Hiện nay, cộng đồng vẫn băn khoăn liệu có bỏ bớt được các tiêu chí trong 5K nếu bạn đã tiêm phòng vắc xin COVID-19? Câu trả lời là bạn vẫn phải đeo khẩu trang, vẫn phải tránh tụ tập… Tóm lại vẫn phải thực hiện 5K.
Theo các chuyên gia y tế, ngay cả sau khi đã được tiêm vắc xin COVID-19, bạn vẫn cần phải thực hành các biện pháp phòng ngừa đại dịch COVID-19 theo khuyến cáo, ít nhất là trong một thời gian chờ đợi các nghiên cứu liên quan vaccine COVID-19 đầy đủ. Điều đó có nghĩa là bạn vẫn cần thực hiện đầy đủ biện pháp 5 K : Đeo khẩu trang ở nơi công cộng, giữ khoảng cách từ 2m trở lên với những người bên ngoài hộ gia đình của bạn, thường xuyên rửa tay, khử khuẩn nơi sinh hoạt, không tụ tập đông người và khai báo y tế đầy đủ, trung thực.
Tại sao phải tiếp tục các biện pháp phòng ngừa sau khi đã được chủng ngừa vắc xin COVID-19?
Sau khi tiêm chủng vắc xin COVID-19, cần phải mất một thời gian để vắc xin COVID-19 tạo ra miễn dịch cho bạn và cộng đồng. Với vắc xin Pfizer-BioNTech, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học uy tín The New England Journal of Medicine mới đây cho thấy, khả năng bảo vệ không bắt đầu ngay cho đến 12 ngày sau mũi tiêm đầu tiên và đạt hiệu quả 52% trong vài tuần sau đó. Một tuần sau khi tiêm vắc xin mũi thứ hai, hiệu quả phòng COVID-19 đạt 95%. Trong đơn xin cấp phép sử dụng vắc xin Moderna, báo cáo cho biết tỷ lệ bảo vệ của vắc xin này đạt 51% sau hai tuần ở lần chủng ngừa đầu tiên và 94% hai tuần sau liều tiêm thứ hai. Còn đối với vắc xin AstraZeneca nghiên cứu cho thấy, sau khi tiêm mũi đầu tiên, khả năng miễn dịch của người tiêm sẽ đạt khoảng 61 – 67%, sau mũi thứ hai đạt khoảng 81%.
Rõ ràng, theo các báo cáo, hiện nay chưa có vắc xin COVID-19 nào có tỷ lệ bảo vệ tuyệt đối 100%. Có nghĩa, vẫn có một tỷ lệ nhất định người đã được tiêm vắc xin có thể bị phơi nhiễm SARS-CoV-2 và mắc bệnh COVID-19. Vì vậy, chúng ta vẫn phải tiếp tục các biện pháp phòng ngừa ngay cả khi đã được tiêm phòng vắc xin COVID-19 đầy đủ.
Liệu có nguy cơ người đã tiêm phòng đầy đủ vắc xin COVID-19, nhưng vẫn bị mắc COVID-19 và có thể lây virus SARS-CoV-2 cho người khác nếu không áp dụng biện pháp phòng ngừa hay không?
Đây là một câu hỏi khá quan trọng và cân não, nhưng sự thật cho đến nay các nhà khoa học nghiên cứu về hiệu quả của các mũi tiêm vắc xin COVID-19 vẫn chưa có câu trả lời xác đáng. Vì vậy, trong bối cảnh chưa đủ các thông tin tin cậy, các chuyên gia sức khỏe cộng đồng chọn cách phòng ngừa tối đa với mặc định là “có” nguy cơ này.
Người đã được chủng ngừa vắc xin COVID-19 nếu mắc bệnh có thể làm lây lan virus SARS-CoV-2 theo cơ chế nào?
Thêm một mối quan tâm với vắc xin COVID-19 là liệu vẫn có thể bị nhiễm bệnh nhưng không có triệu chứng sau khi đã được chủng ngừa vắc xin COVID-19, rồi chính mình thành người mang virus SARS-CoV-2 tiềm ẩn làm lây lan virus cho người khác?
Lý giải về nguy cơ người đã được chủng ngừa vắc xin COVID-19 vẫn có thể bị nhiễm bệnh thành người mang virus SARS-CoV-2 tiềm ẩn làm lây lan virus cho người khác, các chuyên gia cho biết: Giả sử bạn đã được chủng ngừa và bị phơi nhiễm virus SARS-CoV-2, nghiên cứu cho thấy, bạn ít có khả năng phát triển các triệu chứng COVID-19 so với người chưa tiêm chủng. Nhưng hệ thống miễn dịch của bạn có thể không khống chế virus hoàn toàn, có thể cho phép một lượng nhỏ virus SARS-CoV-2 tồn tại và phát triển. Số lượng virus này sau đó bị tống xuất khỏi mũi hoặc miệng qua hơi thở, ho hoặc hắt hơi.
Rõ ràng giả thuyết này không dễ loại bỏ, không ai có thể chắc chắn nó có xảy ra hay không hoặc nếu nó xảy ra thường xuyên, bạn vẫn có thể làm phát tán virus hoạt động để gây bệnh cho người khác. Trong khi chờ đợi câu trả lời đầy đủ về nguy cơ này, tốt nhất, nên tiếp tục các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ chính mình và đồng thời tránh lây lan virus cho những người xung quanh, nếu không may bạn là người bệnh COVID- 19 không có triệu chứng.
Trong trường hợp bạn đã được tiêm phòng vắc xin COVID-19, và đa số những người khác trong cộng đồng cũng đã được tiêm phòng vaccine COVID-19, có khả năng dỡ bỏ các biện pháp phòng ngừa hay không?
Xin nhắc lại một lần nữa: Bạn phải luôn nhớ rằng vắc xin COVID-19, dù loại nào cũng không cho hiệu quả 100%, và nhiều nghiên cứu vẫn khuyên bạn nên thận trọng. Đến khi hầu hết mọi người được bảo vệ bởi vắc xin, có ít virus lưu hành trong không khí và ít lưu hành trong cộng đồng hơn thì khả năng dỡ bỏ các biện pháp phòng ngừa mới nên được đặt ra, xem xét. Để đạt một trạng thái bình thường mới có tính bền vững, rõ ràng các khuyến nghị nới lỏng biện pháp phòng dịch cần có lộ trình dựa trên nghiên cứu khoa học và thực tiễn diễn biến dịch, ứng phó mềm dẻo các kịch bản phòng chống dịch mỗi khi khi làn sóng COVID-19 bùng phát trong cộng đồng.
Dịch COVID đang hoành hành ở nhiều quốc gia hiện nay, gây tổn thất vô cùng nghiêm trọng cho phát triển kinh tế- xã hội và đời sống của mỗi cá nhân. Những chuyên gia y tế và các cơ quan chức năng vẫn khuyến cáo tiếp tục đeo khẩu trang, tránh tụ tập đông người, giữ khoảng cách và rửa tay, ngay cả khi bạn đã được tiêm phòng đầy đủ vaccine COVID-19, cho đến khi nghiên cứu về tính hiệu quả của vaccine COVID-19 được công bố đầy đủ và mang tính thuyết phục.
Trần Thị Mậu Ngọ tổng hợp