Trên thế giới, đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 sau bệnh tim mạch, ung thư nhưng gây tàn phế nhiều nhất. Nếu nắm rõ mức độ nguy cơ, người bệnh đã có thể “khước từ” tử thần.
Các dấu hiệu có thể nhận biết cho một người đang bị đột quỵ
Theo chuyên gia, đa số các trường hợp đột quỵ thiếu máu não là có triệu chứng báo trước nhưng đa số bệnh nhân thường bỏ qua.
F.A.S.T là từ viết tắt được sử dụng như một từ ghi nhớ để giúp phát hiện và tăng cường khả năng đáp ứng với nhu cầu của một người bị đột quỵ.
– Facial drooping: Khuôn mặt bị mất cân đối; yếu liệt mặt. Hãy bảo người đó cười và quan sát.
– Arm: Yếu liệt tay chân. Hãy bảo người đó giơ tay lên và so sánh.
– Speech: Giọng nói bị thay đổi. Hãy bảo người đó nói những từ đơn giản.
– Time: Nếu phát hiện những dấu hiệu trên, hãy nhanh chóng gọi về tổng đài 115 để được tư vấn cấp cứu và chữa trị kịp thời.
Thời gian vàng trong cấp cứu đột quỵ hiện nay vẫn là trước 6 giờ đối với tắc nghẽn mạch máu lớn và trước 4 giờ 30 đối với tắc nghẽn mạch máu nhỏ. Tuân thủ cấp cứu trong thời gian vàng sẽ giúp chuyên gia cứu chữa càng sớm thì cơ hội cứu chữa thành công nhất cho người bệnh.
Những biểu hiện sớm báo hiệu đột quỵ
Dấu hiệu báo trước của đột quỵ: được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua:
– Cơn choáng váng, xây xẩm, chóng mặt, mờ mắt mất kiểm soát trong vài giây.
– Cơn tê yếu nửa người thoáng qua.
– Tự nhiên nói khó, đớ giọng, méo miệng sau đó phục hồi.
Hai yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn tới đột quỵ là bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp. Thế nhưng, tăng huyết áp là loại bệnh rất thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường và sự kết hợp này nhân đôi nguy cơ tới gần “vực thẳm” đột quỵ.
Đây là biểu hiện đầu tiên của người bị đột quỵ, nhưng vì thoáng qua nên không ai để ý, tới khi phát bệnh thì đã muộn. Đột quỵ xảy đến nhanh và bất chợt, để lại hậu quả thương tâm như tử vong hoặc di chứng nặng nề, khiến cho mọi sự can thiệp đều trở nên muộn màng. Không may mắn là cảm giác đau đớn do một cục máu đông gây ra dễ bị nhầm lẫn với các triệu chứng của trúng gió, cảm mạo. Đó là lí do tại sao cục máu đông thường không được chẩn đoán sớm và trở nên nguy hiểm.
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc huyết khối (cục máu đông)
Bất cứ ai đều có thể bị cục máu đông (cục máu đông ở bất kì vị trí nào trong cơ thể và vào bất kể thời điểm nào). Tuy nhiên, một số người có thể đặc biệt có nguy cơ đột quỵ tiềm ẩn nếu thuộc nhóm những đối tượng dưới đây:
– Người có bệnh lý cao huyết áp: khi huyết áp tăng áp lực thường xuyên của dòng máu khiến thành mạch bị dãn dần và xuất hiện tổn thương, dần tăng ở các mạch máu nhỏ như mạch vành, mạch não làm hệ thống tiểu cầu và sợi fibrin sẽ đến vá lại các tổn thương mạch máu gây nên các cục máu đông.
– Người có tiền sử đái tháo đường: so với người bình thường, những động mạch ở người bị bệnh tiểu đường thường bị cứng hoặc bị tắc do mảng bám – gồm cholesterol và các chất béo khác – tích tụ bên trong thành mạch máu làm thu hẹp mạch máu tăng nguy cơ bị đột quỵ lên từ 2 – 4 lần so với các tình huống khác. Khi mảng bám bị vỡ dễ dẫn đến việc hình thành cục máu đông, cản trở việc cung cấp máu đến các cơ quan và các bộ phận khác của cơ thể máu cho tim, não và chân…
– Người có chỉ số sức khỏe giảm: Nồng độ cholesterol cao, người thừa cân / béo phì, ung thư, có viêm nhiễm…
– Người có thói quen sinh hoạt xấu: hay hút thuốc lá, ít vận động hoặc bị hạn chế vận động do chấn thương…
– Người có bệnh sử gia đình về đau tim hoặc đột quỵ; bất thường bộ gen, di truyền… một số rối loạn di truyền sẽ làm cho máu dày hơn, từ đó hình thành các cục máu đông.
Ngoài ra, tăng huyết áp cũng có thể khiến mạch máu trong não căng lên và vỡ ra, gây đột quỵ xuất huyết não. Khi đái tháo đường đi kèm tăng huyết áp, người bệnh có nguy cơ đối mặt với biến chứng nhanh gấp đôi so với người chỉ bị tăng huyết áp hoặc bị đái tháo đường.
Theo các chuyên gia y tế, hai yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn tới đột quỵ là bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp. Thế nhưng, tăng huyết áp là loại bệnh rất thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường và sự kết hợp này nhân đôi nguy cơ tới gần “vực thẳm” đột quỵ.
“Điều quan trọng là nhận ra các triệu chứng và kiểm soát cục máu đông để tránh bị nhầm lẫn hoặc bỏ qua“, và việc xử lý kịp thời là chìa khóa của đột quỵ.
Kiểm soát cục máu đông trong cơ thể bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ.
Dưới đây là những việc đơn giản nhất mà bất kì ai cũng có thể làm được để ngăn ngừa cục máu đông tồn tại trong cơ thể:
– Vận động nhiều: chú ý duy trì vận động bằng cách thực hiện các bài tập và tránh thời gian không hoạt động kéo dài, máu lưu thông tốt hơn và giảm thiểu hình thành cục máu đông. Nên tập thể dục 30 phút mỗi ngày bằng cách đi dạo hoặc chạy bộ…
– Có chế độ dinh dưỡng cân đối, giàu vitamin và khoáng chất: để giúp duy trì cân nặng phù hợp, giảm cholesterol và huyết áp, cải thiện độ nhạy insulin và giảm viêm toàn thân. Tập trung vào việc ăn các loại thực phẩm chữa bệnh như rau lá xanh đậm, trái cây và rau quả đầy màu sắc, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm omega-3…
– Bỏ thuốc lá và hạn chế bia rượu: Thuốc lá và cả thuốc lá điện tử, rượu bia đều làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Muốn có được sức khỏe tốt nên tránh những yếu tố này càng sớm càng tốt.
– Sử dụng sản phẩm hỗ trợ có tác dụng giúp ổn định huyết áp, hạn chế tối đa những yếu tố nguy cơ dẫn tới tai biến mạch máu não.
Theo Suckhoedoisong.vn