U xơ tuyến tiền liệt hay còn gọi là tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt là sự tăng kích thước của tuyến tiền liệt, một trong những bệnh thường gặp ở nam giới trung niên và cao niên.
Nhiều người khi mắc bệnh thường lo lắng liệu có tiến triển thành ung thư hay không, biến chứng là gì? Bài viết sau đây sẽ giúp độc giả hiểu hơn rõ về vấn đề này.
Bệnh u xơ tiền liệt tuyến hay còn gọi là bệnh phì đại tiền liệt tuyến là bệnh phổ biến nhất ở nam giới cao tuổi. Nam giới ở tuổi 40 tỷ lệ mắc là 18%. Tỷ lệ này tăng lên 63% ở độ tuổi 50 và đạt hơn 90% ở độ tuổi 80. Cần phải theo dõi phát hiện các triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến để có các biện pháp điều trị kịp thời.
Hiện tại chưa khẳng định chính xác nguyên nhân của bệnh u xơ tuyến tiền liệt. Tuy nhiên nguyên nhân được nhiều nhà khoa học chấp nhận nhất là do lão hóa làm suy giảm nội tiết tố nam.
Hình ảnh tuyến tiền liệt bình thường và u xơ tuyến tiền liệt.
- Các biến chứng u xơ tiền liệt tuyến
U xơ tiền liệt tuyến là tình trạng tuyến tiền liệt phình to ( tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt) nhưng không phải do ung thư. Tuy nhiên, nếu không được điều trị bệnh có thể gây một số biến chứng sau đây:
-U xơ tiền liệt tuyến gây bí tiểu
Đây là biến chứng thường gặp đầu tiên của u xơ tuyến tiền liệt.
Nguyên nhân do tuyến tiền liệt chèn ép gây tắc niệu đạo và do cơ bàng quang mất chức năng. Do bệnh nhân dùng một số thuốc có tác dụng phụ gây co thắt cơ trơn ở cổ bàng quang như thuốc điều trị viêm mũi, thuốc điều trị bệnh dạ dày – ruột, thuốc điều trị bệnh về mắt.
Hậu quả là bí tiểu gây đau đớn vô cùng cho người bệnh. Bí tiểu gây giãn đài bể thận, là nguyên nhân dẫn tới suy thận. Thậm chí có thể gây vỡ bàng quang nếu không được xử trí kịp thời.
– U xơ tiền liệt tuyến gây bàng quang mất chức năng
Cơ bàng quang bị phì đại do hoạt động quá mức, hình thành túi thừa bàng quang. Túi thừa bàng quang là môi trường cho vi khuẩn phát triển và hình thành sỏi bàng quang.
Sau cùng, cơ bàng quang bị mất chức năng. Bàng quang không thể co bóp, nước tiểu chỉ tự rỉ ra khi bàng quang quá đầy.
– U xơ tiền liệt tuyến gây sỏi bàng quang
Nước tiểu không được tống hết ra khỏi cơ thể mà còn một phần trong bàng quang gọi là nước tiểu tồn dư. Nước tiểu tồn dư là môi trường cho vi khuẩn phát triển gây viêm tiết niệu và sỏi bàng quang.
Sỏi bàng quang gây các triệu chứng tiểu buốt, đi tiểu nhiều lần, tiểu ra máu. Sỏi bàng quang cũng dẫn tới viêm tiết niệu. Trường hợp sỏi bàng quang quá to, có thể gây bí tiểu.
-Viêm tiết niệu
Viêm tiết niệu bao gồm 2 trường hợp là viêm đường tiết niệu dưới là niệu đạo, bàng quang; viêm đường tiết niệu trên là niệu quản và đài bể thận.
Triệu chứng của viêm tiết niệu là sốt cao, đau vùng hông lưng, nước tiểu đục do chứa mủ hoặc tiểu ra máu. Viêm tiết niệu là một trong những nguyên nhân dẫn tới suy thận. Nguy hiểm hơn, bệnh nhân có thể tử vong do sốc nhiễm trùng nếu không được điều trị kịp thời.
Người bệnh u xơ tiền liệt tuyến có thể bị viêm đường tiết niệu tái đi tái lại nhiều lần.
-Suy thận
Suy thận là hậu quả của ứ nước tiểu gây giãn đài bể thận và tình trạng viêm đường tiết niệu gây ứ mủ đài bể thận. Suy thận là biến chứng nghiêm trọng của u xơ tiền liệt tuyến. Hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh này.
- U xơ tiền liệt tuyến khi nào cần mổ và liệu có biến chứng?
Về điều trị, u xơ tiền liệt tuyến phụ thuộc nhiều vào kích thước của tiền liệt tuyến mà chủ yếu phụ thuộc vào mức độ các rối loạn tiểu tiện của bệnh nhân.
Nếu nhẹ và không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống thì có thể không cần phải điều trị, chỉ cần theo dõi.
Tuy nhiên, khi có hoặc không có triệu chứng rối loạn tiểu tiện thì các thay đổi trong lối sống sẽ giúp cho bệnh nhân có thể sống chung với bệnh một cách thoải mái hơn, đó là: giảm hoặc bỏ rượu và cà phê; uống từng lượng nhỏ nước nhiều lần trong ngày chứ không phải là uống luôn một lúc một lượng lớn nước; tránh uống nhiều nước trước khi đi ngủ; tránh dùng các thuốc làm thông mũi và thuốc kháng histamine vì các thuốc này có thể gây kích thích cơ trơn ở cổ bàng quang gây rối loạn tiểu tiện nhiều hơn; đi tiểu ngay khi thấy mắc tiểu; thư giãn; tránh căng thẳng và tập thể dục thường xuyên.
Trong trường hợp rối loạn tiểu tiện nặng hoặc có biến chứng thì cần thiết phải điều trị ngoại khoa. Có nhiều phương pháp điều trị ngoại khoa, tùy từng bệnh nhân mà các bác sĩ sẽ có chỉ định thích hợp.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả u xơ tuyến tiền liệt. Hiện nay có hai phương pháp mổ là mổ mở và mổ nội soi cho các trường hợp bệnh khác nhau. Tỷ lệ thành công của các phương pháp mổ rất cao. Tuy các biến chứng sau mổ u xơ tiền liệt tuyến ít gặp nhưng cũng không thể bỏ qua.
Một số biến chứng thường gặp trong khi mổ là:
- Chảy máu lớn trong mổ.
- Thủng vỏ tuyến tiền liệt.
- Thủng trực tràng, ruột và các tạng trong ổ bụng.
- Thủng bàng quang, thủng niệu đạo.
Các biến chứng sau mổ u xơ tiền liệt tuyến có thể gặp là:
- Các tai biến ngừng tim, ngừng thở do gây mê ở người già, có nhiều bệnh kèm theo.
- Chảy máu sau mổ hoặc nhiễm khuẩn vết mổ dẫn tới viêm tiết niệu, viêm mào tinh hoàn.
- Các biến chứng do nằm lâu: viêm phổi, loét các điểm tì đè như xương cụt, gót chân…
- Bí tiểu sau khi rút ống thông tiểu.
- Ngoài ra, các biến chứng do tổn thương thần kinh ảnh hưởng chức năng sinh lý bao gồm: Tiểu không tự chủ, phóng tinh ngược chiều và rối loạn cương dương dẫn tới bất lực.
- U xơ tuyến tiền liệt ảnh hưởng tới chất lượng sống của người bệnh. Vì vậy, không nên bỏ qua những triệu chứng bất thường của cơ thể dù là rất nhỏ. Đồng thời, với nam giới từ 40 tuổi trở lên, khám sức khỏe định kỳ và khám tuyến tiền liệt để phát hiện bệnh sớm là điều nên làm.
Hồng Hạnh