Sau khi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) ra đời và có hiệu lực, đến nay nhiều hoạt động, giải pháp đã được tỉnh triển khai với mong muốn xây dựng môi trường không khói thuốc, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Thời gian qua, công tác thực hiện Luật PCTHTL trên địa bàn tỉnh được triển khai tích cực, góp phần quan trọng nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của hút thuốc lá và những lợi ích của việc xây dựng một môi trường không khói thuốc.
Để tiếp tục nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, các quy định của Luật PCTHTL và các văn bản hướng dẫn, trong năm 2024, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã phối hợp với Báo Hà Nam đăng 15 bài tuyên truyền về PCTHTL. Cùng với đó, việc nâng cao năng lực cho cán bộ tham gia hoạt động PCTHTL cũng được quan tâm thực hiện tốt.
Đưa công tác PCTH của thuốc lá vào các hội nghị, giao ban tại các đơn vị
Tỉnh đã phối hợp với các đơn vị tổ chức các lớp tập huấn về nâng cao năng lực cho cán bộ tham gia hoạt động về PCTHTL, nâng cao kỹ năng truyền thông về PCTHTL cho nhân viên y tế thôn bản, cho hội viên Hội Nông dân xã; tập huấn cho giáo viên các trường về các nội dung PCTHTL để đưa vào giảng dạy ngoại khóa.
Thực hiện giám sát các hoạt động PCTHTL tại một số đơn vị. Các hoạt động tuyên truyền về trực quan cũng được quan tâm thực hiện nhằm nâng cao nhận thức về PCTHTL cho người dân như: Treo biển “cấm hút thuốc lá’ ở nơi công cộng; pano tuyên truyền về PCTHTL; in áp phích, tờ rơi nội dung tuyên truyền về PCTHTL…
Từ những nỗ lực của tỉnh, nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá tiếp tục có sự chuyển biến tích cực. Từ các phương tiện truyền thông đại chúng đến các băng rôn, khẩu hiệu tuyên truyền bằng trực quan đã giúp người dân nhận thức được rõ hơn, đầy đủ hơn về những tác hại của thuốc lá mang lại đối với sức khỏe.
Một buổi truyền thông về PCTH của thuốc lá tại Trường THPT B Phủ Lý
“Thời gian gần đây, nhận thức của tôi và những người xung quanh có sự thay đổi đáng kể trước tác hại của hút thuốc lá. Chẳng hạn như trong hội uống trà của chúng tôi, trước đây anh em ai cũng hút thuốc mỗi khi nhâm nhi tách trà nhưng vài năm trở lại đây mọi người đều rủ nhau bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe”, anh P T ở thôn Khê Khẩu xã Kim Bình cho biết.
Cùng chia sẻ về kinh nghiệm bỏ thuốc lá, ông T.N.L. ở xã Đồng Hóa, huyện Kim Bảng cho biết: “Trước đây tôi nghiện thuốc lá, mỗi ngày hút từ 1-2 gói. Cho đến dạo gần đây, khi sức khỏe có dấu hiệu giảm sút, qua các phương tiện truyền thông tôi thấy thuốc lá có rất nhiều tác hại đối với sức khỏe nên bản thân quyết tâm bỏ thuốc lá. Ban đầu tôi gặp khá nhiều khó khăn vì phải từ bỏ một thói quen vốn đã gắn bó mấy chục năm nay. Tuy nhiên, với sự quyết tâm của mình, sự ủng hộ, động viên của gia đình, hơn 1 năm qua tôi đã bỏ thuốc lá thành công. Thay vào đó, tôi chọn việc đi bộ để rèn luyện sức khỏe vào lúc sáng sớm và chiều tối. Ăn uống, thể dục đều đặn nên sức khỏe của tôi được cải thiện đáng kể, các chỉ số về sức khỏe trở về ngưỡng bình thường”.
Theo đánh giá của tỉnh, việc triển khai thực hiện Luật PCTHTL thời gian qua có nhiều thuận lợi như: Các chính sách về công tác PCTHTL của Nhà nước từ Trung ương đến địa phương quy định chi tiết, rõ ràng. Sự phối hợp có hiệu quả của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức trong việc triển khai thực hiện các hoạt động PCTHTL. Trong quá trình thực hiện, tỉnh cũng nhận được sự hỗ trợ tích cực của Quỹ PCTHTL về chuyên môn, kinh phí. Nhiều cơ quan, đơn vị, trường học, bệnh viện… trên địa bàn tỉnh đã thực hiện nghiêm túc Luật PCTHTL.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai Luật PCTHTL tại địa phương cũng gặp một số khó khăn, đó là vẫn còn một bộ phận người dân chưa nhận thức đầy đủ về những tác hại của việc hút thuốc lá trong nhà, nơi công cộng và địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn. Kiến thức về Luật PCTHTL của người dân còn chưa cao…
Thuốc lá là một sản phẩm độc hại, trong thuốc có chứa hơn 7.000 chất hóa học và hơn 70 chất gây ung thư. Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của hơn 25 căn bệnh nguy hiểm. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó, hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và 1,2 triệu người tử vong do hút thuốc là thụ động. Đặc biệt, theo đánh giá của Hội đồng chuyên gia y tế công cộng WHO triệu tập ngày 29/4/2020 cho thấy những người hút thuốc có nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng về COVID-19 cao hơn so với những người không hút thuốc.
Bên cạnh tác hại về sức khỏe, sử dụng thuốc lá còn gây tổn thất về kinh tế đối với các cá nhân, gia đình và xã hội, làm ảnh hưởng đến môi trường sống. Do đó, việc nâng cao nhận thức về PCTHTL để có thể bảo vệ được quyền lợi của những người xung quanh là điều mà mỗi chúng ta nên làm. Công tác tuyên truyền, phổ biến, thông tin về tác hại của thuốc lá, về các ảnh hưởng của thuốc lá đối với những người trực tiếp sử dụng thuốc lá là rất cần thiết. Việc thông tin cần đa dạng, thường xuyên để cộng đồng dễ nhận biết, dễ liên hệ với tình trạng sức khỏe bản thân trước những tác hại cụ thể của hút thuốc lá thụ động. Cùng với đó, cần phải phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong từng lĩnh vực của công tác PCTHTL để người dân có thể nhận biết, giám sát hoặc kiến nghị khi cần thiết.
Để triển khai hiệu quả Luật PCTHTL trong thời gian tới, nhiều giải pháp đã được đưa ra, đó là tiếp tục tuyên truyền các quy định của Luật PCTHTL, đưa nội dung Luật PCTHTL vào kế hoạch hoạt động hằng năm và lồng ghép trong các phong trào ở cơ quan, đơn vị. Tổ chức các buổi hội thảo, hội nghị phổ biến Luật PCTHTL, các buổi truyền thông, nói chuyện chuyên đề, chia sẻ kinh nghiệm về hoạt động PCTHTL và xây dựng môi trường không khói thuốc.
Tổ chức các đoàn giám sát về PCTHTL tại các xã, phường, thị trấn; có thể lồng ghép việc kiểm tra tình hình thực hiện Luật PCTHTL, đặc biệt việc kiểm tra các đơn vị tổ chức treo biển “cấm hút thuốc lá”, tình hình tuân thủ các quy định về cấm hút thuốc lá tại các địa điểm có quy định cấm… Để PCTHTL hiệu quả, bên cạnh sự nỗ lực của cơ quan chuyên môn và ngành chức năng, bản thân mỗi người cần nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi sử dụng thuốc lá, tiến tới giảm số người hút và giảm gánh nặng bệnh tật do thuốc lá gây ra.
Đinh Hạnh