Trẻ bị viêm xoang, vì sao?
Hệ thống xoang trên vùng xương sọ mặt bao gồm: xoang hàm, xoang trán, xoang sàng, xoang bướm. Các xoang có cấu trúc là những khoang rỗng được bao phủ bởi lớp niêm mạc, có vai trò rất quan trọng, không chỉ giúp làm nhẹ khối xương mặt, lọc và làm ẩm không khí vào mũi mà còn giúp cộng hưởng âm thanh, tạo cho mỗi người giọng nói đặc trưng.
Một số biến chứng nguy hiểm do viêm xoang như viêm mắt làm cho trẻ sụp mi.
Bệnh viêm xoang (VX) không chỉ phổ biến ở người lớn, mà cũng là một có thể gặp ở trẻ em. Có nhiều nguyên nhân gây viêm mũi xoang ở trẻ em, trong đó phổ biến nhất là virus, vi khuẩn và nấm. Các vi khuẩn thường gặp là Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Pseudomonas aeruginosa, E.coli, Klebsiella,… Các vi khuẩn này di chuyển ngược dòng từ vùng hầu họng lên các xoang gây tình trạng VX cho trẻ.
VX ở trẻ em thường khởi đầu bằng các bệnh lý như:
Viêm đường hô hấp trên: Trẻ có triệu chứng ho, ngạt mũi, chảy mũi, sốt nhẹ, trẻ mắc bệnh nhiều đợt trong năm, có khi uống hết thuốc bệnh lại tái phát.
Viêm mũi dị ứng: Trẻ suốt ngày khò khè, chảy mũi, nước mũi trong, kèm ran ở phổi.
Hen phế quản: Do phế quản co thắt, trẻ khó thở từng cơn, khó thở ở thì thở ra.
Suy giảm miễn dịch: Thường gặp ở những trẻ có cha mẹ mắc AIDS.
Trẻ có các bất thường giải phẫu về hốc mũi như: vẹo vách ngăn, quá phát VA vòm, VA vòi,…
Những bệnh trên điều trị không khỏi, kéo dài dai dẳng làm niêm mạc mũi trẻ bị phù nề, lỗ thông mũi xoang bị tắc dẫn đến ứ đọng dịch trong xoang, lâu ngày dẫn đến VX.
Khi trẻ có dấu hiệu mắc viêm mũi họng cần cho trẻ đi khám chuyên khoa. Ảnh: TM
Dấu hiệu nghi ngờ trẻ VX
Khi trẻ bị VX cấp tính: Trẻ sốt nhẹ, chảy mũi, đặc biệt lưu ý ở những trẻ có tiền sử chẩn đoán viêm VA, viêm đường hô hấp trên (viêm họng, mũi…) kéo dài từ một đến vài tuần. Ho, hắt hơi, đôi khi buồn nôn hoặc nôn. Trẻ lớn có thể có đau đầu (trẻ cảm nhận được) nhưng trẻ bé hơn ít khi thấy trẻ kêu đau đầu (do trẻ chưa cảm nhận được) mà thường biểu hiện quấy khóc nhiều và ít chịu chơi, trông có vẻ mệt mỏi, thường thường trẻ chán ăn và khó ngủ.
Với VX mạn tính: trẻ sẽ có các triệu chứng: ho, sốt nhẹ, sổ mũi đục, xanh hoặc vàng, đau đầu và nghẹt mũi kéo dài hơn 2 tuần. Chảy mũi sau đôi khi dẫn đến đau họng, ho, khạc đờm, khò khè, khó thở, nôn, buồn nôn. Quấy khóc, mệt mỏi. Sưng quanh mắt.
Ngoài ra, cũng cần chú ý các biểu hiện khi bé ho, sốt nhẹ, chảy mũi nước, đau đầu và nghẹt mũi kéo dài hơn 2 tuần mà chưa được khám bệnh hoặc điều trị chưa dứt điểm; hoặc bé thường xuyên mắc bệnh hô hấp tái phát nhiều lần trong một năm thì có nguy cơ cao bé đã mắc VX mạn tính. Cần đưa bé đi khám và điều trị sớm.
VX ở trẻ có gây biến chứng?
VX ở trẻ em nếu không được điều trị đúng cũng có thể gây nên một số biến chứng, có loại biến chứng rất nguy hiểm. Một loại biến chứng hay gặp là đau nhức đầu và những khó chịu khác như luôn có cảm giác chất nhầy chảy ra phía sau thành họng (đối với các trẻ đã lớn luôn cảm nhận được).
Một số biến chứng nguy hiểm tuy ít gặp như: viêm mắt làm cho trẻ sụp mi, giảm cảm giác giác mạc tạo nên hội chứng đỉnh ở mắt gây đau dữ dội. Cũng có trường hợp tạo thành huyết khối trong các xoang hang nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây mù mắt. Tỷ lệ biến chứng viêm màng não, áp-xe não, viêm xương tuy rất thấp nhưng cũng cần được quan tâm đúng mức.
Nên làm gì khi nghi trẻ bị VX?
Khi nghi trẻ bị VX cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. Cho trẻ dùng thuốc theo đơn thuốc của bác sĩ. Lưu ý, giai đoạn đầu khi điều trị tùy theo cơ địa của từng bé, các triệu chứng có thể nặng lên ở một số bé. Nhưng qua giai đoạn này, các triệu chứng sẽ giảm dần và hết hẳn vì vậy các mẹ không nên quá lo lắng mà cần thực hiện đúng chỉ định của bác sĩ.
Khi điều trị VX cho bé, mẹ cần chú ý trong quá trình dùng thuốc cần kết hợp dùng nước muối sinh lý để rửa mũi và hút sạch chất bẩn. Không nên tự ý cho bé sử dụng các thuốc chống sung huyết mũi dạng phun sương hoặc thuốc chống nghẹt mũi mà không có sự chỉ định của bác sĩ vì có thể ảnh hưởng đến huyết áp, tim mạch hay gây chảy mũi bù trừ hoặc khô mũi quá mức cho bé.
Luôn giữ môi trường sống trong sạch để ngừa bệnh viêm hô hấp và viêm xoang cho bé. Nên cho bé uống nhiều nước và ăn nhiều các loại hoa quả chứa vitamin A, C để tăng cường miễn dịch, ngừa bệnh tật.
BS. Trần Lê (Suckhoedoisong.vn)