Các biến thể của SARS-CoV-2 và những mối lo ngại
Kể từ khi xuất hiện, SARS-CoV-2 đã lây lan trên toàn cầu và gây ra một đại dịch chưa từng có trong lịch sử. SARS-CoV-2 liên tục đột biến và các biến thể mới đang xuất hiện nhanh chóng và gây ra mối đe dọa đối với sức khỏe toàn cầu.
Các biến thể đã được Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) phân loại là các biến thể được quan tâm, các biến thể đáng quan tâm và các biến thể có hậu quả cao. Ba biến thể cần quan tâm là: B.1.1.7, B.1.351 và P.1 ; 4 biến thể quan tâm là: B.1.526, B.1.525, B.1.427 / B.1.429 và P.2 đã được xác định chỉ cách đây vài tháng.
SARS-CoV-2 liên tục đột biến.
Các biến thể SARS-CoV-2 được quan tâm là những biến thể có những thay đổi kiểu hình về tính kháng nguyên, độc lực và dịch tễ học, và những biến thể có thể có tác động tiêu cực đến các giao thức chẩn đoán hiện tại, phương pháp điều trị, vắc xin hoặc các biện pháp y tế công cộng so với virus tham chiếu ban đầu. Các biến thể quan tâm có các đột biến kích thích sự thay đổi axit amin liên quan đến các tác động kiểu hình có thể xảy ra.
Các biến thể cần quan tâm là các biến thể của virus với khả năng lây truyền tăng lên, khả năng gây bệnh nặng hơn với nhiều trường hợp nhập viện hoặc tử vong hơn, giảm đáng kể khả năng trung hòa của kháng thể và giảm hiệu quả điều trị hoặc vắc xin. Dựa trên các đặc điểm cụ thể của biến thể cần quan tâm được xác định, có thể cần các biện pháp y tế công cộng khác nhau như các công cụ chẩn đoán mới và sửa đổi vắc-xin hoặc chiến lược điều trị để kiểm soát sự lây truyền virus hoặc để đánh giá hiệu quả của xét nghiệm, vắc-xin và các lựa chọn điều trị chống lại biến thể.
Hiện tại, có bốn biến thể SARS-CoV-2 được quan tâm đã xuất hiện ở các địa điểm khác nhau vào những thời điểm khác nhau với các đột biến và đặc điểm khác nhau. Chúng là các biến thể được xác định gần đây ở Anh (Alpha), Nam Phi (Beta), Ấn Độ (Delta) và Brazil (Gamma) với khả năng lây truyền nhanh hơn, khả năng thoát miễn dịch, tăng độc lực và tăng số ca nhập viện.
Các biến thể có hậu quả cao có một đột biến có khả năng làm giảm đáng kể hiệu quả của các chiến lược phòng ngừa hoặc các biện pháp đối phó y tế như vắc xin, thuốc và kháng thể đơn dòng so với các biến thể đã lưu hành trước đó. Chúng cũng dẫn đến bệnh nặng hơn và làm tăng đáng kể số ca nhập viện. Hiện không có biến thể SARS-CoV-2 nào được xác định đáp ứng các tiêu chí này.
Công bằng vắc xin, phát triển thuốc điều trị là những vũ khí tối tân trong cuộc chiến chống lại SARS-CoV-2
Việc hiểu rõ hơn về tất cả các biến thể SARS-CoV-2 là rất quan trọng để dự đoán sự xuất hiện và lây lan của chúng, đánh giá tác động của chúng đối với hiệu quả của vắc xin, đồng thời xây dựng kế hoạch điều trị và quản lý cụ thể.
Tiêm phòng là một công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống lại đại dịch COVID-19 và không nên bị trì hoãn do lo ngại về các đột biến SARS-CoV-2 mới. Tiêm chủng nhanh chóng cho số lượng người tối đa có thể bằng cách sử dụng các loại vắc xin hiện đang được cho phép là cách trực tiếp nhất để chống lại những biến thể mới nổi này.
Các chuyên gia khuyến nghị rằng chiến lược tiêm chủng nên tiếp tục, ngay cả trong trường hợp vắc xin có thể kém hiệu quả hơn đối với một số biến thể của virus. Khi càng nhiều người được chủng ngừa, sự lưu hành của virus sẽ giảm, dẫn đến sự xuất hiện của ít đột biến hơn. Do đó, đảm bảo quyền tiếp cận vắc xin bình đẳng và tập trung vào việc tái định vị hoặc phát hiện ra một loại thuốc hiệu quả chống lại SARS-CoV-2 là nhu cầu cấp thiết. Cho đến khi những điều này trở nên khả thi, vắc xin hiện có là công cụ có giá trị duy nhất để chống lại SARS-CoV-2 và các biến thể của nó.
Trong tương lai gần, dự kiến các loại vắc xin mới được chế tạo cũng sẽ nhắm trực tiếp vào các biến thể hiện có và mới xuất hiện của SARS-CoV-2.
Đinh Thị Hạnh tổng hợp