Hiện nay, tình trạng học sinh, sinh viên tiếp cận sớm với thuốc lá dẫn đến nghiện thuốc lá vẫn còn diễn ra phức tạp. Trước thực trạng đó, Bộ GD-ĐT đã rất chú trọng trong công tác tuyên truyền về thuốc lá cũng như tác hại của nó nhằm từng bước tạo sự chuyển biến trong nhận thức, hành động của cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường sống của con người.
Theo đó, nội dung phòng chống tác hại của khói thuốc lá nhiều năm qua đã được đưa vào giảng dạy lồng ghép trong các trường phổ thông qua các môn học: Tự nhiên và Xã hội, Giáo dục công dân và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Để tăng cường thực thi Luật PCTHCTL, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về việc tăng cường thực hiện PCTHCTL và lạm dụng đồ uống có cồn trong ngành Giáo dục và các văn bản chỉ đạo về PCTHCTL trong các cấp học. Theo đó, Bộ GD-ĐT đã cụ thể hóa quy định trường học không thuốc lá trong các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản chỉ đạo của ngành, cụ thể là: Điều lệ trường tiểu học ban hành kèm theo Quyết định 41/2010/TT-BGDĐT ngày 30/12/2010 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT tại khoản 5 Điều 38 (Các hành vi giáo viên không được làm); Điều lệ trường THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học ban hành kèm theo Quyết định 12/2011/QĐ-BGDĐT ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT tại khoản 5 Điều 35 (Các hành vi giáo viên không được làm) và khoản 3 Điều 41 (Các hành vi học sinh không được làm); Quy chế công tác học sinh, sinh viên đối với chương trình đào tạo đại học hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư 10/2016/TT-BGDĐT ngày 5/4/2016 tại khoản 3 Điều 6 (Các hành vi sinh viên không được làm); các công văn hướng dẫn thực hiện công tác học sinh, sinh viên, giáo dục thể chất và y tế trường học hằng năm; các công văn chỉ đạo tổ chức Tuần lễ quốc gia không thuốc lá hằng năm…
Bên cạnh đó, nhiều hoạt động như: thi tìm hiểu, tiểu phẩm, vẽ tranh về PCTHCTL… đã được tổ chức. Ngoài ra, nhiều hoạt động thông tin, truyền thông về PCTHCTL cũng được các cơ sở giáo dục chú trọng như: tổ chức thông tin, phát thanh, phổ biến dưới cờ, tổ chức ký cam kết không hút thuốc lá, rượu bia.
Trường học không chỉ là nơi truyền tải tri thức mà còn là nơi giáo dục nhân cách. Hút thuốc lá tại trường học tác động xấu tới môi trường giáo dục và gây ô nhiễm khói thuốc thụ động. Đặc biệt, ảnh hưởng đến việc giáo dục, rèn luyện nhân cách và tác động xấu đến sức khỏe học sinh. Bởi, hút thuốc lá trong trường là hình ảnh xấu, làm học sinh bắt chước nhau, thử hút thuốc lá và dẫn đến nghiện thuốc lá.
Hút thuốc càng sớm thì bệnh tật càng sớm và hậu quả càng nặng nề. Khi bắt đầu hút thuốc, thanh thiếu niên chưa nhận thức đầy đủ tính chất gây nghiện của thuốc lá cũng như các nguy cơ bệnh tật từ việc hút thuốc nên thường đánh giá thấp nguy cơ nghiện nicotine của mình. Hút thuốc ở trẻ em là nguyên nhân làm tăng khả năng nhiễm các tệ nạn xã hội khác như ma túy, rượu…
Phan Hạnh