Hút thuốc thụ động có thể gây nên nhiều bệnh nguy hiểm ở cả người lớn và trẻ em. Việc chủ động phòng tránh hút thuốc lá thụ động sẽ giúp chúng ta tránh khỏi những nguy cơ mắc các bệnh do khói thuốc lá gây ra.
Hút thuốc lá thụ động là thuật ngữ để chỉ những người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc từ không khí do người hút thuốc phả ra chứ không phải trực tiếp sử dụng thuốc lá mà có, đôi khi được hiểu là “môi trường có khói thuốc lá”. Hiện vẫn còn nhiều người thường xuyên phải hút thuốc lá thụ động khi làm việc, sinh hoạt tại những địa điểm, môi trường có khói thuốc lá.
Chị Nguyễn Thị H, xã Nhân Khang, huyện Lý Nhân chia sẻ: “Mỗi khi đi ăn hay đi uống cafe tôi đều bắt gặp một số người vẫn hút thuốc lá, thuốc lào, bất chấp biển cấm hút thuốc lá tại nơi công cộng. Và mặc nhiên những người ngồi gần đó đều phải hút thuốc lá thụ động. Cũng có người bất bình nhắc nhở nhưng vẫn không ăn thua. Tôi thường phải chọn phương án là ngồi tránh xa những bàn có người hút thuốc lá”.
Bà Đinh Thị Hạnh, Phó khoa phụ trách Khoa Truyền thông, giáo dục sức khỏe tỉnh Hà Nam cho biết: “Việc hút thuốc lá thụ động gây ra tác hại còn trầm trọng hơn rất nhiều lần so với việc hút thuốc lá trực tiếp do khói thuốc lúc này chưa qua đầu lọc mà đi trực tiếp vào cơ thể con người. Ở người lớn hút thuốc thụ động gây ung thư phổi, các bệnh về tim mạch, ung thư vú, bệnh động mạch vành, xơ vữa động mạch, gây các triệu chứng kích thích đường hô hấp… Đối với trẻ em sẽ gặp phải rất nhiều nguy cơ mắc các bệnh lý sức khỏe nếu hít phải khói thuốc lá thụ động, như: các triệu chứng về thở (ho, thở khò khè); nhiễm trùng hô hấp (viêm phế quản và viêm phổi) dễ xảy ra, đặc biệt trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ tình trạng có thể sẽ càng nghiêm trọng hơn. Khói thuốc còn gây tác hại cho thai nhi còn trong bụng mẹ. Phụ nữ mang thai không hút thuốc nếu sống trong nhà có khói thuốc lá, trẻ sinh ra sẽ có nguy cơ bị nhẹ cân hơn trẻ bình thường khác. Đáng chú ý, những đứa trẻ lớn lên với cha mẹ hút thuốc nhiều khả năng chúng cũng sẽ hút thuốc”.
Hiện nay, những địa điểm thường xảy ra tình trạng bị hút thuốc lá thụ động, đó là: nơi làm việc, nơi công cộng, ở nhà… Tại nơi làm việc, việc hít phải khói thuốc lá rất phổ biến. Việc này có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư phổi. Để hạn chế tình trạng này, đa phần các cơ quan, đơn vị đã đưa ra quy định cấm hút thuốc ở nơi làm việc nhằm giúp bảo vệ những người không hút thuốc và giúp cho những người hút thuốc sẽ hạn chế hút, thậm chí tiến đến bỏ được thuốc lá. Đối với nơi công cộng, như: nhà hàng, trung tâm thương mại, phương tiện công cộng, công viên,….mặc dù đều có biển cấm hút thuốc lá. Tuy nhiên, vẫn xảy ra tình trạng hút thuốc tùy tiện mà không có người nhắc nhở. Để tránh nguy cơ hít phải khói thuốc, bạn nên chọn những nhà hàng/nơi kinh doanh không cho hút thuốc để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, đặc là trẻ em. Đối với việc hút thuốc ở nhà, người hút sẽ gây hại trực tiếp đến các thành viên trong gia đình mình. Do đó, không hút thuốc trong nhà chính là việc làm quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe của bạn và mọi người xung quanh.
Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật phát tờ rơi tuyên truyền về tác hại của thuốc lá cho người dân tại cộng đồng dân cư
Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có 70 chất gây ung thư, và nhiều chất gây ra những căn bệnh nguy hiểm điển hình như: ung thư phổi, bệnh tim mạch, phổi tắc nghẽn mạn tính, vô sinh và nhiều bệnh nan y khác. Mỗi năm sẽ có khoảng 40.000 người Việt Nam chết có nguyên nhân từ thuốc lá. Ước tính tới năm 2020 số người Việt Nam chết do sử dụng thuốc lá sẽ nhiều hơn tổng số người chết do HIV/AIDS, Lao, tai nạn giao thông và tự tử cộng lại. Cứ 6 người chết sẽ có 1 người do thuốc lá. Khoảng 7,5 triệu người Việt Nam sẽ chết sớm do hút thuốc lá.
Để chủ động phòng chống hút thuốc lá thụ động, mỗi người hãy loại bỏ thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá khác khỏi nhà, xe hơi và nơi làm việc. Tạm thời tránh xa những người hút thuốc lá, những khu vực có người hút thuốc để bảo vệ sức khỏe. Bên cạnh đó chúng ta cần tích cực xây dựng môi trường sống và làm việc không thuốc lá vì sức khỏe của cộng đồng và của bản thân mỗi người.
Ngọc Nga