Làm gì để “hút” người dân khám chữa bệnh tại y tế cơ sở?
Đây là nội dung chính được đề cập tại Hội nghị trực tuyến “Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT tuyến y tế cơ sở” do Bộ Y tế và BHXH Việt Nam tổ chức tại Hà Nội cuối tuần qua.
Nhấn mạnh tại hội nghị, cả lãnh đạo ngành y tế và BHXH Việt Nam đều thẳng thắn cho rằng y tế cơ sở (YTCS) dù được coi là người “gác cổng” trong hệ thống y tế, giúp người dân tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh (KCB) ngay tại địa phương, giúp giảm chi cho người dân nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu này…
Người dân chưa “mặn mà” KCB tại YTCS
Hiện cả nước có hơn 12.000 trạm y tế xã, trong đó, tổng số trạm y tế xã thực hiện KCB BHYT là 9.821 với số thẻ BHYT đăng ký ban đầu là 21,5 triệu. Trong giai đoạn 2010-2014, số lượt KCB tại tuyến xã tăng qua các năm với tỷ lệ gia tăng bình quân là 4%. Từ 130 triệu lượt năm 2015 đến 147 triệu lượt năm 2016 và 150 triệu lượt năm 2017.
Nhấn mạnh đến vai trò của YTCS, phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, YTCS là tuyến y tế ban đầu trong hệ thống chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Trong những năm qua, nhờ có mạng lưới YTCS rộng khắp, công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cơ bản đã được triển khai có hiệu quả, sâu rộng như tiêm chủng mở rộng, phòng chống suy dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, dân số – kế hoạch hóa gia đình, khám chữa bệnh thông thường, truyền thông giáo dục sức khỏe…
Theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, kinh nghiệm thế giới cho thấy đầu tư cho chăm sóc sức khỏe ban đầu có hiệu quả hơn nhiều lần so với việc đầu tư cho kỹ thuật cao ở tuyến trên. Với việc coi YTCS là “người gác cổng” trong hệ thống y tế, các nước trên thế giới đã sử dụng các nguồn tài chính khác nhau, trong đó có nguồn tài chính từ BHYT cho chăm sóc sức khỏe ban đầu tại YTCS. Tại Việt Nam, Nghị quyết số 20 xác định y tế cơ sở là nền tảng, phương châm của xây dựng hệ thống y tế công bằng, hiệu quả và phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh những điểm sáng về YTCS mà chúng ta đạt được, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đã thẳng thắn chỉ rõ hạn chế hiện nay của tuyến YTCS là người dân chưa tin tưởng vào YTCS vì chất lượng còn chưa cao, thiếu cán bộ y tế. Bên cạnh đó là tình trạng trạm y tế thiếu trang thiết bị y tế, kể cả các thiết bị tối thiểu như dụng cụ khám bệnh, máy đo huyết áp, máy khí dung, xét nghiệm đường huyết máu mao mạch; Chi trả BHYT cho người bệnh còn thấp, danh mục thuốc và kỹ thuật ít ỏi nên… người bệnh vượt lên tuyến trên.
Dẫn chứng thực tế số lượt KCB tại tuyến y tế cơ sở chiếm trên 70% tổng số lượt KCB BHYT trong khi chi phí KCB BHYT chỉ chiếm khoảng 30% tổng chi phí. Ngược lại, số lượt KCB tại tuyến tỉnh, tuyến trung ương chiếm chưa đến 30% tổng số lượt nhưng chi phí lại chiếm gần 70% tổng chi phí.
Năm 2017, Bộ Y tế ban hành thông tư quy định gói dịch vụ y tế cơ bản; gồm 78 dịch vụ kỹ thuật, 244 thuốc. Đây là những dịch vụ tối thiểu trạm y tế xã phải cung cấp được. Tuy nhiên, qua khảo sát các trạm y tế chưa cung ứng được ở mức tối thiểu này…
Cần bỏ quy định khống chế tỉ lệ chi 20% chi phí KCB cho y tế tuyến xã để tăng quyền lợi cho người dân
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, cần chi nhiều hơn cho YTCS, phân công bác sĩ từ trạm y tế xã lên tuyến huyện học chuyên môn, cử bác sĩ từ tuyến trên xuống một thời gian khám để người dân tin tưởng vào chất lượng của y tế tuyến dưới, đầu tư cơ sở vật chất – trang thiết bị y tế. Mục đích “kéo” bệnh nhân về, tăng chi trả cho người bệnh, tăng chất lượng để giảm tải cho tuyến trên. “Cứ để bác sĩ ở trạm y tế xã mãi thì cả đời họ không phát triển được. Có trạm có đến 3 bác sĩ y học cổ truyền, 2 bác sĩ sản mà bác sĩ gia đình không có”, Bộ trưởng nói.
Sắp tới, Bộ Y tế quy định tất cả các bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch đã ổn định, có phác đồ chuyển về tuyến xã điều trị. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả nguồn lực y tế cơ sở, lãnh đạo ngành y tế đề nghị cần bỏ quy định khống chế tỉ lệ chi 20% chi phí KCB cho y tế tuyến xã, thay vào đó cơ quan bảo hiểm sẽ thanh toán dựa trên chi phí thực tế do ứng dụng dịch vụ kỹ thuật mới, thuốc mới, chức năng nhiệm vụ mới… kể cả chi phí điều trị bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, HIV, lao…, bổ sung quy định quỹ BHYT thanh toán đối với trường hợp chuyển bệnh phẩm hoặc chuyển người bệnh lên tuyến trên để thực hiện dịch vụ kỹ thuật chẩn đoán…
Chung quan điểm này, bà Nguyễn Thị Minh, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho rằng, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu sẽ là yếu tố quyết định. Đồng thời đổi mới cơ chế chính sách đầu tư, quản lý cho tuyến xã. Việc đầu tư trang thiết bị phải phù hợp với năng lực chuyên môn của trạm y tế xã, trước mắt cho các thiết bị khám chữa thông thường.
Đưa ra những cam kết từ phía BHXH Việt Nam trong công tác nâng cao chất lượng KCB BHYT tại tuyến YTCS, Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh cho biết, BHXH Việt Nam đã tăng cường chỉ đạo BHXH các địa phương phối hợp với Sở Y tế rà soát, lựa chọn ký hợp đồng KCB BHYT với các trạm y tế xã, các phòng khám đa khoa, trong đó, ưu tiên lựa chọn ký hợp đồng KCB với các phòng khám có đầy đủ các chuyên khoa cơ bản, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm thực hiện trong giờ hành chính để đáp ứng nhu cầu KCB của người bệnh; nâng cao năng lực, chất lượng giám định BHYT bảo đảm khách quan, minh bạch; yêu cầu cơ sở KCB bảo đảm quyền lợi cho người bệnh BHYT… (Sức khỏe & Đời sống, trang 3).
Cảnh báo việc sử dụng thẻ BHYT của người khác để khám chữa bệnh
Thông tin từ BHXH tỉnh Nghệ An cho hay, trong 6 tháng đầu năm 2018, BHXH tỉnh này phát hiện 57 trường hợp sử dụng thẻ BHYT của người khác; 21 trường hợp sử dụng chứng minh thư giả và 1 trường hợp sử dụng giấy chuyển tuyến giả của BVĐK TP. Vinh (giả con dấu và chữ ký).
Thu hồi thẻ, tiền khám chữa bệnh BHYT của nhiều đối tượng
Trước tình hình đó, BHXH tỉnh đã phối hợp với các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn tiến hành lập biên bản tạm thu hồi thẻ BHYT của nhiều trường hợp như: Nguyễn Công Hưng (SN 1981, xóm Hồng Thịnh, xã Thịnh Thành, huyện Yên Thành); Đặng Văn Nhật (SN 1984, xã Hưng Đông, TP. Vinh); Lê Thị Nhung (SN 1977, xã Diễn Hải, huyện Diễn Châu); Nguyễn Đình Hữu (SN 1971, xóm 11, xã Nghĩa Hành, huyện Tân Kỳ); Võ Hữu Hòa (SN 1984, Công ty TNHH PREX Vinh); Nguyễn Thị Hồng Lam (SN 1968, phường Hưng Bình, TP. Vinh); Nguyễn Trọng Quyết (SN 1980, xóm 4, xã Thanh Lương, huyện Thanh Chương)…
Đặc biệt, BHXH tỉnh phát hiện trường hợp ông Nguyễn Văn Hùng (SN 1969, xóm 5, xã Hợp Thành, huyện Yên Thành) sử dụng thẻ BHYT của ông Nguyễn Văn Liệu trú cùng xã để thực hiện khám chữa bệnh tại BVĐK Nghệ An. Đối với trường hợp này, cơ quan BHXH phối hợp với bệnh viện tiến hành lập biên bản tạm thu hồi thẻ BHYT của ông Nguyễn Văn Liệu. Đồng thời, yêu cầu BHXH huyện Yên Thành kiến nghị với UBND xã Hợp Thành ra quyết định xử phạt hành chính đối với ông Nguyễn Văn Hùng. Không cấp lại thẻ BHYT cho ông Nguyễn Văn Liệu; thực hiện chức năng “Thu hồi thẻ BHYT” trên hệ thống phần mềm cho đến khi ông Nguyễn Văn Hùng xuất trình quyết định xử phạt vi phạm hành chính và hóa đơn nộp phạt với cơ quan BHXH huyện Yên Thành; đồng thời thu hồi chi phí KCB phát sinh tại BVĐK Cửa Đông từ ngày 16 – 17/1/2018 với số tiền 3.005.240 đồng.
Đây là những trường hợp vi phạm do được phát hiện kịp thời nên không gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại với mức độ thấp cho quỹ BHYT. Tuy nhiên, không thể không kể đến các trường hợp trục lợi quỹ BHYT nhưng chưa bị phát hiện, nếu vẫn diễn ra thường xuyên, có thể gây thất thoát quỹ BHYT là rất lớn.
Mượn thẻ BHYT đi khám bệnh có phạm tội không?
Theo các chuyên gia, hiện nay, nhiều người vì vô tình do không hiểu biết hoặc cố ý mượn thẻ BHYT của người khác để khám bệnh, chữa bệnh. Nhiều bác sĩ cấu kết với bệnh nhân hoặc tự ý lấy mã số thẻ BHYT của người dân lập hồ sơ, bệnh án để thanh toán tiền BHYT. Các hành động này đều gây phương hại đến quỹ BHYT, ảnh hưởng quyền lợi của người khác.
Căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 37 Luật BHYT sửa đổi, bổ sung năm 2014 thì người tham gia BHYT có nghĩa vụ: “Sử dụng thẻ BHYT đúng mục đích, không cho người khác mượn thẻ BHYT”.
Cùng với đó, Điều 65 Nghị định 76/2013/NĐ-CP có quy định: “2. Phạt tiền đối với hành vi cho người khác mượn thẻ BHYT hoặc sử dụng thẻ BHYT của người khác trong KCB theo 1 trong các mức: Từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với trường hợp vi phạm nhưng chưa làm thiệt hại đến quỹ BHYT; Từ 1 – 2 triệu đồng đối với trường hợp vi phạm làm thiệt hại đến quỹ BHYT.
Ngoài ra, biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc hoàn trả số tiền đã được quỹ BHYTchi trả vào tài khoản thu của quỹ BHYT đối với hành vi quy định tại Điểm b Khoản 1 và Điểm b Khoản 2 Điều này; Buộc người sử dụng thẻ BHYT hoàn trả toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh đã được quỹ BHYT chi trả vào tài khoản thu của quỹ BHYT đối với hành vi quy định tại Điểm b Khoản 1 và Điểm b Khoản 2 Điều này; Kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi thẻ BHYT đối với hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này”.
Đặc biệt, từ 1/1/2018, Bộ luật Hình sự sửa đổi chính thức có hiệu lực, trong đó quy định rõ tội gian lận BHYT có thể bị phạt tù.
“Như vậy, hành vi cho mượn hoặc mượn thẻ BHYT của người khác để khám chữa bệnh là trái quy định của pháp luật”, vị chuyên gia trong lĩnh vực BHXH cho biết. (Sức khỏe & Đời sống, trang 7).
Xót xa bé gái xuất huyết não, dập gan sau cú rơi từ tầng 7
BV Nhi Đồng 2 (TP.HCM) cho biết vừa cứu chữa thành công một trường hợp rơi từ tầng cao xuống nền xi măng, bị đa chấn thương nghiêm trọng.
BS.CK2 Trịnh Hữu Tùng, Giám đốc BV Nhi Đồng 2 cho biết, bé gái 4 tuổi được người nhà đưa đến cấp cứu trong tình trạng lơ mơ, chảy nhiều máu, gãy tay, có vết thương hở ở chân, bụng trướng, tri giác không ổn định do té từ tầng 7 một chung cư trên địa bàn TP.HCM.
Kết quả kiểm tra sơ khởi cho thấy có máu tụ dưới màng cứng và xuất huyết vùng hố sau, chấn thương dập gan, xương cánh tay trái gãy hở độ 3, tổn thương động mạch cánh tay trái. Ê kíp trực hội chẩn khẩn cấp và quyết định xử trí phẫu thuật ngay cho bệnh nhi.
Lúc 0h ngày 27/6, bé được đưa vào phòng mổ để kết hợp xương, vi phẫu thuật nối động mạch cánh tay trái. BS Nguyễn Thị Ngọc Ngà, Khoa Bỏng – Chỉnh trực, người trực tiếp thực hiện nối mạch cho bệnh nhi chia sẻ: “Quá trình phẫu thuật trong đêm diễn ra vô cùng căng thẳng vì bé bị đa tổn thương nặng nề, men gan tăng cao, nguy cơ nhiễm trùng, thiếu máu, chảy máu rất cao, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhi. Vì thế, thời gian mổ không được kéo dài 2-3 tiếng như các ca mổ khác”.
Ca phẫu thuật diễn ra khẩn trương trong vòng một giờ đồng hồ, dưới áp lực mạch máu bị dập có nguy cơ tắc lại cao và vấn đề kháng đông cần phải cân nhắc do nguy cơ chảy máu tiếp tục. “Áp lực lên ê kíp mổ nối mạch vô cùng nặng nề vì phải thực hiện nhanh, đúng, chính xác, hạn chế phải mổ lại vì bệnh nhi đang trong tình trạng rất nghiêm trọng, không thể gây mê nhiều lần. May mắn mọi thứ diễn ra thuận lợi”, BS Nga nói.
Sau mổ, bệnh nhi được đưa về Khoa hồi sức để theo dõi tiếp tục và điều trị bảo tồn các tổn thương ở vùng đầu và gan. Sau hơn một tuần điều trị tích cực tại Khoa Hồi sức, bé đã hồi tỉnh và đã được chuyển về Khoa Ngoại Thần kinh. Hiện tại, bé được bác sĩ cho xuất viện với tình trạng tỉnh táo, tiếp xúc bình thường.
Theo lời kể của mẹ bệnh nhi, vào khoảng 20h30 phút ngày xảy ra tai nạn, sau khi tắm cho con nhỏ xong thì chị tiếp tục vào nhà tắm để tắm cho đứa lớn. Một lúc sau chị ra ngoài thì không thấy con đâu, chị nghĩ con qua nhà hàng xóm chơi nhưng sau đó nghe dưới sân chung cư mọi người hô to có một em bé vừa té lầu. Chị vội chạy xuống thì thấy con mình đang nằm nghiêng một bên, vết thương ở chân và tay rất nặng, lộ cả cơ và xương, máu chảy lênh láng.
Cũng theo người mẹ, con chị bị tai nạn có thể do bé hiếu động, đã chồng các thùng carton và xe đồ chơi lên với nhau rồi trèo lên đứng trên đó. Chẳng may xe trượt bánh và bé bám vào ô cửa nhỏ cách sàn nhà khoảng 1,4m rồi chẳng may bị rơi xuống đất.
Các bác sĩ Khoa Ngoại Thần kinh BV Nhi đồng 2 chia sẻ, các ca tai nạn bé té lầu thấp, té gác vào cấp cứu ở bệnh viện là thường gặp nhưng trường hợp té từ lầu 7 xuống đất mà vẫn sống thì ca này là ca đầu tiên mà bệnh viện tiếp nhận và điều trị.
Từ đầu năm 2018 đến nay, BV Nhi đồng 2 đã tiếp nhận điều trị 656 ca tai nạn sinh hoạt vào cấp cứu và điều trị, trong đó có 54 ca bị chấn thương đầu/sọ não và nguyên nhân do té ngã chiếm tỷ lệ cao. (Sức khỏe & Đời sống, trang 6).
Ngày Dân số thế giới năm 2018: chú trọng vai trò của kế hoạch hóa gia đình
Hưởng ứng Ngày Dân số thế giới 11-7, Việt Nam sẽ tổ chức nhiều hoạt động ở cấp Trung ương, tỉnh, huyện. Trong đó, Tổng cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) sẽ phối hợp với Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tổ chức sự kiện hưởng ứng.
Cùng với đó, các sự kiện truyền thông trọng điểm sẽ tập trung vào các vấn đề đang đặt ra đối với công tác dân số – kế hoạch hóa gia đình như: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên; mất cân bằng giới tính khi sinh; duy trì vững chắc mức sinh thay thế; nâng cao chất lượng dân số; cải thiện sức khỏe bà mẹ và trẻ em; cơ cấu dân số vàng, già hóa dân số; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân.
Đặc biệt, các đơn vị chức năng cũng sẽ kiểm tra, giám sát, sơ kết, đánh giá việc thực hiện các chủ trương, luật pháp, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác dân số – kế hoạch hóa gia đình, nhất là thực hiện chủ trương, luật pháp, chính sách về chăm sóc sức khỏe sinh sản, vị thành niên, thanh niên các cấp… (An ninh thủ đô, Sức khỏe & Đời sống, trang 2).
2 bệnh nhi được ghép giác mạc của bé gái hiến tặng khi qua đời
Khi bé Vân Nhi 12 tuổi ở Hà Nội qua đời vì bị bệnh Papylome (U nhú thanh quản) ra đi và hiến tặng lại giác mạc, các bác sĩ Bệnh viện Mắt TW sau khi hội chẩn đã chọn ra được 02 bệnh nhân để ghép giác mạc của Vân Nhi.
Trước đó, 11h00 ngày 02/7, bé gái Vân Nhi đã qua đời sau khi chết não. Sinh năm 2006, nhưng bé lại mắc bệnh u nhú dây thanh quản từ năm 2 tuổi. 10 năm qua, con đã kiên cường chiến đấu với bệnh tật ở đủ các bệnh viện. Ngoài những đợt điều trị, bé lại đến trường học tập. Tuy thời gian học không đều đặn như các bạn do phải gián đoạn điều trị bệnh, nhưng Vân Nhi hiền lành, tiến bộ rất được bạn bè, thầy cô yêu thương… Mẹ bé Vân Nhi xúc động khi cùng gia đình quyết định thực hiện tâm nguyện hiến giác mạc của con gái 12 tuổi vừa qua đời… (Sức khỏe & Đời sống, trang 2).