Sức khỏe bà mẹ trong thời kỳ mang thai cũng như sau sinh là một trong các nội dung quan trọng về Làm mẹ an toàn được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và nhiều nước quan tâm.
Ở Việt Nam an toàn về làm mẹ luôn được Chính phủ và Bộ Y tế quan tâm đưa vào Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.
Làm mẹ an toàn là một trong 8 nội dung của chương trình chăm sóc sức khỏe sinh sản, bao gồm:
Làm mẹ an toàn.
Kế hoạch hóa gia đình.
Nạo phá thai an toàn.
Hiếm muộn vô sinh.
Sức khỏe sinh sản vị thành niên.
Sức khỏe phụ nữ cao tuổi.
Nhiễm khuẩn sinh sản.
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục và điều trị dự phòng các bệnh đường sinh dục.
Thực tế, sức khỏe của người phụ nữ trong giai đoạn mang thai có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của thai nhi và của em bé trong giai đoạn sơ sinh. Vì vậy, khi nghi ngờ có thai người mẹ cần đến khám lần đầu tại Trạm Y tế xã, thị trấn để được quản lý thai nghén và hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe cho mẹ và thai nhi trong suốt thai kỳ.
Để đảm bảo sức khỏe cho mẹ, sự phát triển toàn diện cho thai nhi và em bé sơ sinh, các bà mẹ cần ăn uống đủ các chất: thịt, cá, tôm, sữa, trứng, đậu, lạc, vừng, dầu ăn, rau xanh và hoa quả tươi, bổ sung viên sắt để phòng thiếu máu, uống nhất 02 lít nước mỗi ngày, không hút thuốc lá, không uống rượu, bia, không sử dụng thuốc nếu không có chỉ định của bác sỹ. Trong quá trình mang thai chỉ nên làm việc nhẹ nhàng, không nên làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, không tiếp xúc với những yếu tố độc hại, duy trì chế độ sinh hoạt thoải mái, lành mạnh, tránh căng thẳng, mệt mỏi và ngủ ít nhất 8h mỗi ngày, chú trọng đến giấc ngủ trưa.
Để kịp thời phòng tránh những rủi ro có thể phát sinh trong quá trình mang thai, bà mẹ phải đến cơ sở y tế ít nhất 3 lần trong thai kỳ, lần thứ nhất trong 3 tháng đầu, lần thứ 2 trong 3 tháng giữa, lần thứ 3trong 3 tháng cuối, để được thăm khám, siêu âm, tiêm phòng uốn ván và thực hiện các xét nghiệm cần thiết, đồng thời được tư vấn cụ thể về chế độ dinh dưỡng, chế độ lao động, làm việc, vệ sinh thân thể, các sinh hoạt khác trong đời sống, kể cả quan hệ tình dục khi mang thai…
Trường hợp có 1 trong những dấu hiệu bất thường như: Nôn nhiều, sốt cao hoặc co giật, ra máu, ra nước ở cửa mình, thường xuyên nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, phù toàn thân, đau bụng nhiều, thai không đạp sau tháng thứ 4, cần phải đến ngay cơ sở y tế để được xử trí kịp thời tránh nguy hiểm cho mẹ và thai nhi. Phụ nữ có thai vào những tháng cuối không đi làm nương xa, tuyệt đối không được đẻ ở nhà hoặc tự đỡ đẻ vì không đảm bảo vệ sinh và có thể xảy ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng của mẹ và con. Khi có dấu hiệu chuyển dạ cần đến ngay cơ sở y tế để sinh đẻ, điều này giúp sản phụ và thai nhi được chăm sóc sức khỏe đúng cách và kịp thời cấp cứu nếu có khó khăn trong quá trình sinh đẻ, tránh nhưng hậu quả đáng tiếc xảy ra, đảm bảo an toàn tính mạng cho mẹ và con.
Đinh Hạnh (tổng hợp)