Phụ nữ thừa cân có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn so với phụ nữ có cân nặng bình thường, nhất là giai đoạn mãn kinh. Thừa cân làm tăng 1,5- 2 lần nguy cơ tái phát ở những bệnh nhân đã bị ung thư vú.
Theo số liệu thống kê tại Mỹ trong những năm vừa qua, cứ 8 phụ nữ lại có 1 người được chẩn đoán ung thư vú trong suốt cuộc đời. Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do ung thư vú cao nhất trong các ung thư ở phụ nữ. Có nhiều yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ ung thư vú mà ta có thể phòng được. Một trong các yếu tố đó là thừa cân.
Thừa cân và béo phì được định nghĩa là có chỉ số BMI (body mass index) lớn hơn 25 (theo phân loại của Tổ chức Y tế thế giới) và lớn hơn 23 (theo phân loại dành riêng cho người châu Á). Phụ nữ thừa cân có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn so với phụ nữ có cân nặng bình thường, đặc biệt là giai đoạn mãn kinh. Thừa cân cũng làm tăng 1,5- 2 lần nguy cơ tái phát ở những bệnh nhân đã bị ung thư vú.
Nguyên nhân là do tế bào mỡ sản xuất ra estrogen, càng nhiều tế bào mỡ có nghĩa là càng nhiều estrogen trong cơ thể và estrogen có thể kích thích ung thư vú phát triển. Tuy nhiên mối quan hệ giữa thừa cân và ung thư vú rất phức tạp và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Ví dụ như vị trí của mỡ thừa: Mỡ thừa xung quanh bụng tăng nguy cơ bị ung thư vú hơn so với cùng lượng mỡ thừa ở hông và đùi.
Các bước bạn có thể thực hiện để giảm cân
Giảm cân có thể khó khăn hơn khi mà bạn ngày càng nhiều tuổi, nhưng có thể thực hiện với những thay đổi trong chế độ ăn và tập thể dục thường xuyên.
Tính toán lượng calo bạn ăn hàng ngày
Nhiều người tin rằng nếu ăn ít calo hơn lượng cần hàng ngày, bạn sẽ giảm cân và nếu bằng bạn sẽ duy trì cân nặng khỏe mạnh. Kế hoạch này hữu hiệu cho rất nhiều người nhưng không phải tất cả. Nếu bạn đang tính toán lượng calo mỗi ngày, điều quan trọng hơn là hãy nghĩ về những gì bạn ăn. Ví dụ bạn ăn 1200 calo một ngày bao gồm: Bánh ngọt, bánh quy và bánh mì trắng, có thể bạn sẽ không giảm được cân. Nhưng bạn ăn 1200 calo một ngày bao gồm rau xanh, hoa quả và protein, bạn có thể giảm được cân và nhận được nhiều dinh dưỡng hơn từ thức ăn đó.
Do đó tính lượng calo bạn ăn hàng ngày không phải là cách duy nhất giảm cân. Insulin đóng một vai trò quan trọng trong việc cơ thể bạn sử dụng và dự trữ chất béo, một số nghiên cứu cho thấy rằng một số thực phẩm giữ mức insulin ổn định trong ngày như: thịt nạc, cá, gia cầm, rau và trái cây có thể giúp bạn duy trì cân nặng khỏe mạnh hơn là những thực phẩm như đường, kẹo, bánh mỳ trắng và bánh quy giòn.
Có thể rất khó để bạn giảm cân. Đôi khi thành công phụ thuộc vào cách bạn suy nghĩ về việc giảm cân. Chế độ ăn uống và luyện tập đều là phần quan trọng trong giảm cân. Trong thực tế 80% giảm cân phụ thuộc vào chế độ ăn uống và chỉ có 20% liên quan đến luyện tập. Đừng nghĩ rằng tỷ lệ đó là 50/50. Ví dụ như bạn ăn một miếng bánh phomat 400 calo chỉ mất 5 phút nhưng phải mất đến hơn 1 giờ chạy bộ để đốt cháy hết.
Lập một kế hoạch ăn uống lành mạnh và một kế hoạch tập thể dục
Bạn có thể nói chuyện với một chuyên gia dinh dưỡng và lập một kế hoạch ăn uống lành mạnh được thiết kế cho nhu cầu cụ thể và sở thích của bạn. Không có phép thuật hay thực phẩm chức năng nào sẽ khiến bạn giảm cân một cách nhanh chóng. Trên thực tế, cách giảm cân an toàn nhất là giảm chậm – khoảng một pound (0,45kg) một tuần.
Tập thể dục là một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày
Tập thể dục đều đặn giúp giảm nguy cơ ung thư vú. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo những phụ nữ bị ung thư vú tập thể dục thường xuyên (khoảng 5 giờ mỗi tuần) để cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ phát triển các loại ung thư mới. Nghiên cứu cho thấy phụ nữ luyện tập đi bộ 3 đến 5 giờ mỗi tuần với tốc độ trung bình sau khi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú có thể cải thiện cơ hội sống sót của họ.
Hướng dẫn chế độ ăn uống để giảm cân cho người Mỹ cụ thể như sau:
– Ăn ít hơn 10% calo mỗi ngày từ đường.
– Ăn ít hơn 10% calo mỗi ngày từ chất béo bão hòa.
– Ăn ít hơn 2,3mg muối mỗi ngày.
Hướng dẫn cũng khuyên bạn nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất dinh dưỡng trong tất cả các nhóm thực phẩm, bao gồm:
– Các loại rau, đậu, hoa quả.
– Ngũ cốc, hoặc thức ăn chiếm một nửa là ngũ cốc: Gạo lứt, lúa mì, kê, ngô, đậu tương, đậu xanh, yến mạch, kiều mạch, cao lương.
– Sữa không chất béo hoặc ít chất béo, bao gồm sữa, sữa chua, pho mát, sữa đậu nành.
– Các thực phẩm có nhiều protein, bao gồm hải sản, thịt nạc và gia cầm, trứng, đậu và các sản phẩm từ đậu nành.
– Dầu ăn.
Dưới đây là một số lời khuyên về chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng và giúp bạn giảm cân:
– Hạn chế đường, tinh bột và rượu, bia.
– Ăn 150-200mg thịt nạc hoặc thịt gia cầm mỗi ngày.
– Bỏ da và chất béo từ thịt, gia cầm và cá.
– Bổ sung 2/3 lượng calo của bạn hàng ngày bằng rau tươi, hoa quả và ngũ cốc nguyên hạt, và một phần ba hoặc ít hơn với thịt và các sản phẩm từ sữa.
– Ăn nhiều trái cây, rau, và ngũ cốc. Ăn ít nhất 2 cốc trái cây và 3 chén rau mỗi ngày và 100 gam hoặc nhiều hơn các loại ngũ cốc nguyên hạt.
– Uống sữa không béo và các sản phẩm từ sữa.
– Uống nước hoặc đồ uống không đường nếu bạn thấy đói giữa các bữa ăn. Không uống soda, nước chanh, trà đá ngọt.
– Hạn chế các thực phẩm muối, hun khói, hoặc ngâm vì chúng có rất nhiều muối và nitrates.
Phan Hạnh (tổng hợp)