Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá quy định những địa điểm cấm hút thuốc lá trong nhà, trong đó có nhà hàng, quán ăn. Tuy nhiên, trên thực tế, việc chấp hành điều luật này còn gặp nhiều khó khăn, hầu hết các nhà hàng, quán ăn vẫn ngập tràn khói thuốc lá, điều này ảnh hưởng tới môi trường và sức khỏe người xung quanh. Để quy định này đi vào cuộc sống, cần có sự vào cuộc tích cực hơn nữa từ ngành chức năng cũng như cộng đồng xã hội.
Phát tờ rơi tuyên tuyền về PCTH thuốc lá cho người dân tại cộng đồng
Nhiều năm trở lại đây, nếu chúng ta có dịp tới các nhà hàng, quán ăn bất kể từ thành thị đến nông thôn không khó bắt gặp cảnh tượng thực khách vô tư hút thuốc lá. Việc hút thuốc lá của thực khách diễn ra xuyên suốt mọi địa điểm, từ quán ăn nhỏ tới nhà hàng quy mô lớn, bất kể thời gian sáng, trưa, chiều, tối và tuyệt nhiên không có ai nhắc nhở, xử phạt. Đặc biệt là tại những nơi phục vụ uống bia rượu, quán cafe. Việc hút thuốc trong nhà hàng không chỉ vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe người xung quanh bởi họ bị phơi nhiễm khói thuốc lá. Có mặt tại quán cafe trên đường Nguyễn Văn Trỗi, phường Minh Khai (thành phố Phủ Lý), anh Nguyễn Văn T, nhân viên một công ty tiếp thị bất động sản vừa nói chuyện với bạn bè vừa “phì phèo” điếu thuốc lá. Trò chuyện được biết, anh T đã hút thuốc đã hơn 10 năm nay, trung bình mỗi ngày anh hút khoảng 1 gói. Đặc biệt, mỗi khi đi uống rượu, bia hay quán café cùng bạn bè nếu không hút thuốc anh cảm thấy bứt dứt trong người và cảm thấy ăn uống không ngon miệng. Khi chúng tôi hỏi về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe người trực tiếp hút thuốc và người xung quanh khi hít phải khói thuốc lá, anh T cười chia sẻ: Biết rằng, hút thuốc lá là tác nhân gây nên nhiều bệnh nguy hiểm, nhất là bệnh ung thư phổi và một số bệnh khác. Tuy nhiên, tôi đã hút nhiều năm rồi, giờ đã trở thành thói quen nên rất khó bỏ. Còn vào một quán ăn sáng trên đường Trần Hưng Đạo, thị trấn Vĩnh Trụ (Lý Nhân) đúng vào thời điểm rất đông khách. Tuy nhiên, quan sát cho thấy: quán có diện tích chừng 20m2, kê được 6 chiếc bàn ăn, trong khi đó 2 bàn phía trong có 1 tốp thanh niên vừa ăn sáng vừa hút thuốc lá, tạo nên một bầu không khí nồng nặc mùi thuốc khiến nhiều thực khách đến ăn cảm thấy khó chịu. Chị Cao Thị Q, một thực khách đến ăn tại đây chia sẻ: Vào những ngày cuối tuần, gia đình tôi thường tới đây ăn sáng. Đồ ăn sáng ở đây tuy rất ngon, phục vụ nhiệt tình, tuy nhiên mỗi lần đến đây tôi không thể chịu được mùi thuốc lá phả ra từ một số thực khách. Đến như chúng tôi còn cảm thấy khó chịu, nói gì đến cháu nhỏ khi đến đây ăn. Mong rằng, các nhà hàng cần có những biện pháp nhắc nhở hành khách không hút thuốc, góp phần bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh. Còn chị Nguyễn Thị H, chủ quán thì chia sẻ: Mặc dù quán không bán thuốc lá và có treo biển “cấm hút thuốc ” trong nhà, nhưng rất nhiều khách do có thói quen hút thuốc nên khi đến đây ăn sáng là hút thuốc tạo nên mùi hôi hám. Biết vậy, nhưng khách hàng là “thượng đế”, vì vậy, chúng tôi không thể cấm được họ. Cuối cùng, chúng tôi đành phải “vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi” bằng cách để khách hút thuốc lá mà không nhắc nhở gì.
Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật kiểm tra, giám sát công tác PCTH thuốc lá tại nhà hành ăn uống trên địa bàn huyện Thanh Liêm
Qua thực tế hiện nay, nếu chúng ta có dịp đến bất kỳ nhà hàng, quán ăn nào, dù lớn hay nhỏ, cũng dễ bắt gặp hình ảnh người hút thuốc lá, nhất là tại những nơi phục vụ ăn uống rượu bia, quán cafe, ăn sáng. Được biết, những năm qua, ngành chức năng đã tham mưu cho Ban chỉ đạo phòng chống tác hại thuôc lá tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về tác hại của thuốc lá đến đông đảo người dân, trong đó có các nhủ cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống; phát biển “cấm hút thuốc” miễn phí và yêu cầu cam kết thực hiện nghiêm việc không bán thuốc và nhắc nhở thực khách không hút thuốc lá theo đúng quy định. Đồng thời, thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra nhắc nhở đối với hộ kinh doanh. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, việc hút thuốc lá tại các nhà hàng, quán ăn đang diễn ra khá phổ biến, điều này ảnh hưởng tới môi trường sống và sức khỏe người xung quanh. Cá biệt, có một số nhà hàng, quán ăn không tiến hành treo biển “cấm hút thuốc” theo quy định, không nhắc nhở khách hàng khi sử dụng thuốc lá, thậm chí có nhà hàng, quán ăn còn trực tiếp bán thuốc lá cho khách hoặc trang bị gạt tàn để phục vụ khách hút thuốc.
Theo quy định Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, nhà hàng, quán ăn là những nơi công cộng không được hút thuốc lá. Do đó, việc hút thuốc lá tại những nơi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe của người xung quanh. Để hạn chế, tiến tới loại bỏ thuốc lá tại các nhà hàng, quán ăn, thiết nghĩ ngành chức năng cần tham mưu cho Ban chỉ đạo Phòng, chống tác hại thuốc lá tỉnh triển khai xây dựng mô hình “nhà hàng, quán ăn không khói thuốc” nhằm khuyến khích họ tích cực tham gia vào công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Cùng đó, đẩy mạng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức vè Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đến mọi người để cùng nghiêm túc chấp hành, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng./.
Đinh Hạnh