Điểm báo ngày 26/12/2018
Bộ trưởng Bộ Y tế thăm và làm việc tại Bạc Liêu, Cần Thơ; Hướng ra nào cho vụ “xin thừa kế tinh trùng”?; Bị ung thư không nên ăn thịt?
Bộ trưởng Bộ Y tế thăm và làm việc tại Bạc Liêu, Cần Thơ
Trong 2 ngày 24-25/12, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cùng đoàn công tác Bộ Y tế đã làm việc tại tỉnh Bạc Liêu, Cần Thơ về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.
Sáng 25/12, tại Trạm Y tế xã Trường Long, huyện Phong Điền, TP. Cần Thơ, tỉnh Cần Thơ, sau khi nghe báo cáo hoạt động của trạm, Bộ trưởng Bộ Y tế đánh giá cao những cố gắng của nhân viên trạm, tuy nhiên cũng yêu cầu trạm cần tập trung hơn nữa việc quản lý điều trị những bệnh không lây nhiễm. Ngoài ra, cần đảm bảo danh mục thuốc cho trạm đủ để đảm bảo phục vụ cho người dân.
Cùng ngày, tại BVĐK khu vực TP. Cần Thơ, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cũng đã có buổi làm việc và nghe báo cáo kết quả hoạt động. Đánh giá cao việc BV đạt chuẩn cơ sở vật chất, tuy nhiên, Bộ trưởng yêu cầu BV tiếp tục cân đối thu chi, tránh trường hợp chênh lệch thu chi, tránh tình trạng thu nhập của cán bộ nhân viên quá thấp.
Cũng trong buổi làm việc tại BVĐK Khu vực TP. Cần Thơ, Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu bệnh viện phải nâng cao việc chăm sóc sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, không để bệnh nhân tuyến xã, tuyến huyện mắc những bệnh thông thường hoặc những bệnh chỉ dùng thuốc vượt tuyến lên tuyến tỉnh, tuyến Trung ương. Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cũng đề nghị phía Sở Y tế cần tham mưu tỉnh trong việc đầu tư phát triển y tế tuyến cơ sở (trạm y tế), Bộ trưởng Bộ Y tế cũng đề nghị nên thành lập một trung tâm tim mạch tại bệnh viện ở TP. Cần Thơ.
Trước đó, ngày 24/12, trước khi làm việc với UBND tỉnh Bạc Liêu về công tác y tế trên địa bàn, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đã đến thăm và làm việc tại Trung tâm Y tế thị xã Giá Rai. Qua thị sát thực tế, Bộ trưởng khen ngợi cơ sở vật chất rộng rãi khang trang của Trung tâm Y tế thị xã Giá Rai và đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của tập thể cán bộ, y, bác sĩ làm việc tại trung tâm trong khi cùng lúc thực hiện 2 chức nặng điều trị và dự phòng.
Bộ trưởng chỉ đạo trong thời gian tới, trung tâm cần tiếp tục triển khai 4 nội dung bao gồm hoạt động, con người, tài chính và cơ sở hạ tầng. Trong hoạt động, trung tâm phải tiếp tục làm tốt cả hai công việc dự phòng và điều trị, quản lý tốt các bệnh không lây nhiễm, phải bám sát Nghị quyết 2348 về xây dựng mạng lưới và y tế cơ sở. Cố gắng phấn đấu để đạt bệnh viện hạng 2.
Đón tiếp và làm việc với Bộ trưởng Bộ Y tế ở UBND tỉnh Bạc Liêu, đại diện tỉnh có bà Lê Thị Ái Nam – Phó Bí thư Thường trực, Chủ tịch HĐND tỉnh, các lãnh đão Sở Y tế và các bệnh viện, trung tâm y tế trên địa bàn.
Sau khi nghe báo cáo tình hình hoạt động của y tế tỉnh, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đánh giá cao kết quả mà ngành y tế tỉnh đã đạt được trong thời gian qua. Về nhiệm vụ sắp tới, Bộ trưởng chỉ đạo không nên xóa bỏ trạm y tế mà những nơi có phòng phám đa khoa khu vực thì nên nhập lại để tận dụng cơ sở vật chất và nhân lực. Ngành y tế tỉnh cũng phải có đề án đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để tăng cường cho BV tỉnh.
Bộ trưởng Bộ Y tế cũng chỉ đạo tỉnh nên có đề án luân phiên bác sĩ tuyến trên và bác sĩ trẻ tình nguyện về tuyến xã để tăng cường công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân tại cơ sở… Về tài chính, dần tiến tới tự chủ tài chính hoàn toàn, thu phải đủ chi, tăng cường kỹ thuật cao. Đối với khối y tế dự phòng, phải đổi mới cơ cấu tài chính, nâng cao mức thu nhập cho cán bộ y tế dự phòng… Tỉnh cũng cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng các BV vệ tinh, triển khai xây dựng trạm y tế. Việc đấu thầu mua sắm trang thiết bị phải đúng luật, công khai minh bạch (Sức khỏe & Đời sống, trang 3).
Hướng ra nào cho vụ “xin thừa kế tinh trùng”?
Câu chuyện người mẹ và “con dâu” xin được sử dụng tinh trùng của người con đã qua đời nhưng chưa được Bệnh viện Từ Dũ giải quyết đã gợi mở nhiều vấn đề pháp lý liên quan đến việc cho, nhận tinh trùng, noãn, phôi của người chết.
Qua theo dõi thông tin trên Tuổi Trẻ, người viết cho rằng Bệnh viện Từ Dũ làm không sai, nhưng không phải là mọi thứ đã chấm dứt với người mẹ và người vợ chưa kịp đăng ký kết hôn về việc thực hiện di nguyện của người xấu số.
Tinh trùng không thuộc trường hợp được thừa kế
Mấy ngày qua, báo chí đăng tải thông tin về việc bà Vòng Ngọc Huyền (trú quận Phú Nhuận, TP.HCM) muốn nhận lại tinh trùng của con trai (tên T.Đ.T., đã mất) để cho con dâu (chị V.T.B.D) thụ tinh trong ống nghiệm. Tuy nhiên, Bệnh viện Từ Dũ, TP.HCM (nơi nhận giữ tinh trùng của anh T. khi anh còn sống) chưa chấp thuận vì cho rằng pháp luật hiện hành chưa có quy định.
Theo thông tin từ báo chí, luật sư của bà Huyền cho rằng tinh trùng là tài sản và thuộc trường hợp được thừa kế theo pháp luật dân sự. Nếu bệnh viện không trao trả sẽ khởi kiện ra tòa để giải quyết về thừa kế.
Theo quan điểm người viết, việc tiếp cận vấn đề ở góc độ “tinh trùng là tài sản và thuộc trường hợp được thừa kế” là rất khó được chấp nhận. Bởi lẽ, pháp luật hiện hành không quy định tinh trùng là một loại tài sản hoặc quyền về tài sản. Tinh trùng là một phần của một bộ phận cơ thể người nên được xác định là đối tượng của quyền nhân thân của cá nhân, gắn liền với con người.
Tinh trùng không phải là tài sản nên không được xem là di sản thừa kế theo điều 612 Bộ luật Dân sự. Vì vậy, việc bà Huyền đòi khởi kiện ra tòa án có thẩm quyền để yêu cầu được “hưởng” di sản thừa kế là 3 mẫu tinh trùng của con trai đang lưu giữ ở đây, khả năng thành công là rất thấp. Theo người viết, bà Huyền cần cân nhắc về phương án khởi kiện ra tòa.
Ngoài việc bà Huyền xin được “thừa kế” 3 mẫu tinh trùng, trong vụ việc này còn liên quan đến chị D., người được bà Huyền xác định là con dâu – vợ anh T. Điều 9 Luật Hôn nhân và gia đình quy định: “Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của luật này và pháp luật về hộ tịch. Việc kết hôn không được đăng ký theo quy định tại khoản này thì không có giá trị pháp lý”.
Theo bà Huyền, giữa chị D. và anh T. có làm đám cưới, nhưng chưa đăng ký kết hôn nên pháp luật về hôn nhân và gia đình không công nhận họ vợ chồng hợp pháp.
Bệnh viện Từ Dũ không sai
Theo Nghị định 10/2015/NĐ-CP ngày 28-1-2015 của Chính phủ quy định về sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Theo khoản 1 điều 3 nghị định này: Cặp vợ chồng vô sinh và phụ nữ độc thân có quyền sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Tại khoản 1, điều 5: Người nhận tinh trùng phải là người vợ trong cặp vợ chồng đang điều trị vô sinh mà nguyên nhân vô sinh là do người chồng hoặc là phụ nữ độc thân có nhu cầu sinh con và noãn của họ bảo đảm chất lượng để thụ thai.
Khoản 2 điều 21 quy định: Trường hợp người gửi tinh trùng, gửi noãn, gửi phôi bị chết mà cơ sở lưu giữ tinh trùng, noãn, phôi nhận được thông báo kèm theo bản sao giấy khai tử hợp pháp từ phía gia đình người gửi, thì phải hủy số tinh trùng, noãn, phôi của người đó, trừ trường hợp vợ hoặc chồng của người đó có đơn đề nghị lưu giữ và vẫn duy trì đóng phí lưu giữ, bảo quản.
Với các quy định này, khi anh T. chết, về nguyên tắc Bệnh viện Từ Dũ phải hủy bỏ 3 mẫu tinh trùng của anh T.. Do chị D. không phải là vợ hợp pháp của anh T. nên không có quyền quyết định các vấn đề liên quan đến 3 mẫu tinh trùng này. Còn bà Huyền dù là mẹ ruột của anh T. cũng không có quyền yêu cầu bệnh viện cho sử dụng 3 mẫu tinh trùng của anh T. do không thuộc đối tượng có quyền theo quy định pháp luật. Việc Bệnh viện Từ Dũ từ chối, không cho chị D. và bà Huyền có quyền sử dụng 3 mẫu tinh trùng là đúng chứ không sai.
Không phải mọi việc đã khép lại
Về lý, trường hợp xin sử dụng tinh trùng của chị D. và bà Huyền là khó, nhưng không phải mọi thứ đã khép lại.
Dù chị D. chưa phải là vợ chồng hợp pháp theo quy định pháp luật nhưng với những giấy tờ xác nhận hai người từng làm đám cưới, đã có thời gian dài chung sống và yêu thương nhau thực lòng… ít nhiều có cơ sở để xác định đây không thuộc trường hợp nhận tinh trùng vì mục đích lợi nhuận – nên không thuộc trường hợp bị cấm.
Mặt khác, theo bà Huyền và chị D., trước khi qua đời, anh T. có nguyện vọng được có đứa con nối dõi. Anh T. là con duy nhất của bà Huyền nên nguyện vọng này là chính đáng. Chị D. thể hiện sự tự nguyện sinh con cho anh T. là vấn đề mang tính nhân đạo, phù hợp với nguyên tắc cho và nhận tinh trùng được quy định tại khoản 3 điều 3 Nghị định 10.
Do vấn đề của chị D. pháp luật chưa quy định nên để giải quyết nguyện vọng chính đáng và nhân đạo, chị D. và bà Huyền cần có đơn gửi Chính phủ, Bộ Y tế và Bộ Tư pháp để nhờ xem xét, giúp đỡ, tháo gỡ những vướng mắc trên.
Người viết tin rằng, vì lý do nhân đạo, Chính phủ, Bộ Y tế và Bộ Tư pháp sẽ có những xem xét thấu đáo. Đồng thời, do việc này phát sinh các mối quan hệ về thừa kế, hộ tịch, công nhận cha cho con nên bà Huyền và chị D. cần có những văn bản thỏa thuận giữa các bên, tránh phát sinh những tranh chấp về sau nếu được cơ quan có thẩm quyền giải quyết cho chị D. nhận tinh trùng để sinh con cho anh T.
Về lâu dài, do đây là vấn đề phát sinh từ thực tiễn cuộc sống nên cần được xem xét, sửa đổi, bổ sung Nghị định 10 theo hướng mở hơn, cho cả những trường hợp sống chung nhưng chưa làm thủ tục đăng ký kết hôn. Việc cho nhận tinh trùng, noãn trong trường hợp này nên ràng buộc thêm điều kiện là gia đình người đã chết đồng ý, người chết là con duy nhất (Tuổi trẻ, trang18).
Bị ung thư không nên ăn thịt?
Nhiều bệnh nhân bị ung thư đặc biệt là ung thư vú, tự kiêng không ăn các loại thịt động vật 4 chân như heo, bò, dê, cừu… vậy thực tế có đúng không? Cần phải ăn uống như thế nào cho phù hợp?. GS. TS Nguyễn Bá Đức, phó chủ tịch Hội ung thư Việt Nam cho biết, việc nhiều người bệnh ung thư nghe theo đồn thổi,ăn uống thiếu dưỡng chất rất nguy hiểm và phản khoa học, đi ngược lại kiến thức y học hiện đại. Theo GS. Nguyễn Bá Đức, trong các y văn điều trị ung thư từ trước đến nay chưa có thông tin nào khẳng định quan điểm này mặc dù nghiên cứu về thịt đỏ, đặc biệt là thịt chế biến sẵn là nguyên nhân gây ung thư (Tuổi trẻ, trang14).