Trả giá đắt nếu lơ là, chủ quan với đại dịch Covid-19
Thông tin mới về đại dịch Covid-19 cho thấy, nhiều khả năng mùa đông sắp tới dịch sẽ tái bùng phát với mức độ nguy hiểm không kém gì đỉnh dịch trước đó. Và nếu chủ quan, lơ là, ý thức của cộng đồng kém, thì các quốc gia sẽ phải trả giá vô cùng đắt…
Báo động với gần 2 triệu người mắc Covid-19 mỗi tuần
Đã 9 tháng trôi qua kể từ khi Trung Quốc chính thức công bố các ca Covid-19, những thống kê, cập nhất mới nhất về tình hình dịch bệnh vẫn khiến cả thế giới phải lo ngại. Theo đó, số người thiệt mạng vì đại dịch này đã sắp vượt ngưỡng 1 triệu người trên toàn cầu, số người nhiễm SARS-CoV-2 cũng đã vượt hơn 32 triệu người, trong khi số người phục hồi là hơn 23 triệu người. Trong số khoảng 7,5 triệu người đang phải điều trị hiện nay, có gần 7,4 triệu người ở mức độ trung bình và hơn 62 nghìn người trong tình trạng nguy kịch, tính mạng bị đe dọa.
Thông tin đáng lo ngại nhất là nước Mỹ – tâm dịch lớn nhất toàn cầu hiện nay – đã ghi nhận số ca nhiễm và tử vong cao nhất thế giới, với các con số lần lượt là hơn 7 triệu và hơn 205 nghìn ca. Khi nói về số người tử vong vì dịch
Covid-19 vượt mức 200.000 trường hợp, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phải thốt lên rằng, con số đó tại Mỹ là “điều hổ thẹn”. Tại châu Âu, số ca nhiễm SAR-CoV-2 cũng đã vượt 5 triệu người kể từ khi dịch bệnh này khởi phát. Trong số người mắc Covid-19 ở cựu lục địa, khoảng 230 nghìn người đã tử vong, trong đó hơn một nửa số ca nhiễm tập trung tại các “điểm nóng” dịch bệnh như Nga, Tây Ban Nha, Pháp và Anh. Ở châu Á, số ca nhiễm tại Ấn Độ tiếp tục gia tăng đáng lo ngại trong những ngày qua. Chỉ riêng ngày 22-9, số ca mắc Covid-19 trên thế giới giảm xuống thấp nhất trong vòng 1 tháng qua, nhưng tại quốc gia đông dân thứ hai thế giới lại ghi nhận thêm hơn 83 nghìn trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 mới. Ấn Độ hiện là tâm dịch lớn thứ hai thế giới sau Mỹ, với tổng số ca nhiễm và tử vong tương ứng là hơn 5,6 triệu và hơn 90 nghìn ca.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong thống kê về tình hình đại dịch Covid-19 ngày 21-9 vừa qua cho thấy, số ca nhiễm SARS-CoV-2 vẫn đang tăng nhanh trên toàn thế giới, với số ca nhiễm mới trong tuần tăng lên mức gần 2 triệu ca. Đáng chú ý, gần như toàn thế giới đã ghi nhận số ca nhiễm mới tăng lên trong tuần trước, với châu Âu và châu Mỹ lần lượt có số ca nhiễm mới tăng ở mức 11% và 10%. WHO cảnh báo, châu Âu, nơi một số quốc gia đang trải qua làn sóng lây nhiễm thứ hai, đã ghi nhận số ca tử vong mới lên tới hơn 4.000 ca trong tuần trước, tăng 27% so với tuần trước đó.
Việc số ca mắc Covid-19 tiếp tục gia tăng, nhất là vào giai đoạn Mỹ và các quốc gia châu Âu, Ấn Độ… đã vào thu và sắp bước sang mùa đông giá lạnh, điều kiện thời tiết thuận lợi để virus SARS-CoV-2 phát triển và lây lan, khiến cho giới chuyên môn rất lo ngại. Trước nguy cơ sẽ tiếp tục phải trả giá đắt, nhiều quốc gia châu Âu như Anh, Tây Ban Nha, Bỉ… hay thậm chí cả Mỹ, cũng đã tính tới việc phải siết chặt hơn các biện pháp giãn cách xã hội, điều vừa bị nhiều người dân phản đối vừa ảnh hưởng nghiêm trọng tới nền kinh tế.
Những bài học còn nóng hổi
Với Việt Nam, chúng ta đã trải qua 22 ngày liên tiếp không ghi nhận ca mắc Covid-19 mới trong cộng đồng. Trong đó, các thành phố đông dân nhất và cũng là trung tâm kinh tế lớn nhất nước là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh đã trải qua 36 và 57 ngày liên tiếp không có ca nhiễm mới trong cộng đồng. Còn tại Đà Nẵng, tất cả các bệnh nhân Covid-19 đều đã phục hồi và xuất viện. Trong tổng số 1.069 ca bệnh (trong đó có 691 ca mắc Covid-19 do lây nhiễm trong nước và 378 trường hợp được cách ly ngay sau khi nhập cảnh), chúng ta đã chữa khỏi cho 991 ca bệnh, chỉ còn 78 người đang tiếp tục điều trị. Đặc biệt, đến thời điểm này, Việt Nam không còn trường hợp bệnh nhân Covid-19 nào nặng. Cho dù đến thời điểm này, số ca tử vong ở nước ta là 35 trường hợp. Tuy nhiên, đa phần các trường hợp đó đều là người cao tuổi, trên nền bệnh lý nặng như suy thận mạn giai đoạn cuối, ung thư máu giai đoạn cuối, không đáp ứng hoá chất, hội chứng mạch vành, suy hô hấp cấp, thoái hoá đa khớp, tăng huyết áp, suy thượng thận mạn, đái tháo đường tuyp 2, nhiễm trùng huyết, viêm phổi, suy kiệt, suy đa tạng… Việc Việt Nam đã ngăn chặn hiệu quả, không để làn sóng thứ hai của dịch Covid-19 bùng phát như nhiều quốc gia khác trên thế giới đã gây ấn tượng mạnh với quốc tế. Trong đó, hãng tin ABC của Australia ngày 22-9 đưa tin, Việt Nam đã trải qua hơn 2 tuần không có thêm ca nhiễm SARS-CoV-2 trong cộng đồng, lần thứ hai đất nước này đã ngăn chặn dịch Covid-19 một cách hiệu quả.
Nhờ ngăn chặn hiệu quả làn sóng thứ hai của dịch, mọi mặt đời sống kinh tế – xã hội ở nước ta cơ bản đã trở lại thời kỳ bình thường mới. Điều này có thể thấy rất rõ qua sự phục hồi nhanh của lĩnh vực hàng không và du lịch nội địa. Các hãng hàng không những ngày qua đã liên tiếp công bố mở lại và tăng tần suất nhiều đường bay khi làn sóng Covid-19 thứ hai dần được kiểm soát tốt. Số lượng hành khách đi lại bằng đường hàng không đã nhanh chóng phục hồi, trong đó Vietnam Airlines cho biết đến ngày 21-9, hãng ghi nhận sản lượng vận chuyển khách bay nội địa đạt gần 40 ngàn lượt, tăng hơn 12% so với cùng kỳ năm 2019. Chúng ta cũng đã mở lại một số đường bay thương mại quốc tế và chuyến bay thương mại có hành hành quốc tế đầu tiên về nước vào ngày hôm nay (25-9).
Thế nhưng, cũng như những bài học vô cùng đắt giá trên thế giới thời gian qua, chúng ta không thể lơ là, chủ quan với đại dịch Covid-19, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh vẫn diễn tiếp phức tạp, khó lường ở khu vực và trên thế giới. Bài học xuất hiện ổ dịch ở Đà Nẵng và Hải Dương mới đây còn nóng hổi, đòi hỏi chúng ta tuyệt đối không được lơ là với “giặc” Covid-19. Cần phải tiếp tục tuân thủ nghiêm các quy định phòng chống dịch, đặc biệt là kiểm soát, xét nghiệm, cách ly với các trường hợp nhập cảnh; bịt chặt mọi đường mòn, lối mở nhập cảnh trái phép… (An ninh thủ đô, trang 1).
Không để dịch bệnh lây lan trong các cơ sở y tế
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa có Công điện 1300/CĐ-TTg yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục phòng chống dịch Covid-19 để duy trì vững chắc thành quả phòng chống dịch, tạo cơ sở thúc đẩy các hoạt động phục hồi, phát triển nền kinh tế, bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Hiện dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp tại nhiều nước trên thế giới. Mỗi ngày vẫn ghi nhận khoảng 250.000 ca mắc mới, khoảng 5.000 người tử vong và chưa có dấu hiệu chững lại. Thậm chí tại một số nước, sau khi nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội, dịch đã lây lan nhanh trở lại và dự báo, dịch Covid-19 có nguy cơ bùng phát mạnh tại nhiều nước trong thời gian tới.
Việt Nam đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh, 22 ngày liên tiếp không phát hiện ca mắc mới trong cộng đồng. Cả nước đã tăng cường triển khai các giải pháp thực hiện mục tiêu kép đạt kết quả bước đầu. Đây là thành quả quan trọng góp phần ổn định và phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, nguy cơ dịch bệnh vẫn thường trực, nhất là từ người nhập cảnh nhưng không chấp hành nghiêm quy định về cách ly, giám sát y tế; từ người nhập cảnh trái phép, nguồn bệnh từ các đợt dịch trước nhưng chưa được phát hiện, từ hàng hóa nhập khẩu… Tại một số nơi, ngay cả trong một số cơ quan của Nhà nước và trong nhân dân đã bắt đầu xuất hiện tâm lý chủ quan, thực hiện không đúng, không đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch.
Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục đề cao cảnh giác, tuyệt đối không lơ là, chủ quan trước nguy cơ dịch bệnh, tổ chức thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch: đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà, tại các địa điểm và trên phương tiện giao thông công cộng; rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn; hạn chế tụ tập đông người tại nơi công cộng; giữ khoảng cách an toàn khi tiếp xúc. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Chú trọng phòng chống dịch tại các đô thị lớn, địa bàn tập trung đông dân cư, các khu vực thường xuyên có tập trung đông người, trường học, khu công nghiệp, chợ, siêu thị, cơ sở cách ly… Quyết không để dịch bệnh xuất hiện, lây lan trong các cơ sở y tế. Chủ động chuẩn bị các kịch bản, bảo đảm cơ sở vật chất, nhân lực đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch; thường xuyên tổ chức diễn tập, tập huấn biện pháp ứng phó với các tình huống dịch bệnh có thể xảy ra.
Thủ tướng cũng yêu cầu, trường hợp xuất hiện dịch bệnh, tập trung chỉ đạo thực hiện các biện pháp khoanh vùng thật gọn, cách ly triệt để, xét nghiệm ngay ở phạm vi cần thiết, kịp thời truy vết nhanh, bảo đảm ngăn chặn, kiên quyết không để dịch lây lan trên diện rộng. Thủ tướng giao Chủ tịch UBND các tỉnh thành chủ động áp dụng các biện pháp phù hợp đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch; không để ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống nhân dân. Việc mở lại các đường bay thương mại quốc tế phải bảo đảm an toàn. Tất cả người nhập cảnh đều phải khai báo y tế, xét nghiệm, cách ly, giám sát y tế phù hợp và thực hiện các biện pháp phòng chống dịch theo quy định.
Chiều 24-9, Ban Chỉ đạo quốc gia Phòng chống dịch Covid-19 đã có cuộc họp dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng ban Chỉ đạo. Tại cuộc họp, TS Đặng Quang Tấn, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, nhận định: “Trong thời gian tới, Việt Nam có thể ghi nhận các trường hợp mắc mới từ các ổ dịch cũ hoặc lây nhiễm từ trường hợp nhập cảnh, đặc biệt khi mở lại các đường bay thương mại quốc tế…”.
Ban chỉ đạo giao Bộ Y tế rà soát ngay các hướng dẫn, quy trình phòng, chống dịch bệnh, chuyển thành danh sách các công việc (check-list) chi tiết nhất có thể, dễ hiểu, dễ làm đến tận từng cơ sở. Trước mắt, tất cả giám đốc bệnh viện phải kiểm tra định kỳ việc thực hiện các công việc phòng chống dịch, báo cáo trực tuyến, cập nhật lên bản đồ chống dịch. Khuyến nghị người dân chỉ nên đến khám, chữa bệnh tại những bệnh viện an toàn, phòng khám an toàn, thực hiện đầy đủ các quy định phòng chống dịch bệnh. Bộ GD-ĐT phát động trong tất cả các trường học thực hiện định kỳ các công việc phòng chống dịch, hiệu trưởng báo cáo hàng ngày, hàng tuần để đảm bảo trường học an toàn, lớp học an toàn, từ đó lan tỏa ra cộng đồng.
lCùng ngày, Công an tỉnh Tây Ninh phối hợp với Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh Lạng Sơn bàn giao cho cơ quan chức năng Trung Quốc 40 công dân nước này nhập cảnh trái phép vào Việt Nam. Trước đó, số người trên khi nhập cảnh trái phép vào Việt Nam đã bị Công an tỉnh Tây Ninh cùng Bộ đội Biên phòng Tây Ninh phát hiện, ngăn chặn đồng thời đưa đi cách ly. Tất cả 40 người đều có kết quả xét nghiệm âm tính với virus SARS-CoV-2. (Sài Gòn giải phóng, trang 1; Nhân dân, trang 1).
Thực hiện nghiêm các biện pháp ngăn chặn dịch Covid-19
Chiều 24-9, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 họp, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng ban Chỉ đạo.
Báo cáo của Bộ Y tế cho biết, tại nước ta, đã qua hơn ba tuần liên tiếp không xác nhận thêm ca mắc Covid-19 trong cộng đồng. Đến nay, Việt Nam ghi nhận 1.069 trường hợp mắc Covid-19, trong đó có 35 người chết do dịch; hiện chỉ còn 41 người đang điều trị tại các bệnh viện. Các ổ dịch Covid-19 đã cơ bản được kiểm soát, tuy nhiên, nguy cơ lây nhiễm còn hiện hữu nếu vẫn còn tình trạng chủ quan, lơ là của người dân đối với việc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch. Trong thời gian tới, Việt Nam có thể xác nhận các trường hợp mắc mới từ các ổ dịch cũ hoặc lây nhiễm từ nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam, nhất là khi mở lại các đường bay thương mại quốc tế.
Tại cuộc họp, các chuyên gia nêu rõ, Việt Nam tiềm ẩn bốn nguy cơ lớn lây nhiễm Covid-19: những người nhập cảnh bất hợp pháp; những người nhập cảnh hợp pháp, nhưng không thực hiện nghiêm các quy định cách ly, giám sát y tế; nguồn bệnh lưu hành trong cộng đồng; từ một số mặt hàng nhập khẩu được sản xuất hoặc vận chuyển qua các nước có dịch bệnh. Mặt khác, công tác phòng, chống dịch sẽ gặp nhiều khó khăn hơn khi mùa đông sắp đến, là điều kiện thời tiết thuận lợi cho vi-rút lây lan.
Để tiếp tục thực hiện tốt mục tiêu kép vừa bảo đảm phòng, chống dịch, vừa đẩy mạnh phát triển kinh tế – xã hội, Ban Chỉ đạo quốc gia yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục xây dựng các phương án tổ chức cách ly, lấy mẫu, xét nghiệm Covid-19 và cách ly theo dõi sức khỏe phù hợp đối với các nhóm đối tượng nhập cảnh khi mở lại các đường bay thương mại quốc tế. Cộng đồng cần thực hiện đầy đủ các khuyến cáo phòng, chống dịch trong tình hình mới, nhất là thông điệp 5K: Khẩu trang – khử khuẩn – khoảng cách – không tụ tập – khai báo y tế. Các địa phương cần có kịch bản, phương án ứng phó dịch và thường xuyên được cập nhật, sẵn sàng xử lý các tình huống phù hợp, hiệu quả; thực hiện nghiêm phòng, chống lây nhiễm trong các cơ sở y tế; cơ sở sản xuất, nhà máy xí nghiệp; mở rộng triển khai hoạt động khám bệnh, chữa bệnh từ xa, ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ, hướng dẫn đơn vị tuyến dưới khám bệnh, chữa bệnh.
Ban chỉ đạo nhấn mạnh thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục ngăn chặn người nhập cảnh bất hợp pháp qua biên giới; tổ chức tốt công tác quản lý, giám sát đối tượng nhập cảnh hợp pháp trong bối cảnh chúng ta mở lại các đường bay thương mại quốc tế… Cần quy trách nhiệm cụ thể đối với từng bộ, ngành, địa phương khi để dịch xảy ra.
Ban Chỉ đạo yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương phối hợp các nhà mạng tích hợp thêm tính năng cho ứng dụng khai báo y tế để bắt buộc người nhập cảnh phải cập nhật tình hình sức khỏe hằng ngày trong thời gian cách ly, giám sát y tế; Bộ Y tế rà soát ngay các hướng dẫn, quy trình phòng, chống dịch bệnh, chuyển thành danh sách các đầu việc (check-list) chi tiết nhất có thể, dễ hiểu, dễ làm đến tận cơ sở. Tất cả các bệnh viện phải bảo đảm an toàn phòng dịch trong quá trình khám, chữa bệnh. Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động trong tất cả các trường học thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch để bảo đảm trường học an toàn, lớp học an toàn, từ đó lan tỏa ra cộng đồng…
Chiều 24-9, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 TP Đà Nẵng có văn bản cho biết, từ 0 giờ ngày 25-9, toàn TP Đà Nẵng chuyển trạng thái hoạt động bình thường do kiểm soát được nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh. Tất cả các hoạt động tạm dừng để phòng, chống dịch COVID-19 được hoạt động trở lại bình thường, nhưng phải có cam kết và thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch trong từng lĩnh vực theo quy định.
Ngày 24-9, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 tỉnh Cao Bằng thống nhất hỗ trợ một tỷ đồng cho Bộ đội Biên phòng xây dựng các chốt phòng, chống dịch tại biên giới, bảo đảm tốt điều kiện sinh hoạt, thực hiện nhiệm vụ cho cán bộ, chiến sĩ biên phòng. (Nhân dân, trang 5).
Giám sát chặt người nhập cảnh để phòng nguy cơ lây nhiễm
Chiều 24.9, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch bệnh Covid-19 (BCĐ) họp dưới sự chủ trì của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng BCĐ.
Theo BCĐ, tình hình thế giới cho thấy dịch bệnh ở nhiều nước đã bùng phát trở lại sau khi nới lỏng các biện pháp kiểm soát, cách ly xã hội. Công tác phòng, chống dịch sẽ gặp nhiều khó khăn hơn khi mùa đông sắp đến, điều kiện thời tiết thuận lợi cho vi rút phát triển, lây lan.
Tâm lý trong xã hội lại bắt đầu xuất hiện có sự chủ quan, lơ là sau khoảng 3 tuần chúng ta không ghi nhận ca nhiễm mới. BCĐ thống nhất nhận định nguy cơ lây nhiễm lớn nhất từ đối tượng nhập cảnh hợp pháp, không thực hiện nghiêm các biện pháp cách ly, giám sát y tế và đặc biệt nhấn mạnh công tác quản lý, giám sát đối tượng nhập cảnh hợp pháp, trong bối cảnh chúng ta mở lại các đường bay thương mại quốc tế.
BCĐ yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương phối hợp với các nhà mạng tích hợp thêm tính năng cho ứng dụng khai báo y tế bắt buộc để người nhập cảnh phải cập nhật tình hình sức khỏe hằng ngày trong thời gian cách ly, giám sát y tế. Đồng thời, bên cạnh những biện pháp mang tính khuyến nghị, cần có các quy định mang tính bắt buộc trong thực hiện phòng, chống dịch, có biện pháp xử phạt người vi phạm.
Trước mắt, tất cả giám đốc bệnh viện phải kiểm tra định kỳ việc thực hiện các công việc phòng, chống dịch, báo cáo trực tuyến, cập nhật lên bản đồ chống dịch. Bộ Y tế khuyến nghị người dân chỉ nên đến khám, chữa bệnh tại những bệnh viện an toàn, phòng khám an toàn, thực hiện đầy đủ các quy định phòng, chống dịch bệnh. Bên cạnh đó, Bộ Y tế chỉ đạo các bệnh viện đẩy mạnh hoạt động đăng ký khám bệnh qua mạng cho người dân để các cơ sở y tế có sự chuẩn bị trước, trừ những trường hợp cấp cứu; rà soát, siết lại việc thực hiện phân luồng khám, chữa bệnh trong bệnh viện.
Theo văn bản của UBND TP.Đà Nẵng gửi các đơn vị liên quan, từ 0 giờ hôm nay (25.9), Đà Nẵng sẽ chuyển trạng thái hoạt động bình thường do đã kiểm soát được nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn.
Cụ thể, tất cả các hoạt động tạm dừng để phòng, chống dịch Covid-19 được hoạt động trở lại bình thường nhưng phải có cam kết và thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch trong từng lĩnh vực theo quy định.
Cũng từ 0 giờ hôm nay, Thừa Thiên-Huế chính thức dỡ bỏ tất cả các biện pháp hạn chế người và phương tiện vào địa bàn tỉnh. Các chốt kiểm tra y tế người và phương tiện đặt tại TP.Huế (ga Huế), H.Phú Lộc (phần nhiều tập trung tại TT.Lăng Cô) và H.Nam Đông cũng dừng hoạt động. (Thanh niên, trang 5; An ninh thủ đô, trang 2; Tuổi trẻ, trang 3).
Cảnh báo 4 nhóm nguy cơ lây nhiễm dịch COvid-19 tại Việt Nam
Chiều 24/9, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 chủ trì cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo về công tác phòng, chống dịch COVID-19 trong giai đoạn hiện nay. Tại cuộc họp các chuyên gia cảnh báo 4 nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh COVID-19 ở nước ta
Có thể ghi nhận thêm các trường hợp mắc COVID-19
Theo báo cáo của Bộ Y tế, số ca bệnh ghi nhận trên toàn thế giới đã vượt mốc 32 triệu người. Một số nước đã phải tái áp dụng lệnh phong toả để phòng, chống dịch.
Ở trong nước, cơ bản các ổ dịch đã được kiểm soát, tuy nhiên, tại các đô thị lớn, mật độ dân cư cao, nguy cơ lây nhiễm còn hiện hữu nếu như vẫn còn tình trạng chủ quan, lơ là của người dân trong thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch như không đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, tụ tập ăn uống, vui chơi đông người.
TS. Đặng Quang Tấn, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết trong thời gian tới Việt Nam có thể ghi nhận các trường hợp mắc mới từ các ổ dịch cũ hoặc lây nhiễm từ trường hợp nhập cảnh, đặc biệt khi mở lại các đường bay thương mại quốc tế.
Ban Chỉ đạo nhận định tình hình trên thế giới cho thấy dịch bệnh ở nhiều nước đã bùng phát trở lại sau khi nới lỏng các biện pháp kiểm soát, cách ly xã hội.
Công tác phòng, chống dịch sẽ gặp nhiều khó khăn hơn khi mùa đông sắp đến, điều kiện thời tiết thuận lợi cho virus phát triển, lây lan.
Tâm lý trong xã hội lại bắt đầu xuất hiện có sự chủ quan, lơ là sau khoảng 3 tuần chúng ta không ghi nhận ca nhiễm mới.
Để tiếp tục thực hiện tốt mục tiêu kép vừa bảo đảm phòng, chống dịch, vừa đẩy mạnh phát triển kinh tế-xã hội, Bộ Y tế khuyến cáo tiếp tục thực hiện các giải pháp như: Chỉ đạo các địa phương xây dựng các phương án tổ chức cách ly, lấy mẫu, xét nghiệm COVID-19 và cách ly theo dõi sức khỏe phù hợp đối với nhóm đối tượng nhập cảnh khi mở lại các đường bay thương mại quốc tế. Bên cạnh đó, cộng đồng thực hiện đầy đủ các khuyến cáo phòng, chống dịch trong tình hình mới, thực hiện tốt thông điệp 5K: Khẩu trang-khử khuẩn-khoảng cách-không tụ tập-khai báo y tế.
Các kịch bản, phương án ứng phó thường xuyên được cập nhật, sẵn sàng; phù hợp, hiệu quả với tình huống dịch bệnh; phòng chống lây nhiễm trong các cơ sở y tế, cơ sở sản xuất, nhà máy xí nghiệp…; tăng cường khám bệnh, chữa bệnh từ xa, ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ, hướng dẫn đơn vị tuyến dưới khám bệnh, chữa bệnh.
Cùng với đó, Bộ Y tế đề nghị đẩy mạnh nghiên cứu, sản xuất, cung ứng sinh phẩm xét nghiệm, chẩn đoán nhanh, vắc-xin trong nước; chủ động tiếp cận nguồn vắc-xin phòng COVID-19 trên thế giới; tiếp tục quản lý chặt chẽ xuất nhập cảnh qua biên giới, tổ chức thực hiện cách ly theo hướng dẫn của ngành Y tế…
Theo một số chuyên gia, hiện nay Việt Nam tiềm ẩn 4 nguồn có nguy cơ lây nhiễm lớn nhất: Đối tượng nhập cảnh trái phép, đối tượng nhập cảnh hợp pháp nhưng không thực hiện nghiêm túc quy định cách ly, giám sát y tế; nguồn bệnh lưu hành trong cộng đồng; một số mặt hàng nhập khẩu được sản xuất hoặc vận chuyển qua các nước có dịch bệnh.
Trong đó, Ban Chỉ đạo thống nhất nhận định nguy cơ lây nhiễm lớn nhất từ đối tượng nhập cảnh hợp pháp, không thực hiện nghiêm các biện pháp cách ly, giám sát y tế.
Các thành viên Ban Chỉ đạo, chuyên gia đã phân tích, rút ra bài học một số bài học kinh nghiệm trong phòng, chống dịch thời gian qua. Đặc biệt bài học tại Đà Nẵng, khi để dịch bệnh lây lan những khoa điều trị bệnh nhân nặng trong bệnh viện. Ngay các bệnh viện cũng không thực hiện nghiêm quy định phòng, chống dịch nên sau 2 tuần mới phát hiện ra. Chúng ta không được để bài học ở Đà Nẵng trở thành vô nghĩa.
Quản lý, giám sát chặt chẽ người nhập cảnh
Thời gian tới, chúng ta vẫn phải tiếp tục ngăn chặn người nhập cảnh trái phép qua biên giới. Bộ Quốc phòng tiếp tục chỉ đạo lực lượng bộ đội biên phòng thực hiện tốt các biện pháp kiểm soát chặt chẽ biên giới, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các đường dây đưa người nhập cảnh trái phép.
Ban Chỉ đạo đặc biệt nhấn mạnh công tác quản lý, giám sát đối tượng nhập cảnh hợp pháp, trong bối cảnh chúng ta mở lại các đường bay thương mại quốc tế.
Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Sơn cho rằng các hướng dẫn, quy trình đã có nhưng nhưng việc phân công thực hiện còn lỏng lẻo.
“Việc đón người từ sân bay về đến khách sạn, nơi cách ly thì ai làm gì, ai điều hành vẫn chưa rõ. Tôi cho rằng lực lượng trực tiếp triển khai hoạt động cách ly không ai khác là nhân lực của chính cơ sở cách ly, cùng với lực lượng y tế, công an dưới sự điều hành trực tiếp của chính quyền địa phương. Chúng ta phải phân công trách nhiệm rất rõ ràng, đầy đủ”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sơn nói.
Đồng tình với ý kiến này, Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Trịnh Thị Thuỷ cho rằng vấn đề quản lý, giám sát, cách ly người nhập cảnh hợp pháp đang nằm ở khâu tổ chức thực hiện. Vì vậy, các thành viên Ban Chỉ đạo đề nghị quy trách nhiệm cụ thể đối với từng bộ ngành, địa phương trong phòng, chống dịch, không nói chung chung. Đơn cử, nếu để xảy ra dịch bệnh trong bệnh viện, cơ sở y tế thì Bộ Y tế phải chịu trách nhiệm. Chính quyền địa phương phải chịu trách nhiệm quản lý, cách ly, bảo đảm an toàn phòng, chống dịch không chỉ đối tượng chuyên gia, lao động nước ngoài,… mà cả những đoàn khách nước ngoài của các bộ, ngành Trung ương.
Ban Chỉ đạo yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương phối hợp với các nhà mạng tích hợp thêm tính năng cho ứng dụng khai báo y tế bắt buộc để người nhập cảnh phải cập nhật tình hình sức khoẻ hàng ngày trong thời gian cách ly, giám sát y tế.
Ban Chỉ đạo nhấn mạnh bên cạnh những biện pháp mang tính khuyến nghị, chúng ta cần có các quy định mang tính bắt buộc trong thực hiện phòng, chống dịch, có biện pháp xử phạt người vi phạm.
Cập nhật bệnh viện an toàn lên bản đồ chống dịch
Ban Chỉ đạo cũng giao Bộ Y tế rà soát ngay các hướng dẫn, quy trình phòng, chống dịch bệnh, chuyển thành danh sách các công việc (check-list) chi tiết nhất có thể, dễ hiểu, dễ làm đến tận từng cơ sở.
Trước mắt, tất cả giám đốc bệnh viện phải kiểm tra định kỳ việc thực hiện các công việc phòng, chống dịch, báo cáo trực tuyến, cập nhật lên bản đồ chống dịch. Bộ Y tế chỉ khuyến nghị người dân chỉ nên đến khám, chữa bệnh tại những bệnh viện an toàn, phòng khám an toàn, thực hiện đầy đủ các quy định phòng, chống dịch bệnh.
Tương tự, Ban Chỉ đạo đề nghị Bộ GD&ĐT phát động trong tất cả các trường học thực hiện định kỳ các công việc phòng, chống dịch, hiệu trưởng báo cáo hàng ngày, hàng tuần để đảm bảo trường học an toàn, lớp học an toàn, từ đó lan toả ra cộng đồng, trong các công sở, khách sạn, nhà máy, xí nghiệp, cơ sở kinh doanh… Qua đó góp phần nâng cao ý thức phòng, chống dịch của từng người dân.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế phải chỉ đạo các bệnh viện đẩy mạnh hoạt động đăng ký khám bệnh qua mạng cho người dân để các cơ sở y tế có sự chuẩn bị trước, trừ những trường hợp cấp cứu; rà soát, siết lại việc thực hiện phân luồng khám, chữa bệnh trong bệnh viện; hướng dẫn cụ thể đối với các trường hợp xét nghiệm khi nghi nhiễm COVID-19 trong bệnh viện. (Sức khỏe & Đời sống, trang 3; Tiền phong, trang 4).
Việt Nam được cộng đồng quốc tế ngợi khen
Cách tiếp cận của Việt Nam với đại dịch được ca ngợi là mang lại hiệu quả cao với chi phí thấp. Nhiều chuyên gia từ các trường đại học trên thế giới đã nghiên cứu về cách thức Việt Nam ứng phó với đại dịch.
Sử dụng chiến thuật đơn giản nhưng hiệu quả, Việt Nam đang kiểm soát tốt dịch bệnh
Tổ hợp truyền thông ABC của Australia mới đây có bài viết đánh giá về việc Việt Nam ứng phó hiệu quả với đợt dịch COVID-19 lần thứ 2. Bài báo nhận định, dịch COVID-19 lần thứ 2 xuất hiện tại Đà Nẵng từ cuối tháng 7, song nhờ việc nhanh chóng phong tỏa với sự kiểm soát chặt chẽ việc đi và đến thành phố này đã hạn chế sự lây lan của dịch bệnh.
GS. Guy Thwaites – Giám đốc Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford có trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh cho biết, Việt Nam đã phản ứng rất nhanh, các nhà chức trách tổ chức rất tốt các biện pháp giống với trước đây “nhưng trên quy mô lớn”. Theo GS. Thwaites, Việt Nam đã tiến hành xét nghiệm gộp mẫu khi lấy mẫu của 5-6 người hoặc người trong một gia đình để xét nghiệm chung một lần, nếu kết quả dương tính thì sẽ xét nghiệm riêng từng mẫu. “Bằng cách đó, họ đã xét nghiệm cho khoảng 100.000 người chỉ với 20.000 xét nghiệm. Điều này giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian và tiền bạc”, GS. Thwaites nhấn mạnh.
Trên trang thông tin của LHQ, Điều phối viên thường trú của LHQ tại Việt Nam – ông Kamal Malhotra đã có bài viết lý giải tại sao công tác ứng phó với đại dịch của Việt Nam lại thành công đến vậy. “Mặc dù xuất hiện làn sóng dịch mới từ ngày 25/7 nhưng đến nay, Việt Nam vẫn đang kiểm soát hiệu quả dịch bệnh”. Thành công của Việt Nam là do sự lãnh đạo và vào cuộc của cả hệ thống chính trị, quân đội, chính quyền địa phương, mỗi người dân đã vào cuộc từ sớm. Việt Nam cung cấp địa điểm cách ly, các bữa ăn, xét nghiệm hoàn toàn miễn phí. Đặc biệt, người dân Việt Nam rất tuân thủ các quy định và khuyến nghị của chính phủ, lòng tin đó được xây dựng từ việc Chính phủ, Bộ Y tế đã cung cấp thông tin minh bạch, kịp thời với sự hỗ trợ của WHO và LHQ.
Tờ The Conversation khẳng định, Việt Nam là một câu chuyện thành công trong làn sóng dịch đầu tiên với tỷ lệ lây nhiễm rất thấp, không có trường hợp nào tử vong, nhưng đến ngày 25/7, dịch bệnh COVID-19 bằng cách nào đó âm thầm trở lại, Đà Nẵng trở thành ổ dịch lớn nhất cả nước. Việc ngăn chặn dịch bệnh ở Việt Nam trong cả làn sóng dịch thứ 1 và thứ 2 có sự đóng góp không nhỏ của mọi tầng lớp nhân dân Việt Nam.
Những câu chuyện thật
Tại Đà Nẵng, ngay khi dịch bùng phát, một công ty công nghệ địa phương đã phối hợp với chính quyền lập bản đồ lây nhiễm nhằm giúp người dân địa phương tránh các điểm “nóng” hoặc tìm kiếm các cơ sở y tế gần nhất. Phong trào chống dịch bệnh lan ra khắp các tỉnh thành, ngay cả sinh viên, học sinh cũng chung tay đóng góp vào hoạt động phòng chống dịch. Sinh viên các trường đại học ở TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội đã nhanh chóng tạo ra các robot để khử trùng bệnh viện, không gian công cộng, nhiều học sinh đã lắp ráp các loại máy rửa tay tự động cung cấp cho nhiều địa điểm.
Tờ The Conversation cho biết, trong đợt dịch đầu tiên, ca khúc Ghen Co Vy với vũ điệu rửa tay do các nghệ sĩ Việt phối hợp với Bộ Y tế Việt Nam sản xuất đã lan truyền đi khắp thế giới. Sau đó, rất nhiều bài hát phòng chống COVID-19 đã ra đời. Nhiều tổ chức từ thiện xuất hiện nhằm hỗ trợ người vô gia cư thực phẩm, khẩu trang, nước rửa tay và nhiều mặt hàng thiết yếu. Sáng kiến về ATM khẩu trang của một doanh nhân phát khẩu trang miễn phí cho người nghèo trong đợt dịch thứ 2 cũng nhận được sự ủng hộ của người dân.
Tờ Conversation ấn tượng với những hoạt động chung tay phòng chống dịch tại Việt Nam, tất cả mọi người đều làm vì một mục tiêu và lợi ích lớn hơn cho cộng đồng. Đây chính là đức tính nhân văn, đoàn kết của người Việt Nam, là điều giúp Việt Nam vượt qua cuộc khủng hoảng này. (Sức khỏe & Đời sống, trang 16)
Hà Nội hướng dẫn kiểm tra y tế với người nước ngoài nhập cảnh
UBND TP Hà Nội yêu cầu, người nhập cảnh chuẩn bị giấy xác nhận (có ngôn ngữ tiếng Anh) âm tính với SARS-CoV-2 sử dụng kỹ thuật xét nghiệm phát hiện vật liệu di truyền (ARN) của vi rút (RT-PCR/RT-LAMP…) của cơ quan y tế có thẩm quyền trước khi nhập cảnh 3-5 ngày.
Theo văn bản của UBND TP Hà Nội về việc hướng dẫn tạm thời giám sát người nhập cảnh từ các chuyến bay thương mại theo chỉ đạo của Chính phủ, đối tượng được nhập cảnh là người nhập cảnh vào làm việc tại Việt Nam trên 14 ngày, bao gồm: Người nước ngoài mang hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ, nhà đầu tư, lao động tay nghề cao, nhà quản lý doanh nghiệp, các đối tượng theo thỏa thuận hợp tác cùng thân nhân; học sinh, sinh viên quốc tế; thân nhân người nước ngoài của công dân Việt Nam từ các quốc gia đã kiểm soát tốt dịch bệnh (theo thông báo của Chính phủ, Bộ Y tế); người Việt Nam và người nhập cảnh từ quốc gia khác thì thực hiện giám sát cách ly theo quy định hiện hành.
Trước khi nhập cảnh, cơ quan, tổ chức đề xuất người nhập cảnh, đại diện thân nhân người nước ngoài tại Việt Nam thực hiện các thủ tục cho người nhập cảnh theo hướng dẫn của UBND TP Hà Nội về việc tiếp nhận và cách ly phòng, chống dịch COVID-19 cho các chuyên gia nước ngoài. Đồng thời, phải đăng ký cách ly cho người nhập cảnh với các khu cách ly tập trung đã được UBND TP phê duyệt, kèm theo lịch trình làm việc cụ thể của người nhập cảnh tại Việt Nam.
Người nhập cảnh chuẩn bị giấy xác nhận (có ngôn ngữ tiếng Anh) âm tính với SARS-CoV-2 sử dụng kỹ thuật xét nghiệm phát hiện vật liệu di truyền (ARN) của vi rút (RT-PCR/RT-LAMP…) của cơ quan y tế có thẩm quyền trước khi nhập cảnh 3-5 ngày.
Sau khi người nhập cảnh đến sân bay quốc tế Nội Bài, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hà Nội được giao kiểm tra giấy xác nhận âm tính với SARS-CoV-2; thực hiện đo thân nhiệt, kiểm tra y tế để phát hiện các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh. Khi phát hiện trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, áp dụng các biện pháp xử trí theo quy định, hướng dẫn khai báo y tế điện tử, cài đặt và sử dụng các ứng dụng truy vết. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hà Nội phối hợp với Cảng vụ Hàng không miền Bắc phân luồng và bàn giao cho Ban điều hành cơ sở cách ly tập trung để tiếp nhận, vận chuyển về khu cách ly bảo đảm đúng các quy định về phòng, chống dịch bệnh COVID-19.
Tại cơ sở cách ly tập trung, UBND các quận, huyện, thị xã nơi có cơ sở cách ly tập trung được UBND TP cho phép chỉ đạo Ban điều hành cơ sở cách ly tập trung thực hiện tiếp nhận vận chuyển và cách ly người nhập cảnh theo đúng quy định; lấy mẫu bệnh phẩm của người nhập cảnh để xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng kỹ thuật RT-PCR/RT-LAMP… và thực hiện thu phí xét nghiệm theo quy định.
Lấy mẫu lần 1 ngay sau khi đến cơ sở cách ly tập trung. Nếu có kết quả xét nghiệm dương tính thực hiện ngay việc chuyển điều trị theo phân tử có kết quả xét nghiệm âm tính thì tiếp tục cách ly, theo dõi, giám sát y tế cho đến khi lấy mẫu xét nghiệm lần 2. Tất cả các trường hợp đều được lấy mẫu xét nghiệm lần 2 vào ngày thứ 6 kể từ ngày nhập cảnh hoặc ngay khi có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh. Nếu có kết quả xét nghiệm dương tính thực hiện ngay việc chuyển điều trị theo phân tuyến. Các đối tượng tiếp xúc gần tiếp tục được cách ly 14 ngày.
Nếu kết quả xét nghiệm lần 2 âm tính thì được phép di chuyển về nơi lưu trú (nơi ở, nhà công vụ, nơi làm việc của người nhập cảnh) để tiếp tục tự cách ly đến đủ 14 ngày theo quy định và thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo hướng dẫn hiện hành của Bộ Y tế.
Tại nơi lưu trú, UBND TP giao UBND các quận, huyện, thị xã nơi có người nhập cảnh về lưu trú chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn nơi có người nhập cảnh về lưu trú: Tiếp nhận, giám sát cách ly y tế đối với người nhập cảnh, thông báo ngay cho cơ quan y tế khi người nhập cảnh có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh; hướng dẫn người nhập cảnh lập danh sách lưu lại họ tên, địa chỉ, số điện thoại của người tiếp xúc (nếu có) đến thời điểm hết 14 ngày. (Công an nhân dân, trang 2).