Đã thành thói quen, mỗi khi đau ốm, người dân thường đến các nhà thuốc kể triệu chứng bệnh để mua thuốc uống mà không cần sự thăm khám, kê đơn thuốc của bác sĩ.
Tình trạng sử dụng thuốc không có chỉ định, không theo đơn, nhất là thuốc kháng sinh vẫn đang diễn ra phổ biến. Mỗi người dân cần nâng cao nhận thức nhằm sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả.
Thuốc ngoài tác dụng điều trị, chúng hoàn toàn có khả năng gây nguy hiểm cho người uống nếu không được sử dụng một cách hợp lý. Để sử dụng thuốc hợp lý, trước hết phải chọn được thuốc hợp lý. Hợp lý là phải cân nhắc sao cho chỉ số hiệu quả/rủi ro và hiệu quả/chi phí đạt cao nhất. Tuy nhiên, một số thuốc hợp lý phải nằm trong một đơn hợp lý, nghĩa là ngoài tiêu chuẩn hợp lý của từng thuốc riêng biệt còn phải tính đến nhiều mặt khác, trong đó có mộ số vấn đề quan trọng nhất là: Phối hợp thuốc phải đúng (không có tương tác bất lợi); Khả năng tuân thủ điều trị của người bệnh cao (số lần dùng trong ngày ít, khả năng chi trả phù hợp với người bệnh); Có chỉ dẫn dùng thuốc đúng.
Muốn sử dụng thuốc hợp lý, không chỉ cần đến các kiến thức liên quan đến thuốc và bệnh mà còn phải đưa kiến thức này đến người bệnh cụ thể; Có nghĩa là phải hiểu rõ các đặc điểm của người bệnh như các bệnh mắc kèm (gan, thận, tim, phổi…), các bất thường về sinh lý (béo phì, có thai…), tuổi tác (trẻ em, người già) đến các thói quen (nghiện rượu, thuốc lá, ăn kiêng…) và cả hoàn cảnh kinh tế. Như vậy, trong điều trị phải tính đến người bệnh chứ không phải chỉ là bệnh đơn thuần.
Cùng với các biện pháp trên, việc nâng cao nhận thức cho người dân trong việc mua và sử dụng thuốc an toàn là rất quan trọng. Người dân cần có một số kiến thức nhất định về loại thuốc mà mình đang sử dụng. Hiểu rõ về thuốc sẽ giúp người dân sử dụng thuốc đúng cách và hiệu quả. Đối với mỗi loại thuốc bản thân đang dùng, dù là thuốc không cần kê đơn hay thuốc kê đơn của bác sĩ, cần nắm rõ những thông tin như: Tên thuốc, kích thước, màu sắc của viên thuốc, liều lượng, tác dụng phụ thường gặp, các hướng dẫn đặc biệt khác.
Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả, người dân cần lưu ý một số điều nên và không nên sau:
– Nên uống đúng liều lượng thuốc chính xác như trong hướng dẫn sử dụng hoặc chỉ định của bác sĩ; đảm bảo bác sĩ điều trị biết được tất cả loại thuốc mà mình đang sử dụng.
– Thông báo cho bác sĩ biết nếu bạn hiện đang sử dụng thuốc không kê đơn, vitamin, chất bổ sung và thảo dược.
– Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và vật nuôi trong nhà.
– Không nên: tự ý thay đổi liều lượng và thời gian uống thuốc mà không hỏi ý kiến bác sĩ, không sử dụng đơn thuốc của người khác để tự mua thuốc cho bản thân, không nghiền nát thuốc trừ khi được bác sĩ chỉ định, không sử dụng thuốc đã quá hạn sử dụng, không bảo quản thuốc ở những nơi ẩm ướt, quá nóng hoặc quá lạnh.
Thuốc có thể chữa bệnh cứu người, nhưng cũng có thể làm điều ngược lại nếu ta không biết cách sử dụng an toàn, hợp lý.
Mỗi người dân hãy là người sử dụng thuốc thông thái để tự bảo vệ mình trước khi xảy ra những điều đáng tiếc.
Thanh Huyền (tổng hợp)