Nhận thức rõ những tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người, ảnh hưởng đến môi trường sống, thời gian qua, Trạm Y tế xã Nhân Bình (huyện Lý Nhân) đã tích cực thực hiện các hoạt động tuyên truyền phòng, chống tác hại thuốc lá (THTL) cho người dân, nhờ vậy đã tạo ra được những chuyển biến tích cực trong cộng đồng đối với hoạt động này.
Với mục tiêu xây dựng cộng đồng không khói thuốc, tạo môi trường làm việc lành mạnh, đảm bảo quyền của những người không hút thuốc được hít thở bầu không khí trong lành và triển khai hiệu quả công tác phòng, chống THTL. Hàng năm, Trạm đã phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh triển khai các hoạt động phòng, chống THTL. Đồng thời, chủ động xây dựng kế hoạch triển khai các hoạt động cụ thể với những nội dung, biện pháp rõ ràng. Các hình thức tuyên truyền được triển khai đa dạng, thiết thực. Đặc biệt, Trạm đã tiến hành treo biển “Cấm hút thuốc lá” tại các phòng làm việc và khu vực khuôn viên, những vị trí người bệnh và người nhà bệnh nhân dễ quan sát… Nhờ vậy, công tác phòng, chống THTL trên địa bàn đã có sự chuyển biến tích cực, nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá được nâng cao; ý thức chấp hành việc không hút thuốc lá tại nơi làm việc được thực hiện khá nghiêm túc, số lượng người hút thuốc lá giảm dần theo từng năm.
Theo ông Hà Ngọc Thương, Trưởng Trạm Y tế xã Nhân Bình, việc thực hiện công tác phòng, chống THTL chủ yếu thông qua hình thức tuyên truyền. Cứ đều đặn hàng tháng Trạm lồng ghép tuyên truyền về tác hại của thuốc lá đến cộng đồng, tập trung chủ yếu ở đối tượng người cao tuổi và lứa tuổi thanh thiếu niên. Bên cạnh đó, các nội dung về tác hại của thuốc lá cũng được Trạm biên soạn thành bài tuyên truyền phát thường xuyên trên hệ thống truyền thanh của các thôn, xóm. Đồng thời, chỉ đạo tới 100% đội ngũ cộng tác viên y tế ở các thôn/xóm thường xuyên phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tuyên truyền trực tiếp tại khu dân cư, đặc biệt tập trung vào nhóm nguy cơ cao và người già. Riêng tại Trạm Y tế, chúng tôi đã thực hiện khai thác tìm hiểu rõ tiền sử đối với những người có sử dụng thuốc lá, từ đó có biện pháp tư vấn tuyên truyền phù hợp, giúp họ hiểu được những tác hại của thuốc lá và dần dần từ bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng.
Với sự hỗ trợ đắc lực và nhiệt tình của đội ngũ cộng tác viên y tế thôn/xóm, đội ngũ nhân viên của Trạm có thể nắm được tình hình và các người nghiện thuốc lá trên địa bàn, đồng thời đội ngũ này cũng sẵn sàng hỗ trợ, tư vấn trực tiếp, giúp đỡ những người muốn cai thuốc lá… Qua đó, góp phần giúp công tác phòng, chống THTL trên địa bàn được triển khai hiệu quả hơn. Ý thức của người dân đối với hoạt động này cũng đã có nhiều chuyển biến tích cực, việc chấp hành không hút lá tại cộng đồng được người dân thực hiện nghiêm túc hơn. Nhiều người đã bỏ được thói quen hút thuốc lá. Ông Nguyễn Văn Tình (thôn/xóm …………..) chia sẻ: “Tôi hút thuốc khoảng 5 năm, mỗi ngày hút 1 gói. Vừa rồi đi khám phát hiện ra nhiều bệnh, tôi quyết tâm bỏ thuốc lá. Sau khi bỏ thuốc lá, tôi thấy sức khỏe được cải thiện tăng cân mà lại không tốn tiền nên tôi thấy rất vui”.
Tuy nhiên, công tác tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện vẫn gặp nhiều trở ngại ở những đối tượng hút thuốc lá lâu năm, khi hút thuốc đã trở thành thói quen nên việc từ bỏ gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền chỉ mới thực hiện tập trung ở các đối tượng có nguy cơ cao, người già, còn với đối tượng lao động tự do, các thanh thiếu niên khó tiếp cận nên hiệu quả tuyên truyền chưa cao; việc xử phạt hành vi, vi phạm quy định cấm hút thuốc nơi công cộng chưa được triển khai đồng bộ… Theo trưởng Trạm Y tế Hà Ngọc Thương: Để tăng cường hiệu quả của hoạt động phòng, chống THTL, thời gian tới Trạm sẽ tiếp tục phối hợp với chính quyền duy trì hoạt động tuyên truyền để dần thay đổi nhận thức của cộng đồng, đặc biệt tập trung vào tầng lớp thanh thiếu niên và người hút thuốc lá. Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, đưa các hoạt động tuyên truyền đến tận thôn/xóm; chú trọng triển khai các văn bản liên quan đến phòng, chống THTL tại địa phương. Đồng thời, mong muốn các ngành, các cấp cần có sự can thiệp, có thêm nhiều kênh hỗ trợ để giúp tuyến cơ sở tổ chức thực hiện tốt công tác phòng, chống THTL, góp phần từng bước hạn chế số người hút thuốc lá trong cộng đồng.
Môi trường không khói thuốc lá giúp giảm nguy cơ bệnh tật và tử vong do tiếp xúc thụ động với khói thuốc của người lao động; đồng thời, giúp người nghiện thuốc lá có thêm quyết tâm bỏ thuốc. Để có được bầu không khí trong lành, không khói thuốc lá, rất cần sự nỗ lực, vào cuộc của tất cả cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, trong đó quan trọng vẫn là ý thức tự giác và quyết tâm “nói không với thuốc lá” của mỗi người, có như vậy mới hướng đến xây dựng cộng đồng không khói thuốc lá.
Phan Hạnh