Thông tin này được PGS.TS Phạm Thanh Bình, Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam chia sẻ tại Hội thảo truyền thông năm quốc tế về điều dưỡng-hộ sinh diễn ra tại Hà Nội chiều 27/5.
Hội thảo do Hội Điều dưỡng Việt Nam, Công đoàn Y tế Việt Nam, Hội Nữ hộ sinh Việt Nam phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam tổ chức hưởng ứng Chiến dịch “Nursing Now” do WHO và Hội đồng điều dưỡng thế giới (ICN) phát động.
Thời gian làm việc dài ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe
PGS. TS Phạm Thanh Bình cho biết tỷ lệ bác sĩ/điều dưỡng theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là 1/4 trong khi tại nước ta hiện mới chỉ là 1 bác sĩ/1,4 điều dưỡng. Tình trạng thiếu điều dưỡng khiến họ phải làm thêm giờ. Trong khi đó, thời gian làm việc dài ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, sự an toàn và sự cân bằng cuộc sống-công việc của người lao đông.
Đặc biệt trong thời gian dịch COVID-19 xảy ra, nhiều cán bộ y tế đã phải làm thêm giờ. Khảo sát mới nhất của Công đoàn Y tế Việt Nam đối với 70 công đoàn cơ sở trực thuộc trong thời gian chống dịch COVID-19 cho thấy số giờ làm việc gia tăng đáng kể (trung bình 3,65 giờ/ngày).
Chủ tịch Hội điều dưỡng Việt Nam Phạm Đức Mục phát biểu tại hội thảo.
Ngay trong giai đoạn chưa xảy ra dịch COVID-19, môi trường làm việc của các cán bộ y tế nói chung và của điều dưỡng, nữ hộ sinh nói riêng vẫn luôn tiềm ẩn nhiều nguy hại đến sức khỏe.
Kết quả nghiên cứu của Viện Chiến lược và Chính sách (năm 2019) cũng cho thấy 87,4 % cán bộ y tế cho rằng công việc luôn đòi hỏi phải có tinh thần trách nhiệm cao, áp lực công việc nặng nề, căng thẳng hơn rất nhiều so với các ngành khác; môi trường làm việc độc hại, nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mắc các bệnh nghề nghiệp và phơi nhiễm bệnh tật; thời điểm làm việc thường xuyên trái với quy luật sinh học (trực đêm) và phải làm việc cả trong những dịp nghỉ lễ, nghỉ tết, mưa bão, giá rét…
Đại dịch COVID-19 giúp chúng ta nhìn nhận sâu sắc hơn sự đóng góp của điều dưỡng, hộ sinh với vai trò là chiến sĩ tuyến đầu
Năm 2020 được WHO lựa chọn là năm quốc tế về điều dưỡng và hộ sinh nhằm tôn vinh những đóng góp to lớn của điều dưỡng và hộ sinh vào việc đạt được các mục tiêu thiên niên kỷ. Đồng thời phát động “Chiến dịch Điều dưỡng ngày nay- Nursing Now Campaign” nhằm thu hút sự quan tâm của các nhà lãnh đạo quốc gia và thế giới về thiên chức và vai trò thiết yếu của điều dưỡng và hộ sinh trong việc duy trì một thế giới khỏe mạnh.
Chủ tịch Hội Điều dưỡng Việt Nam Phạm Đức Mục cho biết, tại Việt Nam, mạng lưới điều dưỡng và nữ hộ sinh đã được thiết lập rộng khắp từ thành thị đến nông thôn. Mỗi năm có khoảng trên 1,5 triệu trẻ em được sinh ra, dân số khu vực thành thị chiếm khoảng 35%, nông thôn khoảng 65%. Điều đó cho thấy, nhu cầu và vai trò rất to lớn của đội ngũ điều dưỡng và nữ hộ sinh trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, đặc biệt là chăm sóc sức khỏe ban đầu, chăm sóc cho bà mẹ và trẻ em ngày càng cao.
Chủ tịch Hội Điều dưỡng Việt Nam nhấn mạnh, đại dịch COVID-19 giúp chúng ta nhìn nhận sâu sắc hơn và thuyết phục hơn về sự đóng góp của điều dưỡng, hộ sinh – với vai trò là những chiến sĩ tuyến đầu. Họ đã vượt lên những nguy cơ của dịch bệnh, phối hợp với các thầy thuốc, thực hiện hàng loạt các hoạt động y tế như sàng lọc bệnh nhân, tổ chức cách ly, kiểm soát nhiễm khuẩn, theo dõi, chăm sóc và là chỗ dựa về tinh thần cho người bệnh COVID-19.
Điều dưỡng Bệnh viện Nhi Trung ương chăm sóc sức khoẻ cho bệnh nhi 3 tháng tuổi mắc COVID-19
Sự thành công trong phòng chống COVID-19 tại Việt Nam là thành tựu chung của toàn bộ hệ thống chính trị, của ngành Y tế Việt Nam, trong đó không thể không nói tới sự đóng góp to lớn và thầm lặng của đội ngũ điều dưỡng, hộ sinh.
TS Kidong Park, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam cho biết, WHO đang kêu gọi các nước tăng cường đầu tư vào đào tạo cho điều dưỡng và hộ sinh để tạo ra nhiều cơ hội việc làm tốt cho điều dưỡng và hộ sinh. Với gần 28 triệu điều dưỡng viên toàn cầu nói chung và gần 140.000 điều dưỡng-hộ sinh của Việt Nam, điều dưỡng-hộ sinh chiếm gần 50% nguồn nhân lực y tế, cung cấp dịch vụ nhiều nhất, thường xuyên nhất và và liên tục nhất. Vì vậy, sẽ không có một Chương trình y tế quốc gia hiệu quả nếu không phát huy tối đa tiềm năng của điều dưỡng-hộ sinh.
“Báo cáo về điều dưỡng thế giới năm 2020 của WHO cho thấy, Việt Nam cần phải tạo thêm nhiều việc phù hợp cho điều dưỡng. Tỷ lệ trung bình điều dưỡng trên một vạn dân của Việt Nam là 11.4. Tỷ lệ này chưa bằng một nửa so với tỷ lệ trung bình toàn cầu. Báo cáo cũng cho thấy Việt Nam cần tăng cường đầu cư cho đào tạo điều dưỡng bởi vì có nhiều khả năng đến năm 2030 nguồn nhân lực điều dưỡng tại Việt Nam sẽ thiếu khoảng 40.000 đến 50.000 người”- TS Kidong Park thông tin.
Chủ tịch Hội điều dưỡng Việt Nam cũng đề xuất một số vấn đề như tỷ lệ điều dưỡng/10.000 dân nước ta rất thấp so với các nước khu vực dẫn đến chưa thể triển khai chăm sóc người bệnh toàn diện, đồng nghĩa với người bệnh vào viện phải đưa thêm người nhà hoặc thuê người chăm sóc trong các bệnh viện.
Điều dưỡng, hộ sinh làm việc ở các khoa trọng điểm như Hồi sức cấp cứu, sơ sinh, phòng đẻ phải làm việc ca-kíp kéo dài 24/24 và tình trạng ca chồng ca còn khá phổ biến tại nhiều bệnh viện. Bên cạnh đó, gần 50% điều dưỡng viên mới có thời gian đào tạo nghề 2 năm, chưa đạt chuẩn của ASEAN mà Việt Nam đã tham gia ký kết.
Do đó, cần thực hiện lộ trình cao đẳng hóa nhân lực điều dưỡng, phấn đấu đến năm 2025 điều dưỡng viên đạt trình độ tối thiểu cao đẳng theo khuyến cáo của WHO.