Trải qua 10 năm thi hành Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá nước ta (2013-2024) trên địa bàn tỉnh Hà Nam cho thấy cho thấy, công tác phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) đã đóng góp xứng đáng vào nhiều thành quả đạt được trong công cuộc bảo vệ sức khỏe nhân dân, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường.
Để các hoạt động PCTH của thuốc lá được triển khai hiệu quả, tỉnh Hà Nam đã kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá tỉnh (sau đây gọi là Ban Chỉ đạo tỉnh) gồm các thành viên: Trưởng ban: Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh phụ trách lĩnh vực Y tế; Phó Trưởng ban Thường trực: Phó Giám đốc Sở Y tế phụ trách lĩnh vực Y tế dự phòng; Phó Trưởng ban: Đại diện Lãnh đạo Sở Công Thương và các ủy viên: Đại diện Lãnh đạo các sở, ban, ngành như: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Sở Giáo dục và Đào tạo…
Theo đó phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đồng chí trong của Ban Chỉ đạo tỉnh.
Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn tỉnh kịp thời, hiệu quả, theo quy định. Sở Y tế là cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo tỉnh; có trách nhiệm cập nhật, thông báo danh sách thành viên Ban Chỉ đạo tỉnh; đảm bảo các điều kiện phục vụ hoạt động của Ban Chỉ đạo tỉnh. Trưởng Ban Chỉ đạo tỉnh sử dụng con dấu của Ủy ban nhân dân tỉnh, các Phó Trưởng ban sử dụng con dấu của đơn vị phụ trách trong chỉ đạo, triển khai nhiệm vụ công tác của Ban Chỉ đạo tỉnh. Các thành viên Ban Chỉ đạo tỉnh làm việc theo chế độ kiêm nhiệm.
Đến nay, hoạt động PCTHTL ngày càng được đẩy mạnh tại các huyện/thành phố trong cả nước nói chung và Hà Nam nói riêng. Nhiều chính sách của nhà nước ta về PCTH của thuốc lá được triển khai thực hiện. Nhất là tổ chức xây dựng môi trường không khói thuốc được tổ chức trên toàn quốc với nhiều hình thức đa dạng, phong phú như tổ chức các buổi truyền thông lưu động, nói chuyện chuyên đề PCTHTL trong doanh nghiệp, trường học, đơn vị hành chính, cơ sở y tế và cộng đồng dân cư…Có thể nói thuốc lá thuốc lá có hại trên mọi phương diện, chúng ta đã, đang và sẽ phòng, chống tác hại của nó. Chúng ta cần tiếp tục tăng cường hoạt động nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc sử dụng thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá mới, tổ chức thực hiện tốt hơn nữa các quy định về môi trường không khói thuốc.
Tuy nhiên hiện nay còn nhiều vấn đề còn khó khăn chưa đạt được như mong muốn trong nhiệm vụ PCTHTL theo quy định của Luật PCTHTL như: Công tác PCTHTL đã được hiện thực hóa thành Luật, nhưng để triển khai được Luật trong đời sống vẫn còn nhiều bất cập, khó khăn như vẫn còn hiện tượng hút thuốc lá tại nơi làm việc và những nơi công cộng, nơi có quy định cấm vẫn còn một số đơn vị chưa tích cực, nghiêm túc thực hiện. Nhiều nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn cả trong nhà và cả khuôn viên, nhưng thực tế như tại các trung tâm y tế, bệnh viện vẫn có rất nhiều người nhà hút thuốc; ở trường học phổ thông khách, phụ huynh giáo viên vẫn còn hút trong khuôn viên… Trong khi đó, việc xử lý vi phạm thực hiện chưa nghiêm khiến người dân thờ ơ với quy định… Công cuộc PCTHTL không phải đơn giản, đòi hỏi phải diễn ra thường xuyên, liên tục và lâu dài.
Tuy nhiên để hoạt động đi vào thực tế và đạt được kết quả thực tiễn khả quan và cụ thể cần có người tham mưu và điều phối hoạt động thực hiện Luật PCTHTL tại cơ quan, đơn vị đị phương là hết sức quan trọng. Đó là những người nòng cốt được giao nhiệm vụ này; được xem là lực lượng nòng cốt giúp hoạt động PCTHTL được tổ chức triển khai; đồng thời cũng giúp cho đơn vị, ngành của mình thực hiện trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan tổ chức đơn vị theo quy định của Luật PCTHTL.
Một tiết mục tuyên truyền về PCTH của thuốc lá của Đảng bộ Sở Y tế tham gia tại Hội thi Dân vận khéo của tỉnh tổ chức
Vì vậy, với vai trò là cơ quan thường trực của tỉnh, hàng năm có nhiệm vụ tham mưu cho Ban chỉ đạo lập kế hoạch và điều phối hoạt động, cũng như tổng hợp báo cáo triển khai các hoạt động trên.
Trong thời gian tới với mục tiêu nâng cao hiệu quả công tác truyền thông nhằm cung cấp cho người dân những thông tin cần thiết về tác hại của khói thuốc lá đối với sức khỏe con người, những khó khăn, bất cập trong công tác PCTHTL. Mỗi chúng ta hãy góp sức mình cùng chung tay trong việc làm giảm, tiến tới làm dừng tác hại của thuốc lá trong cộng đồng.
Đinh Hạnh