Nhiều người khi thấy cổ xuất hiện có hạch thường lo lắng, sợ mình mắc phải một loại bệnh nghiêm trọng nào đó, nhất là lo sợ liệu hạch có gây ung thư không?
Bình thường chúng ta sẽ không sờ thấy hạch, chỉ khi hạch phản ứng kích thước hạch to lên khoảng trên 6 mm, thì mới nhận biết hoặc mới sờ thấy.
Hạch cổ chỉ là biểu hiện triệu chứng
Các hạch bạch huyết ở cổ được chia ra làm nhiều nhóm như hạch dưới hàm, dưới cằm, mang tai, sau tai, các hạch má, hạch vùng chẩm. Vùng cổ là vùng rất giàu hạch bạch huyết, theo nhiều tài liệu khác nhau, người ta phân hạch thành 2 loại: hạch lành tính và hạch ung thư.
Đến nay, cũng còn có rất nhiều tranh luận về cách phân chia theo bản chất hạch, nhưng để tiện trong chẩn đoán, điều trị và thực hành lâm sàng, nhiều nhà nghiên cứu thường đồng thuận chia hạch theo bản chất hạch là hạch trong các bệnh lành tính và hạch ung thư.
Hạch cổ chỉ là biểu hiện triệu chứng của một trong các bệnh nào đó. Nhưng cũng có khi là biểu hiện bệnh của hạch.
Các nguyên nhân gây hạch vùng cố
Có nhiều nguyên nhân gây hạch ở vùng cổ trong đó thường gặp ở các nguyên nhân sau:
Nguyên nhân viêm nhiễm do phản ứng: Có nhiều loại viêm nhiễm vùng cổ khiến cho phản ứng gây tình trạng hạch sưng to trong đó thường thấy:
Nguyên nhân do các viêm nhiễm do các bệnh nhiễm trùng cấp tỉnh bởi các virus, ký sinh trùng, nấm tại vùng mũi họng, xoang, khoang miệng hoặc do viêm lợi, viêm răng…
Nhiều nghiên cứu cũng tìm thấy các nguyên nhân hóa học, phóng xạ, vật lý khiến cho hạch bị viêm.
Các bệnh liên quan đến viêm nhiễm thường gặp cũng là nguyên nhân khiến hạch viêm trong đó thường gặp nhất các bệnh viêm họng, viêm amydal, viêm mũi xoang, viêm tai giữa, viêm thanh quản, viêm lợi, viêm răng, viêm khoang miệng, viêm tuyến mang tai (quai bị), viêm họng hạch, viêm tấy quanh amydal, do cúm, viêm tuyến dưới hàm, do zonna thần kinh vùng mặt cổ, viêm họng viêm thanh quản do lao, do bạch hầu,…
Ngoài ra các nghiên cứu còn cho thấy hạch viêm phản ứng do các nguyên nhân vật lý, hóa học hoặc do cơ địa trong đó hay gặp nhất là các bệnh viêm mũi xoang mạn tính, bệnh dị ứng, bệnh nghề nghiệp bởi người bệnh tiếp xúc với hóa chất, bụi,… không do các bệnh nhiễm trùng.
Bệnh lý toàn thân hoặc bệnh lý tại hạch cũng là một trong nguyên nhân hạch hạch viêm. Các bệnh lý thường thấy là hạch viêm lao; hạch viêm trong các bệnh tự miễn như: hạch viêm Hashimoto, hạch viêm trong bệnh Kimuza,..; Hạch trong các bệnh giang mai giai đoạn muộn. Hach viêm trong các bệnh khác bao gồm: bệnh than, bạch hầu, thương hàn,các bệnh nhiễm ký sinh trùng như: bệnh do chó cắn, mèo cào,..
Khi nào hạch vùng cổ là ung thư?
Để chẩn đoán hạch cổ là lành tính hay ung thư dựa vào thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm chuyên biệt.
Nếu là hạch lành tính có các biểu hiện kích thước nhỏ, hạch mềm, di động, tiến triển chậm, ít khi đau, thường có nguyên nhân đi kèm: viêm họng, viêm mũi xoang hoặc các bệnh nhiễm trùng miệng họng, răng,viêm amydal, viêm da vùng đầu cổ,…
Một số bệnh ung thư gây xuất hiện hạch cổ như bệnh u lympho ác tính không Hodgkin, Bệnh Hodgkin. Hạch cũng có thể di căn từ các ung thư khác: ung thư trong khoang miệng, ung thư vòm, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư họng, ung thư thanh quản,… Có khi chỉ có một hạch đơn lẻ, cũng có lúc có nhiều hạch, mềm hay cứng chắc, kích thước đa dạng tùy thuộc vào loại ung thư và giai đoạn.
Tuy nhiên để chẩn đoán chính xác các bác sĩ cần dựa và các chẩn đoán, xét nghiệm chuyên biệt.
Mậu Ngọ