Chiếc xe ô tô tải có gắn trên lóc xe chiếc loa phóng thanh to đùng. Hai bên thành xe và đuôi xe treo pano với những hình ảnh trực quan sinh động phản ánh về tác hại của thuốc lá cùng dòng chữ không hút thuốc lá để bảo vệ sức khỏe đi tuyên truyền lưu động dong duổi khắp trên các đường làng ngõ xóm đã trở thành hình ảnh quen thuộc đối với người dân Hà Nam.
Để bảo vệ sức khỏe cho người dân, những năm qua, Hà Nam là một trong những tỉnh được Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá hỗ trợ kinh phí nên rất nhiều hoạt động về phong chống tác hại thuốc lá được trển khai tại địa phương. Qua đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật là đơn vị đầu mối phối hợp với các đơn vị trên đại bàn tỉnh triên khai thực hiện được rất nhiều hoạt động nhằm tuyên truyền tới người dân không hút thuốc lá.
Theo bác sĩ Nguyễn Trung Kiên, Trưởng khoa Phòng, chống bệnh không lây nhiễm – Dinh dưỡng (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nam), một trong những giải pháp đầu tiên và quan trọng nhất để thực hiện vận động, hỗ trợ người dân cai nghiện thuốc lá chính là tăng cường các hoạt động tuyên truyền. Hằng năm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đều tổ chức các đợt truyền thông về PCTHTL trong cộng đồng, trường học, doanh nghiệp; vận động người nghiện thuốc lá cai nghiện. Các nội dung truyền thông tập trung đưa những tác hại của việc nghiện thuốc lá, hậu quả của khói thuốc đối với sức khỏe con người. Ngoài ra, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nam còn tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn chuyên môn về tư vấn cai nghiện thuốc lá cho cán bộ y tế thôn, cộng tác viên để đội ngũ này tích cực tuyên truyền, vận động người nghiện thuốc lá ở khu dân cư cai thuốc. Từ những buổi truyền thông đã có không ít người nhận rõ tác hại của thuốc lá và cai thuốc.
Hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá cũng được lồng ghép vào hoạt động khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Đối với các bệnh nhân bị bệnh vào viện có nghiện thuốc lá, điều đầu tiên các bác sỹ khuyến cáo là nên bỏ thuốc lá, bởi thuốc lá tác động rất xấu đến sức khỏe. Có những bệnh nhân nghiện thuốc lá đã lâu bị các bệnh nghi do nghiện thuốc, khi vào viện được bác sỹ tư vấn đã cai thuốc, sức khỏe chuyển biến rất tốt.
Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tuyên truyền cho người dân về tác hại của thuốc lá.
Để cai thuốc lá thành công, các cán bộ truyền thông, bác sỹ trong các cơ sở điều trị khi tư vấn cho bệnh nhân đều nhấn mạnh người nghiện thuốc lá cần có kế hoạch cụ thể và phải quyết tâm. Theo tư vấn, người nghiện thuốc lá muốn cai nghiện trước hết cần lên kế hoạch cai thuốc lá và liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn các biện pháp cai thuốc, hoặc gọi điện đến tổng đài miễn phí 1800 6606 của Trung tâm Tư vấn cai nghiện thuốc lá đặt tại Bệnh viện Bạch Mai để được tư vấn hướng dẫn cụ thể hơn. Khi đó, người dân sẽ được cán bộ y tế tư vấn về các bước cai nghiện thuốc; đồng thời được hỗ trợ, theo dõi trong quá trình cai nghiện.
Về phía ngành Y tế, thời gian qua đã tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan truyền thông, các ban, ngành, tổ chức đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, vận động, hỗ trợ các biện pháp cai thuốc.
Theo khuyến cáo từ Bộ Y tế, bỏ thuốc lá sẽ giảm được các nguy cơ mắc các bệnh do thuốc lá gây ra. Cụ thể, nguy cơ mắc các bệnh do sử dụng thuốc gây ra giảm đáng kể, bắt đầu từ khi ngừng không sử dụng thuốc lá. Đối với hầu hết những người bỏ thuốc sau 5 năm nguy cơ bị các bệnh gần như giảm bằng so với những người không sử dụng thuốc. Những thay đổi của cơ thể khi bỏ thuốc: sau 20 phút huyết áp và mạch giảm dần tới mức bình thường. Sau 8 giờ, lượng oxy trong máu trở về trạng thái bình thường; nguy cơ bị nhồi máu cơ tim bắt đầu giảm; nhiệt độ ngoài da bắt đầu tăng. Sau 24 giờ, lượng CO trong máu bắt đầu được đào thải; phổi bắt đầu quá trình tự làm sạch và phản xạ ho tăng để thải đờm. Sau 48 giờ, cảm giác ngon miệng và mùi vị bắt đầu được cải thiện. Sau 1 tuần, giấc ngủ trở lại bình thường. Sau 2 tuần đến 3 tháng, sự lưu thông máu trong cơ thể và chức năng thông khí được cải thiện. Khi cai thuốc được từ 1-9 tháng, các triệu trứng như: ho, tiết dịch nhầy, mệt mỏi, khó thở giảm; nhung mao của tế bào niêm mạc phế quản trở lại hoạt động bình thường; giảm tốc độ suy chức năng thông khí đối với người bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Sau 1-2 năm bỏ thuốc lá, nguy cơ nhồi máu cơ tim giảm từ 20-50%; giảm tỷ lệ bệnh tái phát và tăng tỷ lệ thành công trong điều trị, phẫu thuật mạch vành. Sau 5 năm cai thuốc, nguy cơ bị đột quỵ giảm tới mức như người không hút thuốc và sau 10 năm không hút thuốc lá, nguy cơ tử vong do ung thư phổi giảm một nửa so với người tiếp tục hút; các nguy cơ ung thư miệng, họng, thực quản, bàng quang, thận, tuỵ cũng sẽ giảm nhiều so với người hút.
Vì thế, mọi người hãy bỏ thuốc lá để bảo vệ chính sức khỏe của mình và người thân, người xung quanh; đồng thời, tiết kiệm chi phí mua thuốc lá, chi phí điều trị khi bị bệnh do hút thuốc.
Mậu Ngọ