Hút thuốc được biết là tác nhân gây bệnh ở nhiều cơ quan, nhưng phổi là cơ quan bị ảnh hưởng nhiều nhất. Những người hút thuốc có nguy cơ cao mắc các bệnh khí phế thủng, viêm cuống phổi. đây là 2 dạng của bệnh viêm phổi tắc nghẽn mạn tính. Hút thuốc có liên quan tới 90% của tổng số các ca mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính về phổi. bên cạnh đó hút thuốc cũng làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể. Nguy cơ viêm đường hô hấp như viêm phổi, cúm ở người hút thuốc cũng cao hơn so với người không hút thuốc. Ngoài ra hút thuốc cũng gây ra ung thư phổi, hen, các bệnh ở đường hô hấp cấp tính và mạn tính.
Viêm phổi tắc nghẽn mạn tính: khí phế thủng và viêm phế quản mạn tính
Bệnh viêm phổi tắc nghẽn mạn tính là sự phân loại bệnh để chỉ sự ảnh hưởng của phổi liên quan đến sự cản trở đường dẫn khí. Hai dạng chính của bệnh viêm phổi tắc nghẽn mạn tính là viêm phế quản mạn tính và khí phế thủng.
Khí phế thủng hình thành trong thời gian dài khi tiếp xúc thường xuyên với các chất độc. Khí phế thủng sẽ phát bệnh khi phế nang trong phổi bị phá vỡ, trở nên ít đàn hồi hơn và khả năng trao đổi oxy kém hơn. Làm cho người bệnh thường xuyên có cảm giác thiếu oxy, mệt, phải thở bằng bình chứa khí oxy. Một dạng khác của bệnh viêm phổi tắc nghẽn mạn tính là viêm phế quản mạn tính. Những triệu chứng đặc trưng của bệnh này là khó thở và nhiều đờm.
Mối liên quan giữa người hút thuốc lá và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cũng mạnh như mối liên quan giữa hút thuốc và ung thư phổi. Bởi vì những người hút thuốc thường bị suy yếu các chức năng niêm mạc phế quản hơn người không hút thuốc, họ bị ảnh hưởng nhiều hơn từ môi trường, lây nhiễm và các khói độc. Ước tính các bệnh viêm phổi tắc nghẽn mạn tính ở người hút thuốc cao gấp 10 lần so với người không hút thuốc.
Ung thư phổi: Thuốc lá là nguyên nhân gây nên hơn 90% ca tử vong vì ung thư phổi. trong vòng 60 năm qua, tỉ lệ ung thư phổi tăng đáng kể cùng với số lượng người hút thuốc gia tăng. Trung bình người hút thuốc tăng nguy cơ liên quan tới ung thư phổi từ 5-10 lần. Ung thư phổi không phổ biến ở người không hút thuốc. Nhiều nghiên cứu đã xác minh 3 xu hướng quan trọng về ung thư phổi: một là nguy cơ ung thư tăng với số lượng thuốc hút trong ngày; hai là nguy cơ ung thư tăng với thời gian hút thuốc theo năm; ba là nguy cơ ung thư tăng với người bắt đầu hút thuốc từ khi còn trẻ.
Hen (suyễn): Ở người hút thuốc bệnh hen sẽ bị hơn. Người đã mắc bệnh hen rồi mà còn hút thuốc sẽ bị tăng tiết nhiều đờm, giảm hoạt động của lông mao, dễ bị nhiễm trùng, dễ bị dị ứng và ảnh hưởng tới sự lưu thông khí ở các đường thở nhỏ. Một nghiên cứu về tỉ lệ tử vong vì bệnh hen trong số người đang hoặc đã từng hút thuốc là gấp đôi so với người không hút thuốc.
Các bệnh về hô hấp: Các bệnh về hô hấp cấp tính: hút thuốc làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể, là tăng số lần mắc bệnh và làm tình trạng nhiễm trùng nặng hơn. Nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp cấp tính ở người khỏe mạnh hút thuốc cao hơn người khỏe mạnh không hút thuốc từ 1,5 – 7 lần. người hút thuốc không chỉ phải chịu đựng mắc bệnh tật nhiều hơn mà họ phải chịu bệnh tật ở mức độ nặng hơn so với nhóm người không hút thuốc. tỉ lệ chết do lao ở nhóm người hút thuốc cao hơn 3 – 5 lần, tỉ lệ chết do cúm và viêm phổi cao hơn từ 1,4 – 2,6 lần.
Các bệnh về hô hấp mạn tính: hút thuốc làm tổn thương quá trình sinh học, ảnh hưởng đến hoạt động của phế quản và phế nang, hạn chế chức năng phổi ở trẻ em, vị thành niên và giảm chức năng phổi ở người lớn, gây ra các triệu chứng hô hấp quan trọng và tăng nguy cơ mắc bệnh và tử vong do bệnh phổi tắc nghẹn mạn tính./.
Đinh Hạnh