó là lưu trữ bằng hệ thống công nghệ thông tin. Nếu tất cả bệnh viện đều chuyển dùng PACS, mỗi năm có thể tiết kiệm 4.000 tỷ đồng chi phí mua phim in. Bên cạnh đó, một số bệnh viện tại Hà Nội, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh đã sử dụng mạng xã hội để tương tác với bệnh nhân; khoảng 1.500 cơ sở y tế trên toàn quốc tham gia khám, chữa bệnh từ xa (Telehealth)…
Đặc biệt, công nghệ thông tin đã hỗ trợ rất lớn cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 tại Việt Nam với hàng loạt ứng dụng, như khai báo y tế điện tử, ứng dụng truy vết Bluezone với 23 triệu người dùng… Tuy nhiên, tốc độ chuyển đổi số trong ngành Y tế vẫn còn chậm, chưa được như kỳ vọng. (Hà Nội mới, trang 5).
Triển khai dịch vụ chăm sóc sức khỏe dài hạn cho người cao tuổi
Tại Hà Nội, ngày 24-12, Tổng cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) tổ chức hội thảo về dân số và phát triển, hưởng ứng Ngày Dân số Việt Nam (26-12).
Theo báo cáo của Tổng cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình, Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số vào năm 2011. Kết thúc năm 2019, người từ 60 tuổi trở lên của nước ta chiếm 11,86% dân số. Dự báo, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Hiện, người Việt Nam có tuổi thọ cao (73,5 tuổi), nhưng số năm sống khỏe mạnh lại thấp so với nhiều nước. Cụ thể, số năm người cao tuổi là nữ sống có bệnh tật trung bình khoảng 11 năm và nam giới khoảng 8 năm.
Đặc biệt, người cao tuổi thường chịu gánh nặng bệnh tật kép, bình quân mỗi người cao tuổi có 3 bệnh mạn tính không lây nhiễm. Trong khi đó, hệ thống chăm sóc sức khỏe nói chung, chăm sóc sức khỏe ban đầu nói riêng ở nước ta chưa thích ứng với tốc độ già hóa dân số. Chính vì vậy, chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030 sẽ tập trung tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng chống bệnh không lây nhiễm và triển khai dịch vụ chăm sóc sức khỏe dài hạn cho người cao tuổi… (Hà Nội mới, trang 5).
Rà soát, kiện toàn Ban Chỉ đạo công tác phòng, chống dịch Covid-19 các cấp
Ngày 24-12, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh đã ký ban hành Văn bản số 5844/UBND-KGVX gửi các sở, ban, ngành thành phố; UBND các quận, huyện, thị xã về việc thực hiện kết luận của Thường trực Thành ủy tại Thông báo số 64-TB/TU ngày 14-12-2020, về công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn thành phố.
UBND thành phố yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã căn cứ theo chức năng nhiệm vụ tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo của Trung ương, Thủ tướng Chính phủ, Thành ủy Hà Nội, UBND thành phố về công tác phòng, chống dịch Covid-19; giao Sở Y tế chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành và đơn vị liên quan khẩn trương rà soát kiện toàn Ban Chỉ đạo công tác phòng, chống dịch Covid-19 thành phố, tham mưu đề xuất báo cáo UBND thành phố.
UBND thành phố cũng chỉ đạo Sở Y tế rà soát, xây dựng chuẩn bị sẵn sàng các phương án, kịch bản phòng, chống đại dịch Covid-19 theo từng cấp độ dịch bệnh; chuẩn bị sẵn sàng đáp ứng nguồn nhân lực, vật tư dự phòng y tế, cơ sở vật chất cho công tác phòng, chống dịch bệnh của thành phố và sẵn sàng cho tình huống dịch bùng phát ở cấp độ cao.
Công an thành phố và Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội được giao tiếp tục chỉ đạo lực lượng trong toàn ngành chủ động phối hợp với các đơn vị có liên quan kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm các trường hợp nhập cảnh trái phép và các trường hợp vi phạm công tác phòng, chống dịch Covid-19; quản lý chặt chẽ, bảo đảm an ninh, trật tự tại các cơ sở cách ly.
UBND thành phố cũng giao UBND các quận, huyện, thị xã rà soát, kiện toàn Ban Chỉ đạo công tác phòng, chống dịch Covid-19 tại các xã, phường, thị trấn và quận, huyện, thị xã; tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân phòng, chống dịch bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế về thực hiện thông điệp 5K… (Hà Nội mới, trang 7).
Dân số Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức mới
Ngày 24/12, tại Hội thảo Hội thảo về Dân số và phát triển nhân Tháng hành động Quốc gia về Dân số và Ngày Dân số Việt Nam (26/12), Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn nhận định, trong thời gian qua công tác dân số luôn nhận được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước và đã đạt được nhiều thành tích quan trọng.
Quy mô dân số hiện nay khoảng gần 96,5 triệu người (2019), Tốc độ gia tăng dân số đã được khống chế thành công, tỉ lệ tăng dân số 10 năm qua (2009-2019) trong khoảng từ 1,05% – 1,15%/năm, mức sinh thay thế được duy trì suốt 14 năm qua. Từ năm 2007, nước ta bước vào thời kỳ dân số vàng, cơ cấu dân số chuyển dịch tích cực, dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh chiếm 68%.
Chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt, tuổi thọ trung bình tăng nhanh, đạt 73,6 tuổi năm 2019, cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Tình trạng suy dinh dưỡng, tử vong bà mẹ, trẻ em đều giảm mạnh. Tầm vóc, thể lực người Việt Nam có bước cải thiện. Dân số đã có sự phân bố hợp lý hơn…
“Thời gian qua, ngành dân số đã đạt được nhiều thành tích quan trọng, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước. Tuy nhiên, ngày nay, công tác dân số đang gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn. Từ việc chỉ tập trung giải quyết vấn đề kế hoạch hóa gia đình để ổn định quy mô dân số, nay công tác dân số phải đẩy mạnh việc giải quyết toàn diện các vấn đề cả về quy mô, cơ cấu, phân bố, nhất là nâng cao chất lượng dân số và phải đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế – xã hội và bảo về tổ quốc”, Thứ trưởng Sơn nhấn mạnh.
Các thách thức mới đang đặt ra với ngành dân số hiện nay rất lớn và không dễ dàng giải quyết. Cụ thể như mức sinh chênh lệch đáng kể giữa các vùng, miền, tỉnh, thành phố; thậm chí có những nơi mức sinh đã xuống thấp như một số tỉnh, thành phố vùng Đông Nam bộ, Đồng bằng sông Cửu Long. Trong khi đó, các tỉnh miền núi phía Bắc, Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung, Tây Nguyên mức sinh còn rất cao.
Ngoài ra, việc mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn diễn ra ở mức nghiêm trọng và ngày càng lan rộng; Lợi thế của dân số vàng chưa thực sự được khai thác và phát huy hiệu quả do chưa có giải pháp đồng bộ.
Hiện nay, tốc độ già hóa dân số nhanh nhưng chưa có hệ thống giải pháp thích ứng chủ động với già hóa dân số; Chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Trong khi đó, công tác truyền thông, giáo dục, vận động về dân số ở một số khu vực, nhóm đối tượng hiệu quả chưa cao, vai trò nhà trường vẫn còn hạn chế; Một số cơ chế, chính sách về dân số chậm đổi mới. Chưa nhiều chính sách tác động đến các lĩnh vực khác như kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số, tận dụng lợi thế cơ cấu dân số vàng và thích ứng với già hóa dân số.
Dù nhiều vấn đề đặt ra nhưng tổ chức bộ máy của ngành dân số còn thiếu ổn định, chế độ đãi ngộ còn thấp; Các nội dung về dân số trong chính sách phát triển kinh tế – xã hội còn chưa được chú trọng đúng mức. Các yếu tố dân số chưa được lồng ghép một cách hệ thống trong hoạch định, thực thi các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế – xã hội.
Đồng thời, nguồn lực đầu tư cho công tác dân số còn thấp, chưa tương xứng với yêu cầu.
“Bộ Y tế trân trọng đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tăng cường sự quan tâm, chỉ đạo nhất là về công tác cán bộ, duy trì ổn định tổ chức bộ máy; ưu tiên đầu tư, hỗ trợ nguồn lực kịp thời để công tác dân số triển khai đạt mục tiêu các nội dung mới; trân trọng đề nghị các ban, ngành, đoàn thể tăng cường phối hợp, chia sẻ và đồng hành cùng ngành Dân số trong triển khai thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết 21của BCH TW đã đề ra”, Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn nhấn mạnh. (Nông thôn ngày nay, trang 3).
Cùng chủ đề Báo Tuổi trẻ, trang 2: “VN đối mặt dân số già”.